Tác động với Nga nếu Iran phong tỏa eo biển Hormuz

Nếu Iran đóng Eo biển Hormuz (nơi 20% dầu thế giới đi qua), giá dầu có thể tăng vọt, gây lạm phát toàn cầu. Trong ảnh: Công nhân làm việc tại nhà máy lọc dầu trên đảo Khark. Ảnh: IRNA/TTXVN

Trong bối cảnh căng thẳng leo thang ở Trung Đông sau các cuộc không kích của Israel và Mỹ nhằm vào Iran, khả năng Tehran đóng cửa eo biển Hormuz đang trở thành một chủ đề nóng. Viện Nghiên cứu Chiến tranh (ISW) có trụ sở tại Mỹ đã phân tích rằng động thái này, dù mang lại nhiều rủi ro địa chính trị, lại có thể là một "lợi thế" kinh tế cho Nga, quốc gia đang phải đối mặt với doanh thu dầu mỏ sụt giảm và gánh nặng tài chính do cuộc chiến ở Ukraine.

Eo biển Hormuz là tuyến đường vận chuyển dầu mỏ quan trọng bậc nhất thế giới, và bất kỳ sự gián đoạn nào tại đây đều có thể gây ra biến động lớn trên thị trường năng lượng toàn cầu. Nếu Iran quyết định đóng cửa eo biển này, giá dầu thế giới gần như chắc chắn sẽ tăng đột biến.

Cụ thể, giá dầu thô Brent tương lai đã tăng 11,4% lên 77,27 USD vào ngày 20/6, chỉ vài ngày sau cuộc không kích của Israel vào Iran. Trong trường hợp xấu nhất, nhiều báo cáo dự đoán giá dầu có thể tăng vọt từ 90 đến 130 USD/thùng nếu eo biển Hormuz bị phong tỏa.

Đối với Nga, quốc gia có doanh thu dầu khí đạt 11,1 nghìn tỷ rúp (tương đương 120,3 tỷ USD) vào năm 2024 và chiếm khoảng 30% tổng doanh thu liên bang, một đợt tăng giá dầu như vậy sẽ là một tin tốt lành. Doanh thu dầu mỏ của Nga đã giảm đều đặn cho đến năm 2025, với doanh thu tháng 5/2025 thấp hơn đáng kể 34% so với năm 2024. Bộ Tài chính Nga thậm chí đã phải tăng gấp ba lần mục tiêu thâm hụt ngân sách cho năm 2025, từ 0,5% lên 1,7% GDP, sau nhiều tháng lợi nhuận dầu khí thấp một cách đáng kinh ngạc.

"Phao cứu sinh" cho ngân sách của Nga

Việc giá dầu tăng cao sẽ đảo ngược tình trạng doanh thu dầu mỏ sụt giảm của Nga, mang lại lợi ích kinh tế và tài chính to lớn. Điều này đặc biệt quan trọng trong bối cảnh Điện Kremlin đang dựa vào Quỹ Tài sản Quốc gia (NWF) và doanh thu từ dầu khí để duy trì cuộc chiến ở Ukraine.

Chính phủ Nga đã phân bổ 41% (khoảng 178 tỷ USD) trong tổng ngân sách liên bang năm 2025 chỉ dành cho an ninh và quốc phòng. Theo các nhà kinh tế từ Học viện Hành chính Công và Kinh tế quốc dân trực thuộc Tổng thống Liên bang Nga (RANEPA), chi tiêu cao và doanh thu dầu mỏ thấp có thể làm cạn kiệt NWF vào năm 2026.

ISW trước đây từng đánh giá rằng những tổn thất trên chiến trường và các hạn chế kinh tế có thể ngăn cản Nga duy trì cuộc chiến ở Ukraine trong trung và dài hạn. Tuy nhiên, một cú hích từ giá dầu tăng mạnh có thể giúp Moskva tiếp tục hoạt động quân sự, đảo ngược tình hình tài chính khó khăn hiện tại.

Theo kênh truyền hình Press TV của Iran, dù Quốc hội Iran đã bỏ phiếu vào ngày 22/6 để đóng eo biển Hormuz sau các cuộc không kích của Mỹ, quyết định cuối cùng vẫn thuộc về Hội đồng An ninh Quốc gia Tối cao Iran và Lãnh tụ Tối cao Ayatollah Ali Khamenei.

Tuy nhiên, việc Iran phong tỏa eo biển Hormuz không chỉ đơn thuần là một quyết định kinh tế. Đây sẽ là một động thái địa chính trị có tác động nghiêm trọng, có thể gây ra những phản ứng mạnh mẽ từ cộng đồng quốc tế, đặc biệt là từ các cường quốc phụ thuộc vào tuyến đường biển này. Mặc dù có thể mang lại lợi ích ngắn hạn cho Nga, nhưng về lâu dài, một động thái như vậy có thể làm phức tạp thêm tình hình an ninh toàn cầu và gây ra những hậu quả khó lường.

Như vậy đối với Moskva, trong khi một mặt đón nhận lợi ích kinh tế từ việc giá dầu tăng, mặt khác, Nga cũng sẽ phải đối mặt với những thách thức mới trong việc điều hướng cục diện địa chính trị phức tạp hơn, nơi các đồng minh và đối thủ có thể thay đổi lập trường dựa trên những biến động khu vực.

Vũ Thanh/Báo Tin tức và Dân tộc