Sinh viên đưa văn hóa dân tộc vào trường đại học
Thời gian gần đây, sinh viên một số trường đại học tại TP Hồ Chí Minh đã tổ chức các chương trình đưa văn hóa truyền thống dân tộc đến với sinh viên, giúp giới trẻ hiểu hơn về các giá trị văn hóa truyền thống; đồng thời nhằm bảo tồn và phát huy những giá trị tốt đẹp của dân tộc.
Mới đây, Trường Đại học Văn Hóa Thành phố Hồ Chí Minh đã tổ chức chương trình “Ngũ âm - Thanh sắc hồn thiêng Khmer” nhằm giúp cho sinh viên tìm hiểu về loại hình âm nhạc truyền thống gắn liền với đồng bào dân tộc Khmer.

Đưa âm nhạc truyền thống gắn liền với đồng bào dân tộc Khmer đến với sinh viên.
Với những loại nhạc cụ đơn giản như bộ đồng, bộ sắt, bộ mộc, bộ hơi và bộ da nhạc Ngũ âm không chỉ là một loại hình nghệ thuật mà còn là một phần không thể thiếu trong đời sống văn hóa, tín ngưỡng và tâm linh của người Khmer, đặc biệt là trong các lễ hội như Chôl Chnăm Thmây, Oóc om bóc hay các nghi lễ tại chùa. Hiện nhạc Ngũ âm đã được công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia và được cộng đồng người Khmer đang nỗ lực bảo tồn, phát huy giá trị trong đời sống văn hóa của mình.
“Đây là lần đầu tiên các bạn sinh viên đã đưa được một chương trình nghệ thuật truyền thống dân tộc Khmer về trường với đầy đủ từ nhạc công, nghệ nhân đến đạo cụ để giúp sinh viên nhà trường có một trải nghiệm về Ngũ âm của đồng bào Khmer Nam Bộ - một Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia. Tôi cho rằng đây là một chương trình rất thiết thực và rất có ý nghĩa”, ông Phạm Văn Luân, Trường Đại học Văn Hóa Thành phố Hồ Chí Minh cho biết.
Được thưởng thức và tìm hiểu về nhạc Ngũ âm ngay tại trường, bạn Trần Thị Thanh Mùi, sinh viên Trường Đại học Văn Hóa Thành phố Hồ Chí Minh cũng chia sẻ: “Những loại hình âm nhạc truyền thống đang được trở lại dưới nhiều hình thức khác nhau, mình rất vui vì điều đó và mình mong muốn rằng loại hình này sẽ được trường tồn và phát triển hơn nữa”.
Không chỉ đưa nhạc Ngũ âm vào trường đại học, trước đó, các sinh viên của Trường Đại học FPT Thành phố Hồ Chí Minh cũng đã tổ chức buổi workshop “Tre truyền trẻ” nhằm thảo luận vấn đề người trẻ đang dần thờ ơ với những giá trị truyền thống của dân tộc.

Các sinh viên trình diễn âm nhạc dân tộc của đồng bào Khmer Nam bộ.
Tại buổi workshop, các sinh viên và diễn giả nhận định rằng, bản chất cốt lõi của những giá trị văn hóa truyền thống không hề mai một, mà điều thực sự cần thay đổi chính là cách thức truyền tải - làm sao để chúng hòa nhịp với cuộc sống năng động và phong cách sáng tạo đặc trưng của giới trẻ hiện nay.
Tiến sĩ Nguyễn Thị Quốc Minh, giảng viên khoa Văn học, Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn (Đại học Quốc gia TP Hồ Chí Minh) khẳng định, giới trẻ ngày nay vẫn giữ được niềm tự hào về văn hóa dân tộc. Trên thực tế, người trẻ không hề quay lưng với các giá trị truyền thống mà đang tiếp cận chúng theo cách riêng, mang đậm dấu ấn sáng tạo và cá tính của mỗi cá nhân.
Giảng viên Phạm Thị Kim Long, Bộ môn Nhạc cụ Dân tộc, Trường Đại học FPT nhận định, âm nhạc bắt nguồn từ ngôn ngữ và những yếu tố đời sống. Trong nhịp sống hiện đại sôi động, âm nhạc đã trở thành một phần không thể thiếu đối với người trẻ, với xu hướng thiên về tiết tấu nhanh, mạnh.
Giảng viên Kim Long cho rằng, nếu cứ giữ cách tiếp cận truyền thống cứng nhắc cho các nhạc cụ dân tộc, giới trẻ - đặc biệt là thế hệ Gen Z khó lòng yêu thích, bởi điều đó không phù hợp với tính cách năng động của họ. Vì vậy, để khơi dậy tình yêu với nhạc cụ dân tộc, cần có sự đổi mới trong cách tiếp cận, làm sao để gần gũi và hòa hợp hơn với phong cách sống của các bạn trẻ hiện nay.
“Không phải các bạn trẻ không yêu thích nhạc cụ truyền thống, mà thực tế là họ có rất ít cơ hội để tiếp xúc với những loại hình nghệ thuật này. Việc tổ chức các sân chơi trải nghiệm thực tế sẽ giúp các bạn hiểu và yêu âm nhạc dân tộc hơn”, giảng viên Kim Long nói.
“Với mình thì truyền thống dân tộc luôn là thứ để mình noi theo và học hỏi vì có rất nhiều điều hay trong đó. Nếu như mình chịu khó tìm tòi và tìm hiểu sâu hơn về những điều đó mình sẽ thấy những cái hay và những giá trị mà những người xưa muốn gửi gắm đến chúng ta”, bạn Nguyễn Huỳnh Long, sinh viên Trường Đại học Kinh tế - Tài chính chia sẻ.