Tạo luồng sinh khí mới trong kinh tế tư nhân

Phòng điều hành sản xuất tại Khu liên hợp sản xuất gang thép Hòa Phát Dung Quất (Quảng Ngãi). (Ảnh: MINH DŨNG)

Sự kiện thể hiện quyết tâm của Chính phủ trong việc lắng nghe ý kiến, kiến nghị về và giải pháp phát triển kinh tế tư nhân, đồng thời khẳng định cam kết mạnh mẽ của Đảng và Nhà nước với việc nâng tầm vai trò của khu vực này.

Đây được xem là động lực quan trọng, sự động viên to lớn với cộng đồng doanh nghiệp, góp phần thúc đẩy sự phát triển kinh tế-xã hội nhanh và bền vững, sớm đưa Việt Nam tiến gần hơn đến mục tiêu trở thành quốc gia hùng cường và thịnh vượng.

Bước ngoặt lịch sử

Chia sẻ với chúng tôi bên lề tọa đàm, Chủ tịch Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) Phạm Tấn Công bày tỏ phấn khởi và niềm vui mừng chưa từng có của cộng đồng doanh nghiệp khi Nghị quyết số 68-NQ/TW được ban hành. “Đây là bước ngoặt lịch sử, một giai đoạn khí thế khi Đảng đã khẳng định vai trò quan trọng của kinh tế tư nhân trong sự nghiệp phát triển đất nước. Đảng cũng đã chuyển từ tháo gỡ khó khăn, hỗ trợ tình huống sang chủ động kiến tạo môi trường phát triển lâu dài, mở ra kỷ nguyên mới cho kinh tế tư nhân. Các doanh nghiệp đặc biệt tâm đắc với các chính sách cụ thể, thiết thực trong Nghị quyết số 68-NQ/TW như: Miễn thuế môn bài, miễn trong 3 năm đầu cho doanh nghiệp mới thành lập, giảm tần suất thanh tra, kiểm tra xuống một lần mỗi năm hay triển khai kiểm tra trực tuyến,... Có lẽ lần đầu một nghị quyết của Đảng đưa ra những chính sách cụ thể, thiết thực với doanh nghiệp đến thế”, ông Công nhấn mạnh.

Theo ông Công, những giải pháp này không chỉ hỗ trợ hiệu quả cho các doanh nghiệp nhỏ và vừa mà còn tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo. Điểm nổi bật khác của nghị quyết chính là tư duy nhân văn khi chuyển từ “quản lý để kiểm soát” sang “quản lý để phục vụ”, coi doanh nghiệp là đối tác đồng hành “hỗ trợ để phục hồi”.

Đặc biệt, nghị quyết cũng đã giải quyết được những vấn đề khó, nhạy cảm, phức tạp như không hình sự hóa các quan hệ kinh tế. Do đó, cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam đều chung nhận định, Nghị quyết số 68-NQ/TW không chỉ mang lại lợi ích tức thì mà còn đặt nền móng vững chắc cho sự phát triển lâu dài, ổn định, an toàn của kinh tế tư nhân.

Nghị quyết số 68-NQ/TW đã cho thấy những đột phá chưa từng có về quan niệm và tư duy trong phát triển kinh tế tư nhân. Chỉ sau 12 ngày, Chính phủ đã nhanh chóng ban hành liên tiếp Nghị quyết số 138/NQ-CP và Nghị quyết số 139/NQ-CP; Quốc hội ban hành Nghị quyết số 198/2025/QH15 với các yêu cầu, nhiệm vụ và tiến độ xây dựng, hoàn thiện, cũng như thực thi chính sách được nêu rõ nhằm thể chế hóa Nghị quyết số 68-NQ/TW. Đây là một bước tiến chưa từng có, thể hiện sự quyết tâm, đồng bộ của Đảng và Nhà nước trong hỗ trợ và phát triển khu vực kinh tế tư nhân.

Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam (Vinasme) Nguyễn Văn Thân

Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam (Vinasme) Nguyễn Văn Thân khẳng định, Nghị quyết số 68-NQ/TW đã cho thấy những đột phá chưa từng có về quan niệm và tư duy trong phát triển kinh tế tư nhân.

