Tỉnh Thanh Hóa luôn xác định Chương trình mỗi xã một sản phẩm (OCOP) là động lực để phát triển kinh tế, khơi dậy tiềm năng, lợi thế khu vực nông thôn. Qua đó, tiếp tục cơ cấu lại ngành nông nghiệp gắn với phát triển tiểu thủ công nghiệp, ngành nghề, dịch vụ và du lịch nông thôn.
Tính đến tháng 6/2024, tỉnh Thanh Hóa có 508 sản phẩm OCOP. Trong đó, 57 sản phẩm được xếp hạng 4 sao, chiếm 11,22% tổng số sản phẩm OCOP của tỉnh. Với việc được xếp hạng 4 sao, các sản phẩm đều có chất lượng bảo đảm, khả năng tiếp cận thị trường tốt và tiềm năng nâng cấp lên sản phẩm 5 sao. Do đó, nhiều địa phương, chủ thể đã và đang tích cực đầu tư để phát triển mạnh các sản phẩm 4 sao, góp phần nâng cao giá trị kinh tế và khẳng định vị thế của sản phẩm OCOP xứ Thanh.
Những năm qua, các cấp, ngành, các địa phương trong tỉnh đã và đang đẩy mạnh phát triển sản phẩm du lịch nông thôn trên cơ sở khai thác triệt để thế mạnh, sự đặc sắc riêng của các vùng, miền (văn hóa bản địa, làng nghề, sản phẩm OCOP). Từ đó, tạo sức hấp dẫn thu hút du khách trong nước, quốc tế và góp phần mang lại giá trị kinh tế cho người dân địa phương.
Thanh Hóa có hàng trăm sản phẩm nông nghiệp, tiểu thủ công nghiệp đặc trưng, chứa đựng nét đặc sắc trong đời sống sản xuất, sinh hoạt của người dân. Với sự đầu tư, hỗ trợ của Nhà nước, đã có hàng trăm sản phẩm tiêu biểu khẳng định được vị thế trên thị trường. Tuy nhiên, con số ấy vẫn khiêm tốn so với hệ sinh thái sản phẩm đặc trưng của tỉnh. Do đó, các sở, ngành, địa phương đã và đang hỗ trợ để ngày càng nhiều sản phẩm đặc trưng xây dựng được thương hiệu, có sức cạnh tranh trên thị trường và hướng tới xuất khẩu.
Chiều 2/5, đồng chí Lê Đức Giang, Tỉnh ủy viên, Phó Chủ tịch UBND tỉnh đã chủ trì Hội nghị đánh giá, phân hạng sản phẩm OCOP cấp tỉnh đợt 1 năm 2024. Cùng tham dự có các thành viên Tổ giúp việc Hội đồng đánh giá, phân hạng sản phẩm OCOP cấp tỉnh, đại diện các địa phương và chủ thể sản xuất.
Sau gần 6 năm thực hiện Chương trình OCOP, tỉnh Thanh Hóa đã có 479 sản phẩm được gắn sao và hàng chục sản phẩm đã được đánh giá, xếp hạng lại khi hết hạn 36 tháng công nhận. Song, đến nay toàn tỉnh mới có 1 sản phẩm được nâng hạng từ 3 sao lên 4 sao và 1 sản phẩm đã đăng ký nâng hạng, đang chờ thẩm định
Chương trình OCOP đã được triển khai sâu rộng tại các xã, phường, thị trấn trên địa bàn tỉnh, từ đó xây dựng được nhiều sản phẩm thế mạnh, không chỉ tiêu thụ rộng rãi ở thị trường trong tỉnh mà còn tham gia vào thị trường xuất khẩu. Thông qua việc hình thành các chuỗi liên kết sản xuất, chế biến và tiêu thụ, sản phẩm OCOP tỉnh Thanh Hóa đã trở nên quen thuộc, ngày càng đến gần hơn với người tiêu dùng.
Ngoài các doanh nghiệp sản xuất lớn, tập trung tại Khu Kinh tế Nghi Sơn và các Khu công nghiệp, Thanh Hóa có hơn 50.000 cơ sở sản xuất, kinh doanh riêng lẻ tại các vùng nông thôn. Nhiều sản phẩm chất lượng tốt, thị trường tiêu thụ ổn định đã được chứng nhận là sản phẩm công nghiệp nông thôn (CNNT) tiêu biểu cấp tỉnh, khu vực, quốc gia và ngày càng vươn xa trên thương trường.
Sau hơn 4 năm triển khai thực hiện Chương trình OCOP, đến nay tỉnh Thanh Hóa đã có 314 sản phẩm được công nhận với hơn 200 chủ thể tham gia. Đặc biệt, các sản phẩm OCOP của các HTX không những được thị trường đón nhận mà còn phát huy được lợi thế vùng miền, tạo thêm việc làm và nâng cao thu nhập cho người dân.
