Tập trung đưa ra cơ chế đặc thù cần thiết, vượt trội, khả thi cho TP. Hồ Chí Minh và Đà Nẵng

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn phát biểu. Ảnh: Lâm Hiển

Đưa ra cơ chế, chính sách đặc thù, vượt trội, chặt chẽ, hiệu quả hơn

Trình bày tóm tắt Tờ trình của Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho biết, dự thảo Nghị quyết của Quốc hội sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị quyết số 98/2023/QH15 về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TP. Hồ Chí Minh được xây dựng nhằm tiếp tục hoàn thiện cơ sở pháp lý, bảo đảm cơ chế, chính sách đặc thù, vượt trội, chặt chẽ, khả thi, hiệu quả hơn, đáp ứng yêu cầu cấp thiết trong thu hút nhà đầu tư chiến lược, huy động nguồn lực trong và ngoài nước cho đầu tư phát triển, đáp ứng yêu cầu, định hướng phát triển Thành phố sau hợp nhất.

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn phát biểu. Ảnh: Lâm Hiển

Về việc thu hút nhà đầu tư chiến lược (Điều 7), dự thảo Nghị quyết bổ sung 11 nhóm dự án ưu tiên thu hút nhà đầu tư chiến lược tại khoản 1 Điều 7 Nghị quyết số 98/2023/QH15 nhằm mở rộng danh mục các dự án ưu tiên thu hút nhà đầu tư chiến lược; tập trung vào các dự án đầu tư lớn, mang tính dẫn dắt trong phát triển hạ tầng giao thông, hạ tầng đô thị, hạ tầng du lịch, văn hóa - thể thao, y tế chuyên sâu, năng lượng sạch, logistics, bảo vệ môi trường (xử lý, chuyển đổi các bãi chôn lấp rác đã dừng hoạt động, xây dựng hệ thống thu gom và nhà máy xử lý nước thải đô thị, khu trọng điểm phát triển đô thị được xác định theo quy hoạch chung TP. Hồ Chí Minh...) dự án đầu tư tại địa bàn có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn.

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải điều hành phiên họp. Ảnh: Lâm Hiển

Dự thảo Nghị quyết bổ sung Điều 7a quy định thiết lập khung pháp lý đầy đủ cho mô hình Khu thương mại tự do, bao gồm: vị trí, cơ cấu khu chức năng, cơ chế quản lý, thẩm quyền, chính sách đất đai, ưu đãi đầu tư, đơn giản hóa thủ tục hành chính và cơ chế hải quan đặc thù. Trong đó, trao thẩm quyền cho UBND TP. Hồ Chí Minh quyết định thành lập, mở rộng, điều chỉnh ranh giới Khu thương mại tự do, coi đây là quyết định điều chỉnh cục bộ quy hoạch chung Thành phố. Đồng thời, HĐND Thành phố quy định trình tự, thủ tục thành lập, mở rộng, điều chỉnh ranh giới Khu thương mại tự do.

Các đại biểu tham dự phiên họp. Ảnh: Lâm Hiển

Nêu tóm tắt các nội dung chính trong Tờ trình của Chính phủ về dự thảo Nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị quyết số 136/2024/QH15 ngày 26/6/2024 của Quốc hội về tổ chức chính quyền đô thị và thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TP. Đà Nẵng, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho biết, dự thảo Nghị quyết sửa đổi, bổ sung Điều 11 về quản lý quy hoạch, đô thị, tài nguyên, môi trường (6 nội dung).

Trong đó, bổ sung các trường hợp thu hồi đất làm cơ sở tạo mặt bằng thực hiện một số dự án, bao gồm: dự án dịch vụ logistics phục vụ cảng biển, cảng hàng không, cảng thủy nội địa trên địa bàn Thành phố (tương tự như quy định đối với khu thương mại tự do Hải Phòng) và Trung tâm Hội chợ triển lãm, các dự án khai thác khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường trên địa bàn Thành phố đã được xác định trong kế hoạch đấu giá quyền khai thác khoáng sản hoặc khu vực khoáng sản được khoanh định khu vực không đấu giá quyền khai thác khoáng sản do HĐND Thành phố được quyết định.

Cơ chế, chính sách cần tập trung, kịp thời tháo gỡ các "điểm nghẽn"

Báo cáo về thẩm tra sơ bộ về các dự thảo Nghị quyết, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi cho biết, Thường trực Ủy ban tán thành sự cần thiết xây dựng 2 Nghị quyết trình Quốc hội xem xét, thông qua theo trình tự, thủ tục tại Kỳ họp thứ Mười đang diễn ra.

Tuy nhiên, dự thảo Nghị quyết Nghị quyết của Quốc hội sửa đổi, bổ sung một số điều Nghị quyết số 136/2024/QH15 về tổ chức chính quyền đô thị và thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TP. Đà Nẵng chưa có ý kiến của cơ quan có thẩm quyền theo yêu cầu tại Nghị quyết số 136/2024/QH15. Đề nghị Chính phủ báo cáo cơ quan có thẩm quyền cho ý kiến về nội dung dự thảo Nghị quyết. Trường hợp cơ quan có thẩm quyền đồng ý, Thường trực Ủy ban trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét bổ sung dự thảo Nghị quyết vào chương trình Kỳ họp thứ Mười.

Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi trình bày Báo cáo thẩm tra sơ bộ về các dự thảo Nghị quyết. Ảnh: Lâm Hiển

Với dự thảo Nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều Nghị quyết số 98/2023/QH15, Thường trực Ủy ban nhận thấy, nhiều chính sách đề xuất sửa đổi, bổ sung, tác động trực tiếp đến ngân sách nhà nước, quản lý sử dụng đất đai, tài sản công, tác động, ảnh hưởng đến đời sống kinh tế - xã hội của người dân và Thành phố, cũng như trên cả nước.

