Lúc còn nhỏ, mẹ dạy tôi biết yêu sự tinh khôi của buổi sáng, bố dạy tôi thấm thía từng chiều. Và có lẽ tâm hồn tôi đã đầy ắp những cảm xúc từ thuở ấy.
Trống ngực ai cũng đập thình thịch. Phải chăng đó là tiếng trống hội Đền Hùng đã mở? Hẳn là thế rồi. Thì ngày mai cả nhà ông cùng trẩy hội đấy là gì.
Hồi đó, bà theo gia đình chạy giặc từ Sa Đéc xuống, quê ông đận đó cũng ráo riết người tản cư. Cùng dạt tới một sóc người Khmer, vào một đêm lễ hội, thấy ông khẳng khiu mà nện chày giã cốm dẹp khoan nhặt, nhịp nhàng, bà có chút để ý.
Trạm y tế xã đìu hiu trong mưa phùn. Mưa lầy lội khiến cả một vùng quê đang háo hức không khí Tết bỗng chùng xuống. Chỉ có mấy người trồng đào đang mặc áo mưa đứng dưới bãi là có vẻ hào hứng, chốc chốc lại vang lên một tiếng cười. Kể ra, nếu trời nắng mãi thì năm nay lại 'vỡ trận', cái nghề bán không khí mùa xuân nó nhọc thế đấy…
Trạm y tế xã đìu hiu trong mưa phùn. Mưa lầy lội khiến cả một vùng quê đang háo hức không khí Tết bỗng chùng xuống. Chỉ có mấy người trồng đào đang mặc áo mưa đứng dưới bãi là có vẻ hào hứng, chốc chốc lại vang lên một tiếng cười. Kể ra, nếu trời nắng mãi thì năm nay lại 'vỡ trận', cái nghề bán không khí mùa xuân nó nhọc thế đấy…
Trạm y tế xã đìu hiu trong mưa phùn. Mưa lầy lội khiến cả một vùng quê đang háo hức không khí Tết bỗng chùng xuống. Chỉ có mấy người trồng đào đang mặc áo mưa đứng dưới bãi là có vẻ hào hứng, chốc chốc lại vang lên một tiếng cười. Kể ra, nếu trời nắng mãi thì năm nay lại 'vỡ trận', cái nghề bán không khí mùa xuân nó nhọc thế đấy…
Nếu không phải năm nhuận thì thời điểm bây giờ đã là Tết. Tháng Chạp về đúng lúc những cơn mưa cứ rả rích đêm ngày, cái ẩm ướt càng hiện rõ và cái lạnh dường như tăng thêm chút chút.
Khi những ngọn gió xuân thổi nhẹ, người Dao, người Mông, người Tày… ở các bản làng lại rộn ràng váy áo, cùng nhau so tiếng đàn, tiếng khèn, cất lời hát. Tết ở bản giờ đã no đủ rồi, lời hát điệu múa dường như cũng ngọt hơn.
Bếp xuân của mẹ luôn có vị cay nồng của những mẻ gừng già mà mẹ chuẩn bị sên mứt cho dịp Tết.
Những sợi khói mùa xuân giăng mắc trong tôi bao hoài niệm. Tôi lớn lên nhờ ký ức, trưởng thành nhờ những điều giản dị nên lúc nào lòng cũng ôm mộng nhớ nhung sợi khói quê nhà.
Những tháng gần tết, trời bắt đầu trở lạnh. Bất giác tôi thèm được hưởng lại cái hơi ấm từ căn bếp với mấy cái cà ràng và từ đống lửa nhỏ bên góc sân nhà cũ vào những buổi sáng sớm của ngày xưa.
Những sợi khói mùa xuân giăng mắc trong tôi bao hoài niệm. Tôi lớn lên nhờ ký ức, trưởng thành nhờ những điều giản dị nên lúc nào lòng cũng ôm mộng nhớ nhung sợi khói quê nhà…
'Nắng sớm, mưa chiều' là câu cửa miệng của cư dân miền nhiệt đới. Nói rộng ra là thế. Còn nhìn gần, dường như nó giống với câu chuyện của một ngày mùa hạ. Đầu ngày là nắng đổ và cuối ngày đong đầy những giọt mưa.