Việc đăng ký nhãn hiệu luôn được xem là 'giấy khai sinh' cho các sản phẩm nông sản, bảo đảm các điều kiện truy xuất nguồn gốc, có sức cạnh tranh trên thị trường và tham gia vào thị trường xuất khẩu. Mặc dù, trên địa bàn tỉnh có gần 200 sản phẩm nông nghiệp đang được sản xuất với sản lượng lớn song nhiều doanh nghiệp, HTX và nông dân vẫn chủ quan, chưa quan tâm tìm hiểu đăng ký bảo hộ nhãn hiệu cho sản phẩm dẫn tới giá trị sản xuất chưa được như kỳ vọng.
Thanh Hóa được đánh giá là địa phương có nhiều tiềm năng, dư địa để phát triển sản xuất lúa gạo chất lượng cao theo hướng hàng hóa quy mô lớn. Tuy nhiên, do nhiều nguyên nhân nên tỉnh chưa được quy hoạch vào vùng sản xuất lúa gạo xuất khẩu, sản phẩm gạo chưa có sức cạnh tranh trên thị trường. Thời gian gần đây, tỉnh đã quan tâm đầu tư hạ tầng sản xuất lúa gạo, với những vùng thâm canh năng suất, chất lượng hiệu quả cao, đủ tiềm lực để sản xuất theo hướng hàng hóa. Ngành nông nghiệp, các địa phương và chủ thể sản xuất đang triển khai thực hiện nhiều giải pháp căn cơ để nâng cao chất lượng, thương hiệu gạo xứ Thanh và hướng tới đưa Thanh Hóa trở thành địa phương xuất khẩu gạo.
Chương trình phát triển tài sản trí tuệ (TSTT) đóng vai trò quan trọng thúc đẩy hoạt động đổi mới sáng tạo, bảo đảm môi trường đầu tư, duy trì lợi thế cạnh tranh và bảo vệ lợi ích quốc gia. Thời gian qua, huyện Nông Cống đã chú trọng nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý Nhà nước về TSTT.
Sau thời gian triển khai và phát triển, chương trình OCOP đã trở thành động lực để phát triển kinh tế vùng nông thôn, thúc đẩy sản xuất, tạo ra những sản phẩm theo chuỗi giá trị, nâng cao thu nhập cho người dân, góp phần hoàn thành mục tiêu chương trình xây dựng nông thôn mới (XDNTM). Cùng với sự gia tăng về số lượng sản phẩm OCOP, sự đột phá trong tư duy sản xuất của các chủ thể đã góp phần xây dựng thêm những sản phẩm OCOP chất lượng cao, có tầm ảnh hưởng trên thị trường.
Năm 2010, triển khai thực hiện Chương trình xây dựng nông thôn mới (NTM), thu nhập bình quân đầu người của huyện Nông Cống mới chỉ đạt 11,75 triệu đồng/năm, tỷ lệ hộ nghèo chiếm tới 21,38%, tiêu chí xã NTM đạt bình quân 5,2 tiêu chí/xã. Với tinh thần đổi mới, dám nghĩ, dám làm và quyết tâm cao trong lãnh đạo, chỉ đạo, các ngành, địa phương trong huyện đã cụ thể hóa các nhiệm vụ đặt ra một cách phù hợp, nên chỉ 10 năm sau (2020) huyện đã được công nhận đạt chuẩn NTM.
Việc xây dựng và được các cấp có thẩm quyền cấp giấy chứng nhận nhãn hiệu tập thể đã khó, song duy trì, phát triển sau bảo hộ còn khó khăn hơn. Bởi, nhãn hiệu tập thể mang tính cộng đồng, nếu không có sự kết nối, duy trì thì khó có thể phát huy sức mạnh của tập thể. Do đó, làm thế nào để phát huy, phát triển nhãn hiệu tập thể đang làm bài toán khó đối với nhiều tổ chức hội và chính quyền địa phương.
Tết Nguyên đán Tân Sửu 2021 đang đến gần, làng nghề sản xuất miến gạo ở thôn Tân Giao, xã Thăng Long (Nông Cống) lại tất bật làm việc để đáp ứng nhu cầu của thị trường.
Thanh Hóa nổi tiếng với nhiều làng nghề truyền thống lâu đời như: nước mắm Ba Làng (thị xã Nghi Sơn), miến gạo Thăng Long, nón lá Trường Giang (Nông Cống), đúc đồng Chè Đông (Thiệu Hóa), hương Quán Giò (TP Thanh Hóa)... Về những làng nghề vào thời điểm này, chúng tôi cảm nhận rõ không khí lao động gấp gáp, tích cực, sự phấn khởi hiện rõ trên khuôn mặt mỗi người. Đối với người dân địa phương, đây là dịp tiêu thụ hàng hóa lớn nhất trong năm nên các cơ sở đã chuẩn bị nguyên liệu, lực lượng sản xuất để kịp thời 'tăng tốc'.
Tỉnh ta có diện tích sản xuất lúa lớn, đạt hơn 231.000 ha/năm, năng suất bình quân đạt 58,3 tạ/ha, tổng sản lượng khoảng 1,4 triệu tấn. Tuy là cây trồng chính, với diện tích sản xuất lớn song, giá trị sản xuất lúa gạo không cao.
Để tạo bước đột phá trong phát triển kinh tế, những năm qua, huyện Nông Cống quan tâm, tạo điều kiện thuận lợi để thu hút đầu tư phát triển kinh tế - xã hội, nâng cao đời sống Nhân dân.