Tăng cường hiệu quả sử dụng năng lượng: Giải pháp cấp bách cho phát triển bền vững

Phó Thủ tướng Lê Thành Long

Quỹ thúc đẩy sử dụng năng lượng tiết kiệm: đổi mới cơ chế xã hội hóa

Phó Thủ tướng Lê Thành Long khẳng định Chính phủ nhận được sự đồng thuận cao từ các đại biểu Quốc hội với các nội dung sửa đổi, bổ sung trong dự án luật, đồng thời ghi nhận 55 ý kiến tại tổ và 8 ý kiến tại hội trường, tập trung làm rõ phạm vi luật, cấp ban hành văn bản hướng dẫn, khái niệm, nội hàm và các con số cụ thể. Ông nhấn mạnh rằng, thời gian hạn chế khiến Chính phủ ưu tiên xử lý các vấn đề cấp bách, trong đó có việc thành lập Quỹ thúc đẩy sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả, một chế định mới mang tính đổi mới.

Theo Phó Thủ tướng, quỹ này được định hướng từ Nghị quyết 55 của Bộ Chính trị, nhằm thành lập các quỹ từ nhiều nguồn tài trợ khác nhau. Ông giải thích, đây không phải tổ chức mới mà là cơ chế xã hội hóa, đáp ứng cả cơ sở chính trị và thực tiễn. Trong 10 năm qua, Bộ Công Thương ghi nhận khoảng 300 triệu USD từ các nguồn tài trợ và tín dụng, nhưng thiếu cơ chế tập trung để quản lý. Do đó, Chính phủ đề xuất quỹ như một điểm đến thu hút nguồn lực, vận hành theo nguyên tắc ủy thác nghiệp vụ tín dụng cho một ngân hàng thương mại. Phó Thủ tướng cho biết, một số đại biểu Quốc hội yêu cầu làm rõ cơ chế hoạt động của quỹ, và Chính phủ sẽ xây dựng đề án cụ thể để đảm bảo thu hút nguồn lực hiệu quả, quản lý minh bạch và đạt mục tiêu đề ra.

Phó Thủ tướng nhấn mạnh, quỹ này là giải pháp tức thời để đáp ứng cam kết tại COP 26 về đạt phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050. Ông cũng lưu ý, sự phát triển của trí tuệ nhân tạo và công nghệ hiện đại đang làm tăng tiêu thụ điện năng, đòi hỏi các biện pháp sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả ngay lập tức. Ông cũng đánh giá rằng, cải thiện cơ chế tổ chức thực hiện, như ý kiến của một số đại biểu sẽ góp phần khắc phục các vấn đề trong quản lý năng lượng, tạo nền tảng cho các giải pháp lâu dài.

Cải tiến dán nhãn năng lượng: tăng tính tự giác và hiệu quả

Phó Thủ tướng Lê Thành Long cho rằng, việc dán nhãn năng lượng, đặc biệt cho vật liệu xây dựng, là một nội dung quan trọng trong dự án luật, dù đã có trong cơ chế hiện hành. Tuy nhiên, ông cho rằng cách thức thực hiện cần thay đổi để phù hợp với bối cảnh mới. Trước đây, cơ quan quản lý trực tiếp duyệt nhãn năng lượng, nhưng hiện nay, Chính phủ đề xuất chuyển sang cơ chế tự quyết định của doanh nghiệp và tổ chức sản xuất, Nhà nước chỉ thực hiện hậu kiểm. Theo ông, cách làm này giảm thiểu thủ tục hành chính, tăng tính tự giác và khuyến khích sự phấn đấu của các cơ sở sản xuất, từ đó nâng cao hiệu quả quản lý năng lượng.

Phó Thủ tướng cho biết, các cơ quan quản lý Nhà nước sẽ tập trung hướng dẫn, ban hành tiêu chuẩn, định mức và hình mẫu nhãn năng lượng, thay vì can thiệp trực tiếp vào quá trình dán nhãn. Ông khẳng định, sự thay đổi này không chỉ tiết kiệm thời gian mà còn tạo điều kiện để doanh nghiệp chủ động đáp ứng yêu cầu tiết kiệm năng lượng, đặc biệt trong lĩnh vực vật liệu xây dựng, vốn có tác động lớn đến tiêu thụ năng lượng. Ông kêu gọi các đại biểu Quốc hội ủng hộ sáng kiến này, coi đây là bước tiến trong đổi mới cơ chế tổ chức thực hiện.

Phó Thủ tướng cũng lưu ý, dự án luật tập trung vào các vấn đề cấp bách, như ứng phó với nhu cầu năng lượng tăng cao từ công nghệ và cam kết quốc tế. Ông nhấn mạnh, Chính phủ mong nhận được sự chia sẻ từ các đại biểu Quốc hội, đặc biệt khi thời gian sửa đổi luật là không nhiều. Ông cam kết về lâu dài, Chính phủ sẽ tiếp tục nghiên cứu để sửa đổi căn cơ, đồng bộ các quy định liên quan, đảm bảo hệ thống pháp luật về sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững.

Phó Thủ tướng cũng cảm ơn các đại biểu Quốc hội với những ý kiến tâm huyết, đồng thời khẳng định Chính phủ sẽ nghiêm túc tiếp thu để hoàn thiện dự thảo luật. Các giải pháp đề xuất, từ quỹ năng lượng đến dán nhãn năng lượng, đều hướng tới mục tiêu quản lý năng lượng hiệu quả, đáp ứng cả nhu cầu trong nước và cam kết quốc tế. Ông hy vọng dự án luật sẽ nhận được sự ủng hộ mạnh mẽ để tạo nền tảng cho những cải cách tiếp theo trong lĩnh vực năng lượng.

Dương Công Chiến