Tạo 'cú hích, đòn bẩy, điểm tựa', giải phóng nguồn lực kinh tế tư nhân

Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Đức Tâm trình bày Tờ trình dự thảo Nghị quyết về một số cơ chế, chính sách đặc biệt phát triển kinh tế tư nhân tại phiên họp của Ủy ban Thường vụ Quốc hội chiều 14/5.

Hỗ trợ tiếp cận đất đai, mặt bằng kinh doanh

Tại phiên họp của Ủy ban Thường vụ Quốc hội chiều 14/5, Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Đức Tâm cho biết, dự thảo Nghị quyết về một số cơ chế, chính sách đặc biệt phát triển kinh tế tư nhân được xây dựng nhằm thể chế hóa kịp thời một số chủ trương, đường lối của Đảng nêu tại Nghị quyết số 68-NQ/TW.

Từ đó, cải thiện môi trường đầu tư, kinh doanh; tạo điều kiện thuận cho kinh tế tư nhân tiếp cận các nguồn lực; thúc đẩy khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, chuyển đổi xanh, đào tạo nguồn nhân lực, mở rộng sự tham gia vào các dự án quan trọng quốc gia; hỗ trợ doanh nghiệp tiên phong, vươn tầm quốc tế. Qua đó, góp phần tạo "cú hích, đòn bẩy, điểm tựa", động lực mới, giải phóng nguồn lực, sức sản xuất của kinh tế tư nhân.

Dự thảo Nghị quyết tập trung vào 05 nhóm chính sách lớn: Cải thiện môi trường kinh doanh; Hỗ trợ tiếp cận nguồn lực đất đai, mặt bằng sản xuất kinh doanh; Hỗ trợ tài chính, tín dụng và mua sắm công; Hỗ trợ khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số và đào tạo nhân lực; Hỗ trợ hình thành doanh nghiệp vừa và lớn, doanh nghiệp tiên phong.

Để cải thiện môi trường kinh doanh, dự thảo Nghị quyết quy định một số nguyên tắc trong hoạt động thanh tra, kiểm tra, cấp phép, chứng nhận, xử lý vi phạm và giải quyết các vụ việc trong hoạt động kinh doanh cũng như tình trạng phá sản doanh nghiệp theo thủ tục rút gọn.

Theo Thứ trưởng, một trong những khó khăn lớn nhất được cộng đồng doanh nghiệp phản ánh trong thời gian qua là việc khó khăn trong tiếp cận đất đai và mặt bằng sản xuất kinh doanh. Để tháo gỡ khó khăn, vướng mắc và nâng cao khả năng tiếp cận đất đai của các doanh nghiệp, dự thảo quy định một số chính sách hỗ trợ đặc biệt của Nhà nước như: Hỗ trợ tiếp cận đất đai, mặt bằng sản xuất kinh doanh tại khu công nghiệp, cụm công nghiệp, vườn ươm công nghệ; Hỗ trợ thuê nhà, đất là tài sản công.

Hỗ trợ lãi suất; miễn, giảm thuế

Dự thảo Nghị định cũng quy định về hỗ trợ tài chính, tín dụng và mua sắm công. Thứ trưởng Nguyễn Đức Tâm cho biết, để tháo gỡ nút thắt về tiếp cận vốn, tăng năng lực tài chính cho kinh ết tư nhân, dự thảo Nghị quyết đưa ra một số giải pháp về hỗ trợ vay vốn với lãi suất thấp cho các dự án xanh, tuần hoàn, môi trường, xã hội, quản trị (ESG); hỗ trợ tài chính qua Quỹ Phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa, ưu đãi thuế, ưu đãi trong lựa chọn nhà thầu.

Nhằm hỗ trợ tài chính, tín dụng, dự thảo Nghị quyết quy định, doanh nghiệp thuộc khu vực kinh tế tư nhân, hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh được hỗ trợ lãi suất 2%/năm khi vay vốn để thực hiện các dự án xanh, tuần hoàn và áp dụng khung tiêu chuẩn ESG. Đồng thời, mở rộng đối tượng, bổ sung thêm chức năng cho Quỹ Phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa.

Toàn cảnh phiên họp.

Dự thảo Nghị quyết cũng nêu các hỗ trợ thuế, lệ phí. Theo Thứ trưởng, dự thảo Nghị quyết miễn thuế thu nhập doanh nghiệp trong thời hạn 02 năm và giảm 50% số thuế phải nộp trong 04 năm tiếp theo đối với thu nhập từ hoạt động khởi nghiệp đổi mới sáng tạo của các doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo, công ty quản lý quỹ đầu tư khởi nghiệp sáng tạo, tổ chức trung gian hỗ trợ khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo. Việc xác định thời gian miễn, giảm thuế thực hiện theo quy định của pháp luật về thuế thu nhập doanh nghiệp.

Bên cạnh đó, miễn thuế thu nhập cá nhân, thuế thu nhập doanh nghiệp cho các cá nhân, tổ chức đối với khoản thu nhập từ chuyển nhượng cổ phần, phần vốn góp, quyền góp vốn vào doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo. Miễn thuế thu nhập cá nhân trong thời hạn 02 năm và giảm 50% số thuế phải nộp trong 04 năm tiếp theo đối với thu nhập từ tiền lương, tiền công của các chuyên gia, nhà khoa học nhận được từ doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo, trung tâm nghiên cứu phát triển, trung tâm đổi mới sáng tạo, các tổ chức trung gian hỗ trợ khởi nghiệp đổi mới sáng tạo.

Thẩm tra nội dung này, Ủy ban Kinh tế và Tài chính tán thành với sự cần thiết, cơ sở chính trị và cơ sở thực tiễn xây dựng ban hành Nghị quyết theo trình tự, thủ tục rút gọn; tán thành với phạm vi điều chỉnh và phạm vi thể chế hóa Nghị quyết số 68-NQ/TW tại dự thảo Nghị quyết của Quốc hội như Chính phủ đề xuất.

Đối với các nội dung cụ thể, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi đề nghị nghiên cứu bổ sung quy định về trường hợp đối với cùng một nội dung thì cơ quan quản lý nhà nước không được thanh tra, kiểm tra trong cùng một năm, trừ trường hợp có bằng chứng vi phạm rõ ràng; kế hoạch, kết luận thanh tra và kiểm tra phải thực hiện công khai theo quy định của pháp luật.

Về hỗ trợ tiếp cận đất đai, mặt bằng sản xuất, kinh doanh tại khu công nghiệp, cụm công nghiệp, vườn ươm công nghệ, Ủy ban Kinh tế và Tài chính đề nghị nghiên cứu quy định theo hướng xác định cụ thể quy mô, diện tích trong từng khu công nghiệp, cụm công nghiệp dành cho các doanh nghiệp được hỗ trợ, tránh cơ chế “xin - cho”, trục lợi chính sách, gây khó khăn cho hoạt động của doanh nghiệp...

Trần Huyền