Sửa đổi Luật Quy hoạch đồng bộ, loại bỏ tư duy nhiệm kỳ

Toàn cảnh phiên thảo luận

Đề xuất lập đồng thời các cấp quy hoạch cho đồng bộ

Đại biểu Hoàng Văn Cường (Đoàn ĐBQH TP. Hà Nội) cho rằng để đảm bảo tính đồng bộ và thống nhất trong lập quy hoạch, đề nghị quy định trong dự thảo Luật Quy hoạch sửa đổi cần chỉnh lại theo hướng lập đồng thời các cấp quy hoạch, chứ không chỉ là “được lập đồng thời” như quy định hiện nay. Theo đó, quy hoạch cấp trên là định hướng, cấp dưới là chi tiết hóa. Nếu chưa có định hướng rõ ràng từ quy hoạch cấp trên mà đã làm chi tiết cấp dưới, dễ dẫn tới mâu thuẫn, thiếu đồng bộ. “Kinh nghiệm thực tế đã cho thấy, việc phê duyệt quy hoạch sử dụng đất quốc gia trước, rồi sau đó các tỉnh làm quy hoạch đất riêng, đã phát sinh tình trạng “vênh” chỉ tiêu, buộc phải điều chỉnh lại”, đại biểu nhận định.

Đại biểu Hoàng Văn Cường - Đoàn ĐBQH TP. Hà Nội phát biểu

Việc lập đồng thời sẽ giúp đảm bảo các cấp quy hoạch được đặt lên “bàn” cùng lúc, gắn kết, tránh xung đột giữa quy hoạch ngành và quy hoạch địa phương. Quy hoạch nào hoàn thành trước thì được phê duyệt trước nhưng về tổng thể vẫn phải đảm bảo đồng bộ, tiết kiệm thời gian, không kéo dài hàng năm như hiện nay.

Về tổ chức tư vấn lập quy hoạch tại Điều 17, đại biểu cho rằng không nên để cơ quan quản lý tự lập quy hoạch. Dù làm nhanh hơn, nhưng sẽ đối mặt hai rủi ro: Một là cơ quan quản lý không có chuyên môn sâu như đơn vị tư vấn chuyên nghiệp; Hai là nguy cơ quy hoạch bị “chi phối” bởi ý chí lãnh đạo nhiệm kỳ, thiếu tầm nhìn dài hạn, dẫn tới quy hoạch “nhiệm kỳ hóa”. “Do đó, đề nghị cơ quan lập quy hoạch phải chọn tổ chức tư vấn độc lập, uy tín, không bắt buộc đấu thầu, bởi đơn vị tư vấn đẳng cấp quốc tế thường không chấp nhận tham gia đấu thầu. Chỉ khi không lựa chọn được tổ chức tư vấn độc lập thì mới tự lập quy hoạch”, đại biểu cho biết.

Rà soát chồng lấn quy hoạch bằng tích hợp khoa học công nghệ

Góp ý vào dự thảo Luật Quy hoạch sửa đổi, đại biểu Tạ Đình Thi (Đoàn ĐBQH TP. Hà Nội) đánh giá cao hồ sơ dự án Luật do Chính phủ và cơ quan chủ trì thẩm tra trình Quốc hội và tán thành với sự cần thiết, quan điểm, mục đích ban hành và nội dung cơ bản của dự án Luật Sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quy hoạch. Tuy nhiên, đại biểu đề xuất cần tích hợp khoa học, công nghệ, chuyển đổi số và rà soát chồng lấn quy hoạch để đồng bộ để đảm bảo tính khả thi.

Đặc biệt, tại khoản 1, Điều 17 nên bổ sung quy định cho phép cơ quan lập quy hoạch được lựa chọn tổ chức tư vấn lập quy hoạch theo quy định của pháp luật về đấu thầu cũng như có thể tự lập quy hoạch nếu có đủ năng lực. Đồng thời, cần giao Chính phủ nghiên cứu, bổ sung quy định tiêu chí lựa chọn và đánh giá tổ chức tư vấn quy hoạch theo năng lực, kinh nghiệm chuyên môn của từng cá nhân, chuyên gia trong và ngoài nước trong hồ sơ dự thầu.

