Suy nghĩ về gói tín dụng hỗ trợ ngành thủy sản
Lạm phát, suy thoái kinh tế thế giới có tác động rõ nét từ đầu quý III.2022. Cao điểm có cường quốc phải chịu mức lạm phát ngất ngưởng 9%. Hệ quả là sức mua giảm khiến các ngành xuất khẩu nói chung, ngành tôm nói riêng, giảm sút từ đó. Hơn nữa, nó kéo dài tới nay và chưa có dấu hiệu dừng lại, chỉ có dấu hiệu phục hồi nhẹ và chậm mà thôi.
Thiết nghĩ các doanh nghiệp thủy sản nói chung, doanh nghiệp tôm nói riêng, đều vướng khó khăn từ đó đến nay. Tiêu thụ chậm khiến tồn kho tăng, quay vòng vốn chậm, không kịp thời trả nợ vay ngân hàng. Hơn nữa, hết hạn mức tín dụng, xoay xở trăm thứ để hoạt động cầm cự kéo dài. Kéo dài quá lâu rồi, đúng một năm, sức chịu đựng có hạn.
Thời khắc sinh tử này, phải bán hàng cạnh tranh, giá rẻ mới thu hút người mua, đồng vốn mới luân chuyển được, thoát tình trạng nguy cơ thành nợ xấu, sau này khó thuyết phục để có nguồn vốn hoạt động như ý. Bán rẻ là bán lỗ, thậm chí dù giá tôm nguyên liệu đang rất thấp.
Vì sao lỗ, vì giá tôm nguyên liệu các nước khác như Ecuador, Ấn Độ còn rẻ hơn nhiều so với giá thấp của ta. Nhớ lại quãng thời gian 2010 - 2018 ngành cá tra điêu đứng kéo dài gần thập kỷ. Nguyên nhân sâu xa ít người biết, ít người nói ra, là cá minh thái, đối thủ hàng đầu của cá tra, trong tự nhiên có sản lượng khai thác cao quá vì trúng mùa. Giá cá đó rẻ, cá tra bán giá cao ai mua, cho nên các doanh nghiệp cá lúc đó phải chấp nhận bán giá thấp để cứu vãn tình hình, vì cá thành phẩm đầy kho, cá nuôi tới lứa đầy ao và ngân hàng tới kỳ trả nợ.
Lúc đó, cá tra gần như độc quyền của ta, nhưng không phải độc quyền là có thể ấn định giá bán như không ít người lầm tưởng, mà phải bán theo giá thế giới khi giá cá tương đồng đang rẻ. Nay doanh nghiệp tôm lâm vào tình cảnh như doanh nghiệp cá hơn chục năm trước. Thời gian qua giá bán của các doanh nghiệp tôm rất thấp. Nguyên nhân khách quan ai cũng biết, còn có nguyên nhân chủ quan tranh bán nhằm có luân chuyển dòng vốn kịp trả nợ ngân hàng. Khó chồng khó. Thật ra nếu các doanh nghiệp có đủ vốn lưu động có thể kìm phần nào đà giảm của giá bán. Nhưng thực tế không được như vậy, các doanh nghiệp đa phần sống vào nguồn vốn vay ngân hàng.
Lịch sử lặp lại! Nhưng hôm nay có khác ngày xưa, có bàn tay kịp thời, trước tiên từ Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam kiến nghị và ngay sau đó là quyết sách của Chính phủ và bộ, ngành liên quan, đưa ra gói tín dụng ưu đãi cho ngành thủy sản và ngành gỗ. Gói tín dụng có quy mô 15 nghìn tỷ đồng, lãi suất cho vay thấp hơn tối thiểu từ 1 - 2%/năm so với mức lãi suất cho vay bình quân cùng kỳ hạn. Hy vọng gói tín dụng này được triển khai thực thi nhanh nhất, hiệu quả sẽ rất cao, bởi không ít các doanh nghiệp thủy sản đang khát vốn trầm trọng do tình huống nêu trên.
