Hàng loạt cuộc đảo chính đã làm rung chuyển châu Phi trong thời gian gần đây. Đâu là nguyên nhân sâu xa dẫn đến thực tế này?
Sau đảo chính ở Niger, Gabon lại rơi vào khủng hoảng khi giới lãnh đạo quân sự tuyên bố lên nắm quyền. Nếu thành công, đây sẽ là cuộc đảo chính thứ 8 kể từ năm 2020 ở Tây và Trung Phi – khu vực được cho là 'vành đai đảo chính' tiềm ẩn nhiều bất ổn.
Một loạt thuộc địa cũ của Pháp ở châu Phi, từ Burkina Faso, Guinea, Mali cho tới Niger, đang trở nên nổi tiếng với các cuộc đảo chính quân sự. Vì sao lại có chuỗi sự kiện mang tính dây chuyền này?
Chỉ trong 8 tháng Burkina Faso đã xảy ra 2 cuộc đảo chính quân sự, trong bối cảnh nước này đang đối mặt với tình trạng bạo lực nghiêm trọng.
Ngày 30/9, hãng tin Reuters (Anh) dẫn các nguồn tin tại hiện trường cho biết đã xảy ra các cuộc đấu súng dữ dội từ doanh trại chính của quân đội và một số khu vực dân cư ở thủ đô Ouagadougou của Burkina Faso.
Một ôtô trong đoàn xe tiếp tế đang đến thủ đô của Burkina Faso thì trúng phải một thiết bị nổ tự chế (IED), khiến ít nhất 35 người thiệt mạng và 37 người khác bị thương.
Quân đội Burkina Faso ngày 21/5 thông báo ít nhất 30 phần tử khủng bố đã bị tiêu diệt trong cuộc đụng độ tại một căn cứ quân sự ở khu vực Trung-Bắc quốc gia châu Phi này.
Quân đội Burkina Faso cho rằng các cuộc phục kích do những kẻ khủng bố thực hiện, ám chỉ các nhóm thành chiến hoạt động ở miền Bắc nước này.
Ngày 6/5, giới chức quân đội Burkina Faso cho biết 7 binh sĩ và 4 dân thường đã thiệt mạng khi rơi vào 2 ổ phục kích ở miền Bắc nước này.
Ngày 20/3, các nguồn tin trong quân đội Burkina Faso cho biết những kẻ tấn công vũ trang chưa xác định đã giết chết ít nhất 11 binh sĩ và làm bị thương 8 người khác ở khu vực phía đông của nước này.
Ít nhất 11 binh sỹ thiệt mạng và nhiều người khác đã bị thương sau khi những kẻ có vũ trang chưa được xác định thực hiện vụ tấn công ở khung vực phía Đông của Burkina Faso.
Bộ trưởng Quốc phòng Burkina Faso Barthelemy Simpore từng giữ chức vụ này trong chính quyền của cựu Tổng thống Roch Kabore.
Burkina Faso đang trong quá trình chuyển tiếp sau khi một nhóm cấp cao trong quân đội tiến hành đảo chính lật đổ tổng thống Roch Kabore ngày 24/1 vừa qua.
Người đứng đầu chính quyền quân sự ở Burkina Faso, ông Paul-Henri Sandaogo Damiba ngày 4/3 đã ký sắc lệnh bổ nhiệm nhà kinh tế học Albert Ouedraogo làm Thủ tướng mới của quốc gia Tây Phi này.
Tân Tổng thống Paul-Henri Damiba cam kết sẽ tôn trọng và bảo vệ Hiến pháp, luật pháp cũng như một 'luật cơ bản' gồm các quyết định quan trọng do chính quyền quân sự phê duyệt.
Ngày 16/2, Trung tá Paul-Henri Damiba, người đứng đầu nhóm binh sĩ tiến hành đảo chính tại Burkina Faso hồi tháng trước, đã tuyên thệ nhậm chức Tổng thống quốc gia Tây Phi này.
Ngày 10.2, Hội đồng Hiến pháp Burkina Faso chính thức tuyên bố Trung tá Paul-Henri Damiba, người đứng đầu nhóm binh sỹ tiến hành đảo chính và lên nắm quyền, là tổng thống quốc gia này.
Ngày 10/2, Hội đồng Hiến pháp Burkina Faso đã chính thức tuyên bố Trung tá Paul-Henri Damiba, người đứng đầu nhóm binh sĩ tiến hành đảo chính và lên nắm quyền, là tổng thống quốc gia Tây Phi này.
Kể từ khi bị quân đội lật đổ, Tổng thống Burkina Faso, ông Roch Marc Christian Kaboré vẫn bị quản thúc tại gia. Hội đồng Bảo an vẫn chưa có tuyên bố chính thức hoặc cuộc họp nào về vụ đảo chính.
Phóng viên TTXVN tại châu Phi dẫn các nguồn tin ngoại giao ngày 4/2 cho biết ba quốc gia thành viên không thường trực Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc (HĐBA LHQ) của châu Phi (gồm Ghana, Kenya và Gabon) đã yêu cầu tổ chức cuộc họp kín của cơ quan này trong tuần tới về cuộc đảo chính ở Burkina Faso hôm 24/1 vừa qua.
Lệnh giới nghiêm ở Burkina Faso hết hiệu lực nhưng các hoạt động vào ban đêm như lễ hội hay các sự kiện cộng đồng vẫn bị cấm sau 24h từ thứ Hai đến thứ Năm hằng tuần, và sau 2h sáng thứ Sáu, thứ Bảy.
