Tân Bộ trưởng Trần Đức Thắng lần đầu đăng đàn Quốc hội

Bộ trưởng Nông nghiệp và Môi trường Trần Đức Thắng giải trình trước Quốc hội chiều 28/10. Ảnh: Quochoi.vn.

Chiều 28/10, sau phiên thảo luận ở hội trường về Báo cáo của Đoàn Giám sát và dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về kết quả giám sát chuyên đề “việc thực hiện chính sách, pháp luật về bảo vệ môi trường kể từ khi Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 có hiệu lực thi hành", Bộ trưởng Nông nghiệp và Môi trường Trần Đức Thắng đã có giải trình, tiếp thu và làm rõ những vấn đề các đại biểu quan tâm trong phiên thảo luận.

Đáng chú ý, đây là lần giải trình trước Quốc hội đầu tiên của ông Trần Đức Thắng trong vai trò Bộ trưởng Nông nghiệp và Môi trường. Trước đó, ông Thắng giữ vai trò Quyền Bộ trưởng Nông nghiệp và Môi trường từ ngày 17/7, và mới được Quốc hội khóa XV thông qua Nghị quyết phê chuẩn đề nghị của Thủ tướng về việc bổ nhiệm ông giữ chức Bộ trưởng Nông nghiệp và Môi trường.

Trả lời trước Quốc hội liên quan việc quản lý rác thải sinh hoạt và rác thải nhựa, Bộ trưởng Trần Đức Thắng cho biết mỗi năm, cả nước phát sinh khoảng 25,3 triệu tấn rác thải, trong đó có 1,8 triệu tấn chất thải nhựa - con số này đã tạo ra thách thức rất lớn cho hạ tầng thu gom phân loại và xử lý.

Tiếp tục "đóng cửa" rừng tự nhiên đến năm 2030

Theo Bộ trưởng Thắng, dù đã có nhiều cố gắng nỗ lực, công tác quản lý rác thải sinh hoạt và rác thải nhựa vẫn còn tồn tại một số hạn chế. Bên cạnh cơ chế, chính sách còn chậm triển khai, nguyên nhân chủ yếu đến từ hạ tầng kỹ thuật thu gom phân loại và xử lý rác thải còn thiếu, yếu, chưa đồng bộ và thói quen của người dân thay đổi chậm.

"Đây là những vấn đề cần được quan tâm giải quyết căn bản trong thời gian tới", Bộ trưởng NN&MT nhấn mạnh.

Đối với tình trạng ô nhiễm môi trường, ông Thắng cho biết Bộ NN&MT đã trình Thủ tướng kế hoạch thực hiện quốc gia về khắc phục ô nhiễm và quản lý chất lượng môi trường, không khí giai đoạn 2026-2030, tầm nhìn đến 2045.

Trong đó, đề xuất các giải pháp cụ thể như hoàn thiện thể chế, chính sách về kiểm soát chặt chẽ các nguồn phát thải chính; nâng cao năng lực quan trắc kiểm kê phát thải; cảnh báo, dự báo về chuyển đổi phương tiện giao thông xanh; truyền thông nâng cao nhận thức cộng động; thanh tra kiểm tra, giám sát chất thải.

Về phân cấp phân quyền trách nhiệm quản lý trong bảo vệ môi trường, theo Bộ trưởng Trần Đức Thắng, từ đầu năm nay, Bộ NN&MT đã trình Chính phủ tham mưu về phân cấp phân quyền mạnh cho địa phương.

Bộ đã cắt giảm 16% và phân cấp phân quyền khoảng 73% thủ tục hành chính. Ngay tại kỳ họp này, Chính phủ cũng đã trình Quốc hội sửa đổi phần bảo vệ môi trường để tiếp tục cắt giảm đối tượng phải thực hiện thủ tục hành chính về môi trường; phân quyền cho địa phương giải quyết thủ tục hành chính về môi trường đến gần 90% thủ tục.