Chỉ sau 12 ngày, Chính phủ đã nhanh chóng ban hành liên tiếp Nghị quyết số 138/NQ-CP và Nghị quyết số 139/NQ-CP; Quốc hội ban hành Nghị quyết số 198/2025/QH15 với các yêu cầu, nhiệm vụ và tiến độ xây dựng, hoàn thiện, cũng như thực thi chính sách được nêu rõ nhằm thể chế hóa Nghị quyết số 68-NQ/TW. Đây là một bước tiến chưa từng có, thể hiện sự quyết tâm, đồng bộ của Đảng và Nhà nước trong hỗ trợ và phát triển khu vực kinh tế tư nhân.

Chủ tịch Hội đồng quản trị Tổng công ty cổ phần Hợp Lực Nguyễn Văn Đệ chia sẻ: “Nghị quyết số 68-NQ/TW như ngọn đuốc soi đường, tạo ra khí thế và động lực mới cho tự tin hơn trong chinh phục những mục tiêu phát triển đất nước. Định hướng và quan điểm chỉ đạo nêu trong nghị quyết kỳ vọng sẽ tháo gỡ những rào cản, tạo điều kiện thuận lợi và an toàn hơn cho kinh doanh, đầu tư và phát triển”.

Có thể thấy, ngay từ khi Nghị quyết số 68-NQ/TW được ban hành, cộng đồng doanh nghiệp đã bày tỏ sự kỳ vọng lớn lao về một cuộc “cách mạng” thực chất trong công tác cải cách thể chế, chính sách, tạo dựng môi trường kinh doanh bình đẳng, thuận lợi hơn cho khu vực kinh tế tư nhân đóng góp nhiều hơn nữa cho kinh tế đất nước. Cũng không ít ý kiến cho rằng, dù “bệ đỡ” đã được xây xong, nhưng nhiệm vụ trọng tâm hiện nay là phải thể chế hóa các nghị quyết quan trọng này thành những cơ chế, chính sách cụ thể, có tính khả thi cao trong thực tiễn.

Cụ thể, ông Đệ kiến nghị, để tăng tốc phát triển bệnh viện tư nhân, phục vụ cộng đồng, Nhà nước cần nhanh chóng thu hẹp khoảng cách giữa chỉ đạo từ Trung ương và thực thi tại địa phương, “gỡ” các điểm nghẽn từ nhận thức của cán bộ thực thi, nhất là tại các địa phương. Việc giao đất cho doanh nghiệp cần được tạo thuận lợi hơn nữa, bởi hiện nay, đất phục vụ mục đích y tế phải thực hiện đấu giá, đấu thầu, khiến các địa phương vướng mắc...

Nhanh chóng cụ thể hóa các chính sách

Chủ tịch Hiệp hội Nhà thầu xây dựng Việt Nam (VACC) Nguyễn Quốc Hiệp cho rằng, từ nhận thức đến hành động cụ thể là một quá trình đòi hỏi hệ thống chính quyền các cấp cùng vào cuộc. Nghị quyết số 68-NQ/TW đã nêu rõ, mỗi năm chỉ thanh tra mỗi doanh nghiệp một lần nếu cần.

Tuy nhiên, nếu không cụ thể hóa và chỉ rõ đâu là cơ quan điều phối công tác thanh tra, kiểm tra thì vẫn xảy ra tình trạng kiểm tra chồng chéo, khiến doanh nghiệp mất rất nhiều thời gian, nhất là trong các lĩnh vực như: Thuế, quản lý đất đai, xây dựng hay phòng cháy, chữa cháy,…

Doanh nghiệp được xem là đối tượng phục vụ thay vì đối tượng quản lý là điều cộng đồng doanh nghiệp rất tâm đắc. Tuy nhiên, cách thức thực hiện thế nào vẫn đòi hỏi một cuộc cách mạng thay đổi tư duy, nhận thức của công chức thực thi hiện nay.

Dẫn chứng về những bất cập, vướng mắc mà thực tế doanh nghiệp gặp phải, ông Hiệp chia sẻ: “Chỉ riêng xin ý kiến hướng dẫn của các bộ, ngành có những việc mất tới bảy tháng để nhận được câu trả lời, tuy nhiên cũng không rõ ràng vì văn bản không đi thẳng vào vấn đề, chỉ viện dẫn điều luật và yêu cầu địa phương áp dụng đúng quy định. Nếu là quan điểm phục vụ, chắc chắn doanh nghiệp sẽ được trả lời sớm hơn”.