Để bảo đảm tính đồng bộ, khả thi, Thường trực Ủy ban đề nghị Cơ quan chủ trì soạn thảo rà soát, đánh giá kỹ lưỡng toàn diện tác động của các chính sách đề xuất sửa đổi, bổ sung. Cơ chế, chính sách sửa đổi, bổ sung cần tập trung, có trọng tâm, trọng điểm, phải thực sự đột phá, vượt trội, khai thác được tiềm năng, thế mạnh của Thành phố; kịp thời tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc, giải quyết có hiệu quả các “điểm nghẽn". Bảo đảm tính công khai, minh bạch, tránh nguy cơ lợi ích nhóm, lợi dụng chính sách.

Các đại biểu tham dự phiên họp. Ảnh: Lâm Hiển

Đối với dự thảo Nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều Nghị quyết số 136/2024/QH15, Chủ nhiệm Ủy ban Phan Văn Mãi cho rằng, phạm vi chính sách đề xuất sửa đổi, bổ sung là quan trọng và cấp bách, nhưng dàn trải trên nhiều lĩnh vực; nhiều quy định nêu tại dự thảo Nghị quyết trùng lặp với các quy định của pháp luật hiện hành và các Luật, Nghị quyết đang trình Quốc hội xem xét tại Kỳ họp thứ Mười hoặc có quy định không thuộc thẩm quyền của Quốc hội.

Các đại biểu tham dự phiên họp. Ảnh: Lâm Hiển

Thường trực Ủy ban Kinh tế và Tài chính đề nghị Cơ quan chủ trì soạn thảo rà soát, đánh giá kỹ lưỡng toàn diện tác động của các chính sách đề xuất sửa đổi, bổ sung. Cơ chế, chính sách sửa đổi, bổ sung cần tập trung, có trọng tâm, trọng điểm, phải thực sự đột phá, vượt trội, khai thác được tiềm năng, thế mạnh của Thành phố.

"Khâu thực hiện phải quyết liệt, quyết tâm và quyết làm cho có sản phẩm"

Phát biểu tại phiên họp, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn nhất trí với việc sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị quyết số 98/2023/QH15 và Nghị quyết số 136/2024/QH15; lưu ý bảo đảm đưa ra cơ chế, chính sách đặc thù, vượt trội để phát triển TP. Hồ Chí Minh và TP. Đà Nẵng; có thể áp dụng những chính sách, cơ chế đã được Quốc hội quyết định áp dụng với TP. Hải Phòng và một số địa phương.

Chủ tịch Quốc hội cũng nhấn mạnh, cơ chế, chính sách phải tập trung, có trọng tâm, trọng điểm, tránh dàn trải; bảo đảm tính khả thi, kịp thời giải quyết các vấn đề mới phát sinh, khó khăn đã được nêu rõ trong các Tờ trình của Chính phủ.

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn cũng đề nghị, phân cấp, phân quyền cần mạnh mẽ; những thẩm quyền nào phải phân cấp cho các đơn vị, cho cấp phường, xã thì 2 thành phố phải thực hiện mạnh mẽ. Đặc biệt, để bảo đảm thực hiện hiệu quả 2 Nghị quyết này sau khi được ban hành, thì khâu thực hiện phải quyết liệt, quyết tâm và quyết làm cho có sản phẩm.

“Bây giờ xin rất cực, quyết cũng rất cực, nhưng mà triển khai chậm, hết thời gian tốt nhất. Và, các địa phương, bộ, ngành cũng cần quan tâm không để phát sinh tiêu cực, tham nhũng, lợi dụng chính sách”, Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh.

Về cách làm, Chủ tịch Quốc hội đề nghị, sau phiên họp này của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chính phủ cần chỉ đạo Bộ Tài chính phối hợp với UBND TP. Hồ Chí Minh và TP. Đà Nẵng tiếp thu, hoàn thiện kỹ lại các Tờ trình. Đồng thời, Ủy ban Kinh tế và Tài chính phối hợp chặt chẽ với Ủy ban Pháp luật và Tư pháp để thẩm tra, đưa vào những nội dung thuộc thẩm quyền của Quốc hội; giao Chính phủ quy định những nội dung thuộc thẩm quyền của Chính phủ. Ủy ban Pháp luật và Tư pháp phối hợp chặt chẽ với Ủy ban Kinh tế và Tài chính để thẩm định cụ thể nội dung nào đưa vào để trình Quốc hội, nội dung nào thuộc thẩm quyền của Chính phủ.

Các đại biểu tham dự phiên họp. Ảnh: Lâm Hiển

Phát biểu kết luận nội dung thảo luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải đề nghị, Chính phủ nghiên cứu, tiếp thu ý kiến của Chủ tịch Quốc hội, của Ủy ban Thường vụ Quốc hội và các cơ quan thẩm tra để hoàn thiện hồ sơ dự thảo Nghị quyết, bảo đảm chất lượng.

Tiếp tục rà soát để hoàn thiện dự thảo Nghị quyết, bảo đảm có đủ các cơ chế, chính sách đặc thù cần thiết, vượt trội, khả thi, phù hợp với TP. Hồ Chí Minh và Đà Nẵng sau sáp nhập, hợp nhất. Khắc phục được những hạn chế, vướng mắc, bất cập khi thi hành Nghị quyết 98 và Nghị quyết 136 của Quốc hội; bảo đảm sau khi ban hành Nghị quyết, 2 thành phố sẽ thực hiện các mục tiêu đề ra theo chủ trương của Đảng, nghị quyết của Thành ủy thành phố. Không đưa vào nghị quyết những chính sách thuộc thẩm quyền của Chính phủ, không thuộc thẩm quyền của Quốc hội.

Thanh Hải