Tắm nước nóng tăng cường miễn dịch hiệu quả hơn cả xông hơi

Nhiệt và phản ứng tự nhiên của cơ thể

Khi cơ thể chúng ta tiếp xúc với nhiệt, một loạt các phản ứng sinh lý phức tạp sẽ diễn ra. Nhiệt độ cơ thể tăng lên, kích hoạt trung tâm điều hòa nhiệt ở vùng dưới đồi, ngay lập tức cơ thể sẽ tìm cách tản nhiệt thông qua việc đổ mồ hôi và giãn nở các mạch máu trên da, điều này dẫn đến sự giảm đáng kể sức cản mạch máu toàn thân. Để bù đắp, tim phải bơm máu mạnh hơn, với lưu lượng tim có thể tăng gấp đôi so với khi nghỉ ngơi. Những điều chỉnh này tương tự như những gì xảy ra khi chúng ta thực hiện bài tập aerobic cường độ vừa phải.

Không chỉ vậy, nhiệt độ cơ thể tăng do sưởi ấm thụ động còn có khả năng gây ra phản ứng viêm tương tự như khi tập thể dục. Điều này có thể đóng vai trò như một công cụ trị liệu tiềm năng để giảm tình trạng viêm mãn tính cấp độ thấp và tạo ra những tác động tích cực thích nghi cho sức khỏe tim mạch.

Nghiên cứu đột phá từ đại học Oregon

Để làm rõ hơn tác động của các liệu pháp nhiệt, một nghiên cứu mới được công bố trên Tạp chí Sinh lý học Hoa Kỳ của Đại học Oregon đã đi sâu phân tích ba phương pháp phổ biến là ngâm nước nóng (HWI), xông hơi truyền thống (TRAD) và xông hơi hồng ngoại xa (FIR).

Nghiên cứu đã tuyển chọn 20 thanh niên khỏe mạnh và yêu cầu họ trải nghiệm cả ba liệu pháp: Ngâm nước nóng 45 phút ở nhiệt độ 40,5°C, xông hơi truyền thống 3 lần, mỗi lần 10 phút ở 80°C, nghỉ 5 phút giữa các lần và xông hơi hồng ngoại 45 phút với nhiệt độ từ 46°C đến 65°C.

Các nhà nghiên cứu đã cẩn thận đo lường nhiều chỉ số quan trọng, bao gồm nhiệt độ cơ thể cốt lõi, lưu lượng tim, nhịp tim, huyết áp, cùng với các yếu tố gây viêm và tế bào miễn dịch.

Kết quả nghiên cứu đã chỉ ra sự khác biệt đáng kể giữa các phương pháp. Ngâm nước nóng tạo ra mức tăng lớn nhất, trung bình 1,1°C, đưa nhiệt độ cơ thể lên 38,3°C. Trong khi đó, xông hơi truyền thống chỉ làm tăng 0,4°C và xông hơi hồng ngoại gần như không có tác động. Điều thú vị là sau khi ngâm nước nóng, nhiệt độ cơ thể cốt lõi vẫn duy trì ở mức cao trong suốt thời gian phục hồi. Ngâm nước nóng cũng là phương pháp gây đổ mồ hôi toàn thân nhiều nhất.

Tắm nước nóng dẫn đến sự gia tăng lưu lượng tim lớn nhất, trung bình 3,7 L/phút, vượt xa cả hai loại hình xông hơi. Mặc dù cả tắm nước nóng và xông hơi truyền thống đều làm tăng nhịp tim tương tự nhau, nhưng tắm nước nóng lại gây ra sự giảm đáng kể nhất về huyết áp động mạch trung bình và sức cản mạch máu toàn thân. Điều này cho thấy tắm nước nóng gây giãn mạch hiệu quả hơn nhiều.

Lý giải cho điều này, các nhà nghiên cứu cho rằng sự kết hợp giữa tải nhiệt và hiệu ứng thủy tĩnh của nước là yếu tố then chốt. Việc giảm tối đa sức cản mạch máu toàn thân dẫn đến giảm huyết áp, trong khi hiệu ứng thủy tĩnh của nước hỗ trợ hồi lưu tĩnh mạch, từ đó tối đa hóa lưu lượng tim để bù đắp cho sự giảm huyết áp.

Kích hoạt phản ứng miễn dịch mạnh mẽ

Điểm nổi bật nhất của nghiên cứu là tác động của tắm nước nóng đối với hệ miễn dịch. Ngâm nước nóng là liệu pháp nhiệt duy nhất gây ra sự gia tăng đáng kể nồng độ interleukin-6 (IL-6), một yếu tố gây viêm phổ biến sau khi tập thể dục. Điều này cho thấy tắm nước nóng có thể tạo ra một phản ứng tương tự như khi chúng ta vận động thể chất.

Tắm nước nóng cũng gây ra những thay đổi tích cực trong các tế bào miễn dịch cụ thể, bao gồm giảm tế bào T hỗ trợ (tế bào T CD4+) và tăng tế bào T gây độc (tế bào T CD8+) cùng tế bào sát thủ tự nhiên (tế bào NK). Đáng chú ý, không có thay đổi nào trong các tế bào miễn dịch này được quan sát thấy khi sử dụng phòng xông hơi trong nghiên cứu.

Lựa chọn sức khỏe giá trị cho mọi người

Mặc dù những người tham gia nghiên cứu có thể cảm thấy ngâm mình trong nước nóng là vất vả hơn so với xông hơi, nhưng phương pháp sưởi ấm thụ động này vẫn ít đòi hỏi thể chất hơn đáng kể so với việc tập thể dục cường độ cao. Điều này khiến tắm nước nóng trở thành một lựa chọn sức khỏe giá trị, đặc biệt đối với những người không muốn hoặc không thể tập thể dục do hạn chế về thể chất hoặc các lý do khác.

Nghiên cứu này đã minh chứng rõ ràng rằng một buổi ngâm mình trong nước nóng mang lại thách thức sinh lý quan trọng và mạnh mẽ hơn so với xông hơi truyền thống và xông hơi hồng ngoại. Khả năng tăng nhiệt độ cơ thể cốt lõi một cách đáng kể thông qua môi trường nước độc đáo, kết hợp với căng thẳng tim mạch mạnh mẽ và những thay đổi tích cực trong hệ thống miễn dịch, cho thấy tắm nước nóng có tiềm năng lớn trong việc mang lại những lợi ích sức khỏe lâu dài nếu được thực hiện thường xuyên.

H.Thanh