Tôi chỉ định về thăm cha mẹ một lúc rồi đi vì còn bao việc phải làm nhưng cơn mưa ngâu làm tôi bị mắc kẹt hơi lâu. Cũng nhờ đó mà tôi phát hiện ra nhà mẹ dột khắp nơi, từ phòng thờ đến nhà bếp. Bàn ghế bị ướt sũng, giường chiếu thâm đen. Nhìn quanh tường nước mưa chảy ròng ròng như nước mắt. Củi đuốc đều đã ướt, mẹ giữ ở lại nấu cơm ăn mà khói cay xè…
Về nhà, ngồi bên cái bếp củi của má, trong buổi sáng hơi se lạnh, vậy là đủ thấy sung sướng.
Ở cái thời nhiên liệu dùng để nấu nướng được tận dụng từ phụ phẩm nông nghiệp, gom nhặt cành khô lá rụng trong vườn, tìm lấy nơi gò hoang đồng bãi thì hình ảnh thân thuộc của gian bếp là khói, nghi ngút, ngoằn ngoèo tia sợi đến lặng im ghi dấu thời gian 'đời khói' có muội khói ám đầy vật dụng, cả gian bếp và khu vực gần bếp.
Thế là một mùa Xuân nữa lại về.
ĐBP - Với người sống dựa vào rừng thì rừng là cuộc sống, là nơi để mưu sinh. Thế nhưng nói chuyện trồng rừng thì người dân lại chẳng mặn mà nên nhiều chương trình, dự án đầu tư trồng rừng vẫn chưa thể thành rừng. Còn với huyện Mường Ảng, sau nhiều năm chông chênh tìm lối đi thì với nghị quyết về phát triển rừng nay đã có thêm nhiều cánh rừng xanh tốt. Thành công bước đầu ấy không phải trong ngày một ngày hai mà là nỗ lực của cả chặng đường đầy gian khó, quyết tâm cao của cấp ủy, chính quyền huyện Mường Ảng. Tuy nhiên, để rừng thực sự phát triển bền vững, để người yêu rừng sống được bằng rừng thì còn không ít chuyện phải bàn...
Rơm rạ, lúa trải vàng và vun vãi trên những cánh đồng vừa khô, nắng cũng trải lên đó cái màu vàng như mật, mấy ngọn gió xuân hây hẩy, bay nhảy trên đồng. Trên lưng trời xanh ngắt, chim én chao lượn dệt mùa xuân. Rồi xóm ấp bỗng chộn rộn lên bằng một sinh khí mới...
Xuân 2020 - 'Tết đến rồi đó'! Là câu nói của bố tôi cách đây đã hơn 60 năm. Lại sắp đến tết, tôi nhớ lại câu nói của bố nhắc nhở, dặn dò con cháu chuẩn bị đón tết chủ động và chu đáo.
Bây giờ, bếp núc không còn là việc dành riêng cho phụ nữ. Các cuộc vận động 'Bình đẳng giới', 'Vì sự tiến bộ phụ nữ' đã đem lại nhiều thành tựu. Kéo cánh mày râu vào bếp là một ví dụ. Vào bếp, tất nhiên là tiếp xúc với bếp. Bếp bây giờ là bếp gas, bếp điện, bếp từ với phong phú mẫu mã, đầy đủ chức năng, hiệu quả sử dụng 'chuẩn không cần chỉnh'; chỉ qua một lúc là sử dụng được ngay, chẳng có gì phải nói. Nhưng tôi vẫn nhớ mãi bếp ngày cũ, những chiếc bếp có kiểu dáng, kích cỡ, chất liệu đầy tính sáng tạo tương thích với nguyên liệu chất đốt, đáp ứng nhu cầu nấu nướng.