Để xây dựng hồ Hòa Bình trở thành khu du lịch quốc gia, Ban Thường vụ Tỉnh ủy Hòa Bình đã ban hành Nghị quyết số 14-NQ/TU về phát triển khu du lịch hồ Hòa Bình. Qua đó, các nguồn lực được huy động, hoạt động du lịch trên khu du lịch có nhiều khởi sắc. Đến nay, khu du lịch hồ Hòa Bình đã đạt 3/5 tiêu chí quan trọng đáp ứng điều kiện khu du lịch quốc gia.
Bài 1 - Tiềm năng du lịch vùng hồ được
Huyện Đà Bắc có cảnh quan thiên nhiên hoang sơ, hùng vĩ, là nơi sinh sống của 5 dân tộc anh em: Mường, Tày, Dao, Kinh, Thái. Mỗi dân tộc có nét độc đáo riêng về bản sắc văn hóa, tạo nên những bản làng bình yên, tươi đẹp. Bên cạnh đó, huyện có hàng trăm km bờ hồ sông Đà, nhiều đảo nổi, bán đảo và các vịnh với cảnh quan kỳ thú. Nơi đây nằm trong quy hoạch tổng thể phát triển khu du lịch (KDL) quốc gia hồ Hòa Bình đến năm 2030, là điều kiện thuận lợi cho phát triển du lịch, đặc biệt là phát triển loại hình du lịch cộng đồng (DLCĐ).
Mặc dù cái tên Đà Bắc còn khá mới lạ đối với nhiều người, tuy nhiên với những ai đã đến và trải nghiệm cuộc sống tại Đà Bắc thì sẽ vô cùng ấn tượng với nơi đây. Đà Bắc được thiên nhiên ưu ái ban tặng cho một khung cảnh thiên nhiên tuyệt đẹp với những dãy núi cao hùng vỹ, dòng sông êm đềm và bầu không khí trong lành mát mẻ quanh năm.
Với bề dày lịch sử văn hóa truyền thống, các dân tộc trên địa bàn huyện Đà Bắc hiện vẫn lưu giữ được những giá trị bản sắc văn hóa riêng như: tiếng nói, chữ viết, ngữ văn dân gian, nghệ thuật trình diễn dân gian, tri thức dân gian, tập quán xã hội, lễ hội truyền thống, trang phục dân tộc… Đó là điều kiện thuận lợi để người dân gìn giữ, bảo tồn và phát huy những giá trị văn hóa truyền thống; xây dựng những sản phẩm du lịch hấp dẫn, đa dạng, thu hút du khách để phát triển KT-XH địa phương.
Mô hình 'quán tự giác' - quán bán hàng không có người trông coi hay thu tiền của người Mường Ao Tá ở xóm Đá Bia, Hòa Bình đã trở thành nét đặc sắc, mời gọi và níu chân du khách đến với bản làng xinh đẹp này.
Trong xu thế hội nhập và phát triển, việc nâng cao kiến thức, kỹ năng, nghiệp vụ nguồn nhân lực phục vụ du lịch cộng đồng cho các địa phương cả nước nói chung, đồng bào dân tộc thiểu số ở huyện Đà Bắc, tỉnh Hòa Bình nói riêng là đòi hỏi khách quan và cấp thiết. Phát triển du lịch cộng đồng bảo đảm tối ưu hóa các lợi ích về kinh tế, xã hội của địa phương và cải thiện đời sống đồng bào; góp phần thực hiện thắng lợi công tác xóa đói, giảm nghèo của Đảng và Nhà nước.
Đến với hồ Hòa Bình không chỉ để khám phá, thưởng ngoạn vẻ đẹp hoang sơ của thiên nhiên, mà còn là hành trình tìm về những nét văn hóa độc đáo của đồng bào dân tộc thiểu số ở cửa ngõ Tây Bắc.
Sự hoang sơ, kỳ vỹ của cảnh sắc sông, núi được điểm tô thêm nét mộc mạc, bình dị từ những bản làng của đồng bào Mường, Dao, Tày đã tạo nên sự cuốn hút đối với du khách mỗi khi đến với vùng lòng hồ Hòa Bình rộng lớn.