Đối với công tác bảo vệ rừng tự nhiên, Bộ trưởng Trần Đức Thắng cho hay năm 2024, tổng diện tích rừng nước ta đạt 14,9 triệu ha, trong đó rừng tự nhiên chiếm khoảng 10,3 triệu ha; rừng trồng 4,5 triệu ha; tỷ lệ che phủ rừng toàn quốc đạt 42%, tăng 1,15% so với năm 2015.

Diện tích rừng tăng chủ yếu nhờ việc ngừng khai thác thương mại rừng tự nhiên từ năm 2016, đồng thời thông qua quá trình phục hồi chất lượng rừng, bảo toàn đa dạng sinh học, trồng mới rừng và khoanh nuôi tái sinh rừng tự nhiên.

Trong thời gian tới, Bộ NN&MT sẽ tham mưu Chính phủ tiếp tục "đóng cửa" rừng tự nhiên đến năm 2030; tăng cường trồng rừng, đầu tư phục hồi rừng, kiểm soát chặt chẽ việc chuyển mục đích sử dụng đất rừng, nhất là rừng tự nhiên; xây dựng các chính sách phát triển sinh kế cho tán rừng và nâng cao đầu tư cho công tác bảo vệ rừng, phòng cháy rừng.

Liên quan đến nội dung phát triển thị trường carbon trong nước, theo Bộ trưởng NN&MT, đến nay đã cơ bản hoàn thành các hành lang pháp lý cần thiết để quản lý, vận hành ngay trong năm nay.

Chính phủ dự kiến ban hành 3 nghị định liên quan vấn đề này và tiếp tục nghiên cứu xây dựng các quy định về thuế, phí liên quan đến giao dịch, phát thải khí nhà kính, tín chỉ carbon; công bố các tiêu chuẩn tín chỉ carbon, phương pháp tạo tín chỉ carbon nhằm tạo cơ sở cho các doanh nghiệp đăng ký triển khai các dự án tín chỉ carbon thủy điện.

Giải pháp đột phá bảo vệ môi trường

Bộ trưởng Trần Đức Thắng thừa nhận bên cạnh những kết quả đạt được, công tác bảo vệ môi trường vẫn còn tồn tại hạn chế đúng như Đoàn giám sát của Quốc hội và các vị đại biểu đã chỉ ra.

Theo Bộ trưởng, những hạn chế trên xuất phát từ nhiều nguyên nhân, chủ yếu đến từ một số chính sách của luật chưa được phát huy hiệu quả; đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức thực thi các nhiệm vụ này chưa đáp ứng được yêu cầu; và đầu tư của ngân sách Nhà nước cho vấn đề môi trường còn thấp.

Để khắc phục những hạn chế này, trong thời gian tới, Bộ NN&MT xác định tập trung vào các nhiệm vụ trọng tâm, như đột phá về thể chế chính sách pháp luật, trong đó trọng tâm là kinh tế hóa môi trường.

Đồng thời, đột phá về quản lý chất thải, trọng tâm giải quyết các điểm nghẽn và thúc đẩy kinh tế tuần hoàn. Đột phá về khoa học công nghệ và chuyển đổi số, hiện đại hóa hệ thống quan trắc và xây dựng sàn giao dịch carbon...

Bộ trưởng NN&MT Trần Đức Thắng khẳng định kết quả triển khai Luật Bảo vệ môi trường 2020 chỉ là bước khởi đầu và còn nhiều thách thức hiện hữu.

"Với tinh thần bảo vệ môi trường cùng với phát triển kinh tế xã hội là nhiệm vụ trung tâm, chúng tôi tin rằng với sự quan tâm, giám sát của Quốc hội, sự chỉ đạo sát sao của Chính phủ và sự ủng hộ của toàn xã hội, Việt Nam nhất định sẽ tiếp tục tiến những bước vững chắc trên con đường phát triển xanh, bền vững, vì tương lai thịnh vượng và an lành cho các thế hệ mai sau", Bộ trưởng Nông nghiệp và Môi trường nhấn mạnh.

Thảo Liên