Ngày 2/2, chính quyền quân sự Burkina Faso thông báo dỡ bỏ lệnh giới nghiêm trên toàn quốc vốn có hiệu lực kể từ khi lực lượng này tiến hành vụ đảo chính hồi cuối tháng trước lật đổ Tổng thống Roch Marc Christian Kabore.
Quân đội Burkina Faso đã khôi phục hiến pháp và bổ nhiệm thủ lĩnh cuộc đảo chính, trung tá Paul-Henri Sandaogo Damiba, làm Tổng thống lâm thời nước này.
Quân đội Pháp ngày 31/01 cho biết, trong các chiến dịch chung mới đây, lực lượng này đã phối hợp với quân đội Burkina Faso tiêu diệt gần 60 'kẻ khủng bố'.
Các nhà lãnh đạo ECOWAS đã nhất trí tạm 'đóng băng' vị thế thành viên của quốc gia Tây Phi nói trên, nhưng sẽ không áp đặt các biện pháp trừng phạt khác ở thời điểm hiện tại.
Theo hãng tin Reuters của Anh, ngày 28/1, Cộng đồng Kinh tế các quốc gia Tây Phi (ECOWAS) đã đình chỉ tư cách thành viên của Burkina Faso sau cuộc đảo chính quân sự hôm 14/1 ở nước này.
Khu vực Tây Phi vừa chứng kiến thêm một cuộc đảo chính quân sự mới sau Mali và Guinea trong vòng 18 tháng. Tuyên bố phế truất Tổng thống Burkina Faso do Trung tá Paul-Henri Sandaogo Damiba ký và được một sĩ quan khác đọc trên kênh truyền hình quốc gia vào tối 24/1 (giờ địa phương). Cộng đồng quốc tế đã kêu gọi trả tự do cho tổng thống Roch Mac Kabore và các quan chức chính phủ.
Người phát ngôn Văn phòng Nhân quyền Liên hợp quốc kêu gọi các binh lính tiếm quyền ở Burkina Faso trả tự do ngay lập tức cho Tổng thống Kabore, cùng các quan chức hàng đầu khác.
Ngày 25/1, Tổng Thư ký Liên hợp quốc (LHQ) đã chỉ trích vụ quân đội Burkina Faso tiến hành đảo chính, lật đổ chính quyền của Tổng thống Roch Kabore là hành động 'không thể chấp nhận được'.
Ngày 25/1, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron đã lên án cuộc đảo chính quân sự tại Burkina Faso, đồng thời cho biết tình hình ở quốc gia Tây Phi này hiện đã yên tĩnh.
Binh lính nổi dậy cho biết công chúng đã 'chán ngấy' Tổng thống Roch Marc Christian Kabore vì ông không có khả năng ngăn chặn các cuộc tấn công của những tay súng Hồi giáo.
Các binh sĩ Burkina Faso đã bắt và giam giữ Tổng thống Roch Kabore tại một doanh trại quân đội, Reuters dẫn các nguồn tin an ninh và ngoại giao ngày 24-1 cho biết.
Ngày hôm qua (24/01), một nhóm binh sỹ của quân đội Burkina Faso đã tuyên bố lật đổ Tổng thống Roch Kabore giành chính quyền, đồng thời giải tán chính phủ, quốc hội và đóng cửa biên giới đất nước.
Quân đội Burkina Faso tuyên bố lật đổ Tổng thống Roch Kabore, giải tán chính phủ và giành quyền kiểm soát đất nước.
Ngày 24/1, quân đội Burkina Faso thông báo đã lật đổ Tổng thống Roch Kabore, đình chỉ hiến pháp, giải tán chính phủ và quốc hội, đồng thời đóng cửa biên giới.
Ngày 24/1, Quân đội Burkina Faso tuyên bố phế truất Tổng thống Roch Mac Kabore, đình chỉ Hiến pháp, giải tán chính phủ và Quốc hội, đồng thời đóng cửa biên giới của quốc gia Tây Phi này.
Quân đội Burkina Faso tuyên bố, họ đã lật đổ Tổng thống Roch Kabore, giải tán chính phủ và quốc hội, cũng như cho đóng cửa biên giới đất nước.
Tổng Thư ký Liên hợp quốc (LHQ) Antonio Guterres ngày 24/1 đã 'lên án mạnh mẽ mọi ý đồ giành chính quyền bằng vũ lực' ở Burkina Faso và kêu gọi các nhân vật cầm đầu cuộc đảo chính tại quốc gia Tây Phi hạ vũ khí.
Đảng cầm quyền của Burkina Faso ngày 24/1 cho biết Tổng thống Roch Kabore sống sót trong một vụ ám sát, đồng thời xác nhận đã xảy ra đảo chính, theo Reuters.
Ngày 24/1, theo hãng tin Reuters, tài khoản Twitter cá nhân của Tổng thống Burkina Faso Roch Kabore đã đăng bài viết kêu gọi quân đội hạ vũ khí trong bối cảnh bất ổn gia tăng sau khi xảy ra bạo loạn tại nhiều doanh trại.
Reuters ngày 24/1 đưa tin, các binh sĩ Burkina Faso đã bắt và giam giữ Tổng thống Roch Kabore tại một doanh trại quân đội, ép ông ký vào đơn từ chức. Hiện chưa rõ tình trạng của Tổng thống Kabore.
Cuộc binh biến nổ ra được cho xuất phát từ những thất vọng đối với chính phủ do tình hình an ninh của đất nước xấu đi, trước sự tấn công của các chiến binh có liên hệ với các nhóm khủng bố IS và al-Qaida.