Tăng giá trị nông sản bằng mô hình hợp tác xã nông nghiệp hữu cơ

Từ đôi bàn tay trắng, bà Đặng Thị Cuối, Giám đốc HTX Sản xuất và Tiêu thụ rau hữu cơ công nghệ cao Cuối Quý ở xã Đan Phượng, thành phố Hà Nội, đã biến những luống đất hoang sơ thành vùng rau hữu cơ trù phú. Những dãy nhà lưới hiện đại là nơi từng luống rau xanh mướt, thẳng tắp, được chăm sóc theo quy trình chuẩn hữu cơ khắt khe, không hóa chất, không thuốc bảo vệ thực vật, chỉ dùng phân ủ vi sinh và chế phẩm sinh học.

Hệ thống nhà màng được đầu tư xây dựng đảm bảo yêu cầu

Bà Cuối từng có hơn 16 năm làm thuê tại các trang trại rau hữu cơ ở nước ngoài. Những trải nghiệm vất vả nhưng quý giá đã giúp bà mạnh dạn đầu tư khi trở về nước. Bà kể, thời gian đầu vừa làm vừa rút kinh nghiệm, có lúc gần như mất trắng do chưa quen điều kiện khí hậu và thổ nhưỡng trong nước. Nhưng chính sự kiên trì và niềm tin vào con đường sạch – bền vững đã giúp HTX ngày càng ổn định, mở rộng thị trường đến các siêu thị, cửa hàng tiện ích và bếp ăn trường học.

Bà Cuối trải lòng: "Làm rau truyền thống mất rất nhiều công, nhổ cỏ, bón phân… rau hữu cơ chỉ cần gieo hạt, bỏ phân…đợi đến ngày thu hoạch, nhàn hơn mà năng suất cao hơn".

Hiện nay, HTX Cuối Quý sản xuất hơn 30 loại rau củ chất lượng cao như cải bó xôi, rau diếp, cà chua hữu cơ, cà rốt, bí Nhật… được trồng hoàn toàn trong nhà lưới theo tiêu chuẩn VietGAP và hữu cơ. Không chỉ bán lẻ, HTX còn ký hợp đồng cung cấp thường xuyên cho các hệ thống cửa hàng thực phẩm sạch tại Hà Nội, giúp đảm bảo đầu ra ổn định và nâng cao thu nhập cho xã viên.

Cũng lựa chọn con đường nông nghiệp hữu cơ, HTX rau hữu cơ Thanh Xuân, xã Nội Bài, thành phố Hà Nội, sau hơn 10 năm phát triển đã trở thành mô hình kiểu mẫu trong liên kết sản xuất – tiêu thụ theo chuỗi giá trị. Từ vài hộ ban đầu, đến nay HTX có gần 200 thành viên, sản xuất trên hàng chục héc-ta, cung cấp ra thị trường trên 1.000 tấn rau củ quả mỗi năm. Không chỉ hướng đến quy trình sản xuất sạch, HTX còn tổ chức phân loại, sơ chế, đóng gói tại chỗ, dán tem truy xuất nguồn gốc và giao hàng tận các trường học, bệnh viện, chuỗi siêu thị tại Hà Nội và Hải Phòng. Đây chính là điểm khác biệt giữa sản xuất manh mún và sản xuất hàng hóa theo chuỗi giá trị.

Tổ chức phân loại, sơ chế, đóng gói tại chỗ, dán tem truy xuất nguồn gốc các sản phẩm rau hữu cơ. Ảnh KT

Theo bà Hoàng Thị Hậu, Giám đốc HTX rau hữu cơ Thanh Xuân, doanh thu của các hộ xã viên đã tăng đáng kể so với trước đây. Mỗi xã viên có thể đạt thu nhập bình quân 60 triệu đồng/năm, thậm chí nhiều hộ đạt từ 80 - 100 triệu đồng/năm nhờ áp dụng đúng quy trình và có đầu ra ổn định.

"Qua các năm sản phẩm và diện tích luôn được mở rộng. Tuy mỗi năm đưa ra hơn 1000 tấn sản phẩm nhưng mới chỉ đáp ứng phần nào nhu cầu thực tế. Kế hoạch mỗi năm chúng tôi mở rộng ít nhất là 10 ha", bà Hậu chia sẻ.

Theo các chuyên gia nông nghiệp, nông nghiệp hữu cơ là “đỉnh cao của công nghệ sản xuất nông nghiệp” bởi yêu cầu cao về quy trình, từ xử lý đất, nguồn nước, giống cây trồng đến phương pháp canh tác và giám sát chất lượng. Sản phẩm làm ra không chỉ “sạch” mà còn chứa nhiều dưỡng chất hơn, bảo vệ sức khỏe người tiêu dùng và môi trường sinh thái.

Bà Lưu Thị Hằng, Chi cục trưởng Chi cục Trồng trọt và BVTV Hà Nội cho biết, thành phố đã sớm ban hành kế hoạch hỗ trợ các mô hình sản xuất hữu cơ, từ hướng dẫn kỹ thuật, tập huấn, quy hoạch vùng sản xuất cho đến hỗ trợ một phần vật tư đầu vào và kết nối tiêu thụ sản phẩm.

"Thực hiện nghị định 109 của CP về phát triển nông nghiệp hữu cơ, Hà Nội đã ban hành kế hoạch và các chương trình để sản xuất rau hữu cơ. Hiện thành phố cũng ban hành kế hoạch sản xuất trong đó có các chính sách để hỗ trợ phát triển hữu cơ như quy hoạch vùng, hỗ trợ sơ chế cũng như hỗ trợ đào tạo tập huấn, một phần vật tư đầu vào...", bà Hằng nói.

Theo thống kê, Hà Nội hiện có hơn 1.200 ha sản xuất nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, trong đó nhiều diện tích đạt chuẩn hữu cơ hoặc đang chuyển đổi sang hữu cơ. Thành phố xác định nông nghiệp hữu cơ gắn với ứng dụng công nghệ cao và tổ chức sản xuất theo chuỗi giá trị là hướng đi lâu dài, giúp nông sản Thủ đô nâng tầm, tạo thương hiệu, cạnh tranh với sản phẩm trong và ngoài nước.

Tuy nhiên, để nhân rộng các mô hình này, Hà Nội cần tiếp tục thu hút doanh nghiệp đầu tư vào nông nghiệp, tăng cường hỗ trợ tem truy xuất nguồn gốc, chứng nhận hữu cơ, mở rộng vùng sản xuất tập trung và thúc đẩy liên kết HTX – doanh nghiệp – siêu thị – người tiêu dùng.

Hà Phương/VOV1