Bên cạnh phong cảnh thiên nhiên hữu tình, thơ mộng, du lịch hồ Hòa Bình còn góp phần không nhỏ vào sự phát triển kinh tế của địa phương.
Nếu du khách cần tìm một chốn bình yên để thư giãn dịp cuối tuần hoặc dịp nghỉ lễ dài ngày như 30/4 - 1/5 thì Khu du lịch hồ Hòa Bình chính là điểm đến lý tưởng.
Được hình thành từ đắp đập ngăn sông, chinh phục thiên nhiên, con sông Đà hung dữ xưa kia đã trở thành hồ nhân tạo lớn và là khu du lịch hấp dẫn. Đặc biệt, khu vực lòng hồ Hòa Bình có hàng trăm hòn đảo lớn, nhỏ; dọc theo những dãy núi đá vôi là hệ thống hang động với rất nhiều khối nhũ đá và sắc màu huyền ảo; những vịnh nước nhỏ, trong xanh suốt bốn mùa; những cánh rừng bạt ngàn với hệ động, thực vật phong phú xen lẫn bản làng… tạo nên bức tranh tuyệt mỹ, vẻ đẹp hoang sơ.
Xóm Đá Bia (nay là xóm Đức Phong) thuộc xã Tiền Phong (huyện Đà Bắc) là bản du lịch cộng đồng nổi tiếng của tỉnh Hòa Bình và đã được nhận Giải thưởng Du lịch cộng đồng ASEAN năm 2019.
Xóm Đá Bia (nay là xóm Đức Phong) thuộc xã Tiền Phong (huyện Đà Bắc) là bản du lịch cộng đồng nổi tiếng của tỉnh Hòa Bình và đã được nhận Giải thưởng Du lịch cộng đồng ASEAN năm 2019.
Phát triển xóm, bản du lịch cộng đồng (DLCĐ) đạt tiêu chuẩn OCOP đang được tỉnh ưu tiên thực hiện. Việc gắn sao OCOP góp phần khẳng định tiêu chuẩn, chất lượng, tạo niềm tin vững chắc trong lòng du khách trong nước và quốc tế. Qua đó không chỉ giải quyết việc làm, nâng cao thu nhập cho lao động nông thôn mà còn là giải pháp bền vững để gìn giữ bản sắc văn hóa truyền thống của địa phương.
Những sắc màu văn hóa đó là phong tục, tập quán, nét đẹp trang phục, lời ăn tiếng nói, sự độc đáo của các giá trị văn hóa vật thể và phi vật thể được lưu truyền trong Nhân dân. Nhờ sự tác động qua lại mà một mặt thu hút khách du lịch, một mặt bảo tồn, giới thiệu và quảng bá nét văn hóa đặc trưng.
Hiện nay có một số chương trình du lịch tiêu biểu trên khu du lịch (KDL) hồ Hòa Bình đã được xây dựng. Đây cũng là những gợi ý để du khách trong nước, quốc tế tham khảo, lựa chọn chuyến đi với thời gian phù hợp, điểm đến khám phá, trải nghiệm như mong muốn.
Với điều kiện thuận lợi về vị trí địa lý, tài nguyên thiên nhiên và tài nguyên nhân văn đa dạng, phong phú, Hòa Bình đang phát huy tiềm năng, thế mạnh để phát triển du lịch cộng đồng (DLCĐ). Đây là xu hướng du lịch đặc biệt thu hút khách, nhất là trong bối cảnh tác động của dịch Covid-19. Du khách đang quay trở lại những giá trị cốt lõi và tìm đến sự an toàn.
Đến với du lịch cộng đồng (DLCĐ) huyện Đà Bắc, du khách nhớ ghé thăm Đá Bia (nay thuộc xóm Đức Phong, xã Tiền Phong). Nơi đây là một trong rất ít những nơi sinh sống tập trung của cộng đồng người Mường Ao Tá. Bà con còn lưu giữ được nhiều nét văn hóa độc đáo của dân tộc mình.