Tạo đột phá hạ tầng cho kỷ nguyên mới

Phó Thủ tướng Chính phủ Bùi Thanh Sơn và các đại biểu thực hiện nghi thức bấm nút khởi công Dự án thành phần 1 thuộc Dự án đầu tư xây dựng tuyến đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng tại Khu công nghiệp Đông Phố Mới, phường Lào Cai. Ảnh: Hương Thu/TTXVN

Thưa ông, việc khởi công và khánh thành đồng loạt 234 dự án, công trình trọng điểm vào ngày 19/12 có tác động như thế nào đến tăng trưởng kinh tế trong thời gian tới?

Tôi kỳ vọng rất lớn vào việc Nhà nước đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công thông qua các công trình này. Đây là những dự án có tính chất quyết định, tạo nền móng đột phá về hạ tầng cho Việt Nam trong kỷ nguyên mới.

Đặc biệt, trong số này có nhiều dự án hạ tầng có tính lan tỏa cao. Các dự án này không chỉ thay đổi bộ mặt giao thông mà còn kết nối đồng bộ các vùng kinh tế, tạo ra những cực tăng trưởng mới. Ví dụ, việc kết nối hạ tầng đường sắt từ Lào Cai xuống Hải Phòng sẽ tạo động lực mạnh mẽ cho vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ. Với quyết tâm này, tôi tin rằng đây là cơ sở để Việt Nam đạt mục tiêu tăng trưởng hai con số vào năm 2026 theo Nghị quyết của Quốc hội.

Bên cạnh những kỳ vọng, việc đồng loạt triển khai khối lượng công việc khổng lồ như vậy sẽ đặt ra những thách thức gì và cần giải pháp nào để đảm bảo hiệu quả, thưa ông?

Thách thức đầu tiên là áp lực giải ngân. Với tổng vốn khoảng 3,4 triệu tỷ đồng, nếu giải ngân ngay 30% sau khởi công thì con số cũng rất cao. Việc đổ một lượng vốn lớn vào nền kinh tế trong thời gian ngắn (cuối năm 2025, đầu năm 2026) sẽ gây áp lực lên vĩ mô. Chính phủ cần hài hòa giữa chính sách tài khóa mở rộng và chính sách tiền tệ để đảm bảo các cân đối lớn.

Thứ hai là vấn đề thiếu hụt nguyên vật liệu xây dựng như đất, cát, đá tại các địa phương. Đây là rủi ro cố hữu có thể làm chậm tiến độ. Do đó, các Ban quản lý dự án, chủ đầu tư và chính quyền địa phương phải có giải pháp sáng tạo để hóa giải nút thắt này. Ngoài ra, công tác giải phóng mặt bằng và đền bù cũng cần được đặc biệt quan tâm để đảm bảo các dự án vận hành đúng kế hoạch.

Phối cảnh nút giao IC2 trên tuyến cao tốc Nội Bài - Lào Cai, thuộc địa bàn phường Phúc Yên, tỉnh Phú Thọ. Nguyễn Thảo/TTXVN

Thưa ông, các siêu dự án như đường sắt tốc độ cao đòi hỏi năng lực kỹ thuật và nguồn lực tài chính rất lớn. Ông đánh giá thế nào về khả năng tham gia của các doanh nghiệp Việt Nam hiện nay?

Qua nhiều năm tham gia các dự án ODA với vai trò thầu phụ và tự thực hiện các công trình lớn, doanh nghiệp Việt Nam đã tiến bộ vượt bậc. Đến nay, chúng ta đã hoàn toàn tự chủ công nghệ xây dựng đường trên cao, cầu vượt biển, hầm xuyên đèo và cả sân bay.

Nhiều tập đoàn tư nhân đã chứng minh năng lực khi hoàn thành công trình sớm hơn tiến độ với chi phí thấp hơn dự toán ngân sách. Ngày 19/12, Tập đoàn Hòa Phát đã tổ chức lễ khởi công Dự án Nhà máy sản xuất ray và thép đặc biệt Hòa Phát Dung Quất là một ví dụ điển hình. Với bề dày kinh nghiệm đó, tôi tin rằng doanh nghiệp nội địa đủ sức đảm nhiệm từng phần, thậm chí là toàn bộ các cấu phần trong dự án đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam. Từ lĩnh vực xây dựng, cơ khí chế tạo đến sản xuất thép, nếu được Chính phủ tin tưởng giao trọng trách, các doanh nghiệp Việt Nam hoàn toàn có thể hoàn thành tốt nhiệm vụ này.

Trân trọng cảm ơn ông về cuộc trao đổi!

Quốc Huy (TTXVN)