Tăng xuất khẩu gạo, nguồn cung gạo trong nước không bị ảnh hưởng

Tại cuộc họp báo thường kỳ tháng 7 của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) cuối giờ chiều 1/8, Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Phùng Đức Tiến thông tin, việc nhiều nước hạn chế xuất khẩu gạo như Ấn Độ, Nga, UAE…là thời cơ cho xuất khẩu gạo Việt Nam với giá trị, chất lượng cao. Đây cũng là cơ hội cho người trồng lúa, đặc biệt là người dân ở Đồng bằng sông Cửu Long nâng cao thu nhập.

Theo ông Tiến, Bộ NN&PTNT đã trình Thủ tướng Chính phủ ban hành Chỉ thị về tăng cường xuất khẩu gạo trong bối cảnh hiện nay. Chỉ thị sẽ nêu rõ trách nhiệm của các bộ, ngành, địa phương và doanh nghiệp. Sau khi Chỉ thị được ban hành, các bộ, ngành và địa phương sẽ tập trung thực hiện, tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp, nông dân để có thể tận dụng cơ hội xuất khẩu gạo.

Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Phùng Đức Tiến chủ trì họp báo thường kỳ tháng 7. (Ảnh: Tùng Đinh)

Theo Bộ NN&PTNT, xuất khẩu gạo 7 tháng năm 2023 của Việt Nam đạt 4,84 triệu tấn, với giá trị 2,58 tỷ USD, tăng 29,6% so với cùng kỳ năm ngoái. Dự kiến năm nay, cả nước sẽ sản xuất được từ 43,2 - 43,4 triệu tấn, tăng 1,8-2% so với năm 2022. Với tình hình sản xuất lúa này sẽ đảm bảo an ninh lương thực trong nước và xuất khẩu được từ 7-7,5 triệu tấn.

Hiện các địa phương đẩy nhanh tiến độ gieo cấy lúa Mùa và lúa Thu Đông, chăm sóc và thu hoạch lúa Hè Thu. Lũy kế đến trung tuần tháng 7, cả nước gieo cấy được gần 6,2 triệu ha lúa, giảm 0,8% so với cùng kỳ năm trước. Các địa phương cũng đã thu hoạch gần 3,7 triệu ha, giảm 0,8% so với cùng kỳ năm ngoái. Nhưng với năng suất bình quân đạt 65,7 tạ/ha, tăng 0,8 tạ/ha nên sản lượng lúa thu hoạch trên 24,1 triệu tấn, tăng 0,4%.

Trong tháng 7, giá lúa Hè Thu các địa phương vùng Đồng bằng sông Cửu Long diễn biến tăng do giao dịch sôi động với nhu cầu và sức mua đang tốt. Cụ thể giá lúa IR50404 lên mức 6.500 đồng/kg; lúa OM 5451 lên mức 6.800 đồng/kg, lúa Đài thơm lên mức 6.950 đồng/kg…

Cũng tại buổi họp báo, ông Nguyễn Như Cường, Cục trưởng Cục Trồng trọt cho biết, vừa qua, Cục Trồng trọt phối hợp với một số đơn vị của Bộ NN&PTNT kiểm tra tình hình sản xuất lúa tại khu vực Đồng bằng sông Hồng, Bắc Trung Bộ và Đồng bằng sông Cửu Long. Đến thời điểm này có thể khẳng định sinh trưởng và phát triển của cây lúa đang rất tốt.

“Tận dụng thời cơ giá lúa gạo đang tăng cao, Cục Trồng trọt đã bố trí nâng diện tích sản xuất vụ Thu Đông ở Đồng bằng sông Cửu Long từ 650.000 ha lên 700.000 ha”, ông Cường nói.

Bộ NN&PTNT khẳng định nguồn cung gạo trong nước sẽ không ảnh hưởng.

Để đạt được mục tiêu trên 43 triệu tấn lúa, Cục Trồng trọt đang phối hợp với các cơ quan chuyên môn của Bộ NN&PTNT và các địa phương có kế hoạch gieo cấy, cùng các giải pháp kỹ thuật, đảm bảo sản xuất hiệu quả.

Trước lo ngại về việc tăng xuất khẩu gạo, gạo trong nước sẽ có nguy cơ thiếu và giá tăng cao ảnh hưởng đến đời sống người dân, ông Cường khẳng định nguồn cung gạo trong nước sẽ không ảnh hưởng, tuy nhiên có vấn đề về tâm lý, hơn nữa đây là vấn đề cơ chế thị trường nên giá cả có thể gia tăng nhất định. Ông Cường cho biết khi cân đối nhu cầu tiêu thụ cho 100 triệu dân, cho chế biến, cho làm giống thì Bộ NN&PTNT đều nâng lên tỉ lệ rất cao. Ví dụ mỗi năm người dân Việt Nam ăn khoảng 7,5 kg gạo/tháng thì nâng lên 9 kg/tháng.

"Với lượng dự trữ quốc gia và chỉ mất khoảng 90 ngày để sản xuất một vụ lúa thì hoàn toàn yên tâm về nguồn cung lương thực, về chi tiêu cũng như chớp được thời cơ tốt nhất cho xuất khẩu", ông Cường nói thêm.

Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Phùng Đức Tiến cho biết dự kiến sản xuất lúa cả năm 2023 đạt trên 43 triệu tấn thóc, ngoài đảm bảo an ninh lương thực trong nước cho 100 triệu dân, chế biến, làm giống, chăn nuôi thì hoàn toàn đảm bảo việc xuất khẩu trên 7,5 triệu tấn gạo và thu về 4,1 tỉ USD.

Tuy nhiên, bên cạnh những thuận lợi thì Việt Nam cũng phải đối mặt với El Nino. Theo ông Cường, El Nino sẽ bắt đầu tác động mạnh từ khoảng tháng 10, đặc biệt từ vụ Đông Xuân 2023-2024 sẽ có những tác động mạnh mẽ đến sản xuất lúa gạo ở Đồng bằng sông Cửu Long. So với các nước trồng lúa trên thế giới thì Việt Nam sẽ ít bị ảnh hưởng bởi El Nino nhưng cũng không thể chủ quan.

Liên quan đến việc Ấn Độ cấm xuất khẩu cám gạo có ảnh hưởng đến việc sản xuất thức ăn chăn nuôi của Việt Nam hay không, ông Phạm Kim Đăng, Phó Cục trưởng Cục Chăn nuôi cho biết, nhu cầu sử dụng cám gạo của Việt Nam không lớn và cám gạo không phải là thành phần quan trọng trong sản xuất thức ăn chăn nuôi.

Mỗi năm Việt Nam cần khoảng 4,7 triệu tấn cám gạo để làm thức ăn chăn nuôi, tuy nhiên thị trường trong nước đã đáp ứng khoảng 4 triệu tấn, nhập khẩu chỉ 0,7 triệu tấn/năm và thành phần cám gạo chỉ chiếm từ 5-10%.

Theo ông Đăng, cám gạo có thể thay thế bằng cám mì, bởi cám mì có giá trị dinh dưỡng cao, giá cũng phù hợp. Việc Ấn Độ cấm xuất khẩu cám không đáng lo ngại với sản xuất thức ăn chăn nuôi trong nước.

Chi Linh