Siu Thu - 'Giọng đọc không tuổi'

Tiếp nối truyền thống gia đình

Nhiều người thường nghĩ biên dịch viên, phát thanh viên tiếng dân tộc là công việc đơn giản khi chỉ đọc những gì đã được viết sẵn. Nhưng với chị Siu Thu (tên đầy đủ Siu Lệ Thu) thì mỗi bản tin là một “đứa con tinh thần” cần được nuôi dưỡng bằng cảm xúc, bằng trách nhiệm và nhất là bằng sự trân trọng với ngôn ngữ của chính dân tộc mình.

Phát thanh viên tiếng Bahnar Siu Thu. Ảnh: M.L

Chị Siu Thu kể: Bố mẹ chị từng là biên dịch viên tiếng Bahnar của Đài Tiếng nói Việt Nam. Hồi nhỏ, chị hay theo cha mẹ đến cơ quan. Những âm thanh, thiết bị thu âm, cuộn băng cũ, micro thu âm và sự cẩn thận trong từng bản dịch mà cha mẹ thực hiện đã ngấm vào chị từ lúc nào không rõ. Tình yêu với tiếng mẹ đẻ, với công việc thầm lặng ấy dần nhen nhóm, tạo động lực giúp chị tiếp nối con đường sự nghiệp của cha mẹ.

Trước khi tỉnh Gia Lai-Kon Tum chia tách, chị là phát thanh viên, biên dịch viên tiếng Bahnar của Đài Phát thanh-Truyền hình tỉnh. Đến năm 1991, khi chia tách tỉnh và thành lập Đài Phát thanh-Truyền hình tỉnh Gia Lai, chị là một trong những người góp sức cho mảng tiếng dân tộc, bên cạnh những nhà báo như: Lê Kim Tương, Đinh Thị Kip, Đinh Thêu...

Hồi đó, cơ sở vật chất thiếu thốn, thiết bị thu âm lạc hậu, chương trình phát thanh chỉ vài chục phút mỗi ngày nhưng với chị Siu Thu, sự chỉn chu, cẩn trọng và tinh thần cống hiến không thiếu một giây. Khi ấy, dù mới hơn 20 tuổi, song được các bậc tiền bối dìu dắt nên chị đã hình thành được nền nếp làm việc cẩn trọng, nghiêm túc.

Từ chỗ mỗi ngày chỉ 15 phút truyền hình, 30 phút phát thanh, đến nay, tiếng Bahnar đã có 30 phút tổng hợp truyền hình, 30 phút phát thanh và 15 phút truyền hình thời sự chiều. Trong hành trình phát triển đó, chị Siu Thu luôn như một “chiến binh thầm lặng”, giúp chương trình dân tộc duy trì bản sắc.

Chị tâm sự: “Đọc một bản tin tiếng dân tộc không chỉ là phát âm đúng, mà còn phải chuyển tải được cái tình, cái thần của ngôn ngữ”. Đó là lý do vì sao dù đọc suốt hơn 30 năm, giọng chị luôn đong đầy cảm xúc. Dù thời gian có phủ bạc mái tóc, giọng chị vẫn vang lên đều đặn, có thanh âm trong trẻo, trầm ấm, tròn trịa, có dư âm, như hơi thở của núi rừng, khiến người nghe dễ hiểu, dễ cảm.

“Kơ kuh kon pơ lei păng đe bôl! Krao apơi kon pơ lei păng đe bôl mơng tơ drong roi tơ bôh nơr Bahnar đơng Anih pơih rơ jeo-pơ dah rup Gia Lai” (Chào bà con và các bạn! Mời bà con và các bạn nghe chương trình phát thanh tiếng Bahnar của Đài Phát thanh-Truyền hình Gia Lai). Câu chào quen thuộc ở mỗi chương trình của chị đã in đậm trong trí nhớ của không ít người dân Gia Lai.

Người đứng sau những tác phẩm chất lượng cao

Nếu chỉ nghe giọng phát thanh viên Siu Thu trên sóng, có thể nhiều người sẽ không biết rằng chị đã góp phần quan trọng vào sự thành công của không ít tác phẩm báo chí do các phóng viên của tỉnh Gia Lai và các đơn vị truyền thông thực hiện. Trong đó, một số tác phẩm đạt giải cao tại liên hoan truyền hình toàn quốc và các giải: Báo chí Quốc gia, Búa liềm vàng, Diên Hồng...

Tôi từng làm chung với chị nhiều tác phẩm tham gia dự thi, trong đó có tác phẩm phát thanh đạt Giải Búa liềm vàng năm 2021; tác phẩm truyền hình đạt Giải Báo chí toàn quốc về Quốc hội và HĐND năm 2024. Thú thực, tôi phải cảm ơn chị rất nhiều. Giọng đọc của chị khiến những con chữ tôi viết đọng lại lâu hơn trong tâm trí người nghe, góp phần làm bật lên thông điệp và đem lại thành công cho tác phẩm.

Biên dịch, PTV Siu Lệ Thu. Ảnh: Minh Lý

Khi nghe tôi hỏi: “Điều chị cảm thấy tâm đắc, ấn tượng nhất trong quá trình làm nghề của mình là gì? Làm thế nào chị giữ được phong độ bền bỉ như thế?”, chị cười rồi nói: “Mỗi lần nhận một tác phẩm, chị đều nghiên cứu rất kỹ. Phải hiểu, phải cảm để đọc đúng mỗi thể loại thì mới đọc hay được. Đọc mà vô cảm thì người nghe cũng không nhớ được gì”.

Một câu trả lời giản dị nhưng là cả một triết lý nghề nghiệp của chị. Năm nay, chị nghỉ hưu theo chế độ. Nhưng tôi biết, chị sẽ không rời xa hẳn sóng phát thanh-truyền hình. Chị vẫn sẽ là người hướng dẫn lớp trẻ, là giọng đọc trưởng thành để học hỏi, là tấm gương của sự bền bỉ, khiêm nhường và tận tụy.

MINH LÝ