“Điều này sẽ giúp tận dụng lực lượng chuyên gia trong nước và từng bước nâng cao năng lực của tổ chức, cá nhân trong nước, thúc đẩy chuyển giao công nghệ tiên tiến từ nước ngoài, từng bước hạn chế việc chuyên gia trong nước làm thuê cho tư vấn nước ngoài”, đại biểu cho hay.

Đại biểu Tạ Đình Thi- Đoàn ĐBQH TP Hà Nội phát biểu

Tại Điểm c, khoản 2 Điều 22, đại biểu cho rằng, cần bổ sung yêu cầu phân tích, đánh giá xu hướng ứng dụng khoa học, công nghệ vào quy hoạch tổng thể quốc gia. Ví dụ: xu hướng quy hoạch đô thị gắn với TOD (giao thông công cộng và đô thị nén), hay các công nghệ năng lượng tiên tiến như pin lưu trữ, điện gió ngoài khơi…Tương tự, đại biểu cũng đề nghị bổ sung nội dung khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số vào các điểm b, điểm n và tại Điều 25 về quy hoạch ngành quốc gia.

Về quy hoạch có tính chất kỹ thuật, chuyên ngành, đại biểu Tạ Đình Thi cho rằng dự thảo đã có chỉnh lý khoản 9 Điều 3 và khoản 2 Điều 5, liệt kê 39 loại quy hoạch kỹ thuật, chuyên ngành. Tuy nhiên, thực tiễn đã cho thấy còn chồng lấn, khó phân định giữa các quy hoạch chuyên ngành và quy hoạch ngành quốc gia như quy hoạch biển quốc gia, quy hoạch điện lực…

Tháo gỡ khó khăn, vướng mắc để triển khai các dự án, đáp ứng yêu cầu tăng trưởng

Giải trình ý kiến của các đại biểu Quốc hội, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng nhấn mạnh lý do cần thiết phải gấp rút sửa đổi luật, tập trung vào ba vấn đề lớn trước mắt, trong khi các vấn đề khác sẽ được tiếp tục hoàn thiện trong thời gian tới để hướng tới một đợt sửa đổi toàn diện.

Bộ trưởng Tài chính Nguyễn Văn Thắng giải trình các vấn đề đại biểu quan tâm

Bộ trưởng Bộ Tài chính cũng cho biết về nội dung quy hoạch, để tạo sự chủ động, linh hoạt trong việc triển khai thực hiện quy hoạch, tiếp thu ý kiến của đại biểu, dự thảo luật sửa đổi theo hướng nội dung quy hoạch cấp quốc gia, quy hoạch vùng, quy hoạch tỉnh chỉ bao gồm những quy định mang tính khung định hướng và có tính mở để kiến tạo và mở rộng không gian phát triển. Nội dung chi tiết sẽ được thể hiện tại quy hoạch có tính chất kỹ thuật chuyên ngành. Nội dung cụ thể của quy hoạch cấp quốc gia, quy hoạch vùng, quy hoạch tỉnh sẽ được quy định tại nghị định để tạo sự linh hoạt trong triển khai thực hiện khi nghị định ban hành.

“Ngay trong luật này đã quy định thẩm quyền đối với cấp xã. Cấp xã không có thẩm quyền ban hành quy hoạch nhưng lại là người triển khai thực hiện, cho nên ngay trong luật này và trong nghị định sẽ có yêu cầu rất chặt chẽ về việc khi lập quy hoạch phải xin ý kiến của các địa phương cấp dưới, đặc biệt là cấp xã, đây là đơn vị trực tiếp để triển khai quy hoạch”, Bộ trưởng cho biết.

Về quy định lập đồng thời các quy hoạch và xử lý mâu thuẫn giữa các quy hoạch, Bộ trưởng cũng cho biết trong dự thảo có giải quyết một số vấn đề vướng mắc trong thực tiễn vừa qua. Trong đó, có giải quyết vướng mắc, xung đột giữa quy hoạch có tính chất kỹ thuật chuyên ngành với các quy hoạch cấp trên như quy hoạch ngành quốc gia, quy hoạch tỉnh. Cùng với đó, giải quyết mâu thuẫn đối với các quy hoạch do các cơ quan, tổ chức lập khác nhau, cấp có thẩm quyền cấp quyền cao hơn sẽ quyết định quy hoạch phải điều chỉnh./.

Thanh Nga – Thế Anh – Cao Hoàng