Vì vậy, ông Hiệp kiến nghị, cứ sáu tháng một lần, các địa phương tổ chức gặp mặt doanh nghiệp trên địa bàn theo từng lĩnh vực để góp ý cho chính quyền đối với các thủ tục hành chính cần rút kinh nghiệm và cần thay đổi để nâng cao hiệu quả công tác điều hành.

Chủ tịch Hiệp hội Thương mại giống cây trồng Việt Nam Trần Mạnh Báo cũng phản ánh, việc tiếp cận các chính sách đất đai đối với nghiên cứu phát triển giống cây trồng vẫn còn nhiều vướng mắc, thủ tục kéo dài, chưa có khung pháp lý riêng cho các doanh nghiệp sử dụng đất đai vào mục đích nghiên cứu, khảo nghiệm, chọn tạo, sản xuất.

Điều này khiến nhiều doanh nghiệp không thể mở rộng sản xuất kinh doanh bởi đất đai là nền tảng quan trọng nhất trong sản xuất nông nghiệp và cũng là điều kiện quyết định thành công của một dự án. Bên cạnh đó, việc tiếp cận các nguồn lực tài chính, hưởng vốn vay ưu đãi, cơ chế về thuế dù đã có chủ trương, nhưng trên thực tế còn nhiều rào cản, chưa thật sự “mở” để doanh nghiệp dễ dàng tiếp cận.

Rõ ràng, các nghị quyết của Bộ Chính trị, Chính phủ, Quốc hội đã đồng bộ, đầy đủ, mang đến một “luồng gió mới” cho khu vực kinh tế tư nhân, nhưng vấn đề đặt ra hiện nay là cách thức tổ chức thực hiện phải thật sự hiệu quả với tinh thần “nghĩ sâu làm lớn”, khơi dậy tinh thần, phát huy tốt nhất khả năng của gần 1 triệu doanh nghiệp, 5 triệu hộ kinh doanh tại Việt Nam.

Cần nhanh chóng rà soát, cắt giảm và đơn giản hóa thực chất ngay các điều kiện kinh doanh và thủ tục hành chính không phù hợp, còn mang nặng tính hình thức, không rõ ràng, gây khó khăn cho doanh nghiệp.

Chủ tịch VCCI Phạm Tấn Công

Do đó, Chủ tịch VCCI Phạm Tấn Công kiến nghị, cần nhanh chóng rà soát, cắt giảm và đơn giản hóa thực chất ngay các điều kiện kinh doanh và thủ tục hành chính không phù hợp, còn mang nặng tính hình thức, không rõ ràng, gây khó khăn cho doanh nghiệp.

Chính phủ cần giao nhiệm vụ phát triển doanh nghiệp, thu hút đầu tư tư nhân là một trong những nhiệm vụ quan trọng hàng đầu của bộ máy chính quyền các cấp; đưa việc hỗ trợ, phát triển doanh nghiệp tư nhân là tiêu chí quan trọng để đánh giá mức độ hoàn thành nhiệm vụ của các bộ, ngành và chính quyền địa phương.

Cùng với đó, cộng đồng doanh nghiệp cũng cần chủ động chuyển mình, tận dụng hiệu quả những cơ hội mà các nghị quyết mang lại để xây dựng tầm nhìn dài hạn, khai thác hiệu quả nguồn lực nội tại, không ngừng đổi mới mô hình kinh doanh và đẩy mạnh đổi mới sáng tạo.

Chỉ khi Nhà nước và doanh nghiệp đồng hành, thể chế và thực tế cùng đồng bộ phát triển thì Nghị quyết số 68-NQ/TW mới thật sự đi vào đời sống, lan tỏa, tạo động lực mạnh mẽ cho kinh tế tư nhân “cất cánh” vươn xa, góp phần xây dựng một nền kinh tế Việt Nam độc lập, tự chủ và hội nhập thành công với tinh thần đoàn kết, đồng lòng. Đây cũng chính là “chìa khóa vàng” để mở cánh cửa đưa kinh tế Việt Nam tiến tới sự phát triển bền vững trong kỷ nguyên mới, hùng cường và thịnh vượng.

THANH MINH