Thái Nguyên: Phát triển làng nghề truyền thống tạo sinh kế cho đồng bào dân tộc thiểu số

Những nỗ lực này không chỉ góp phần nâng cao năng suất lao động, bảo tồn bản sắc văn hóa làng nghề tại Thái Nguyên mà còn tạo sinh kế bền vững cho hàng chục nghìn lao động nông thôn, trong đó có đông đảo đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS).

Hiện đại hóa sản xuất, nâng cao năng suất của các làng nghề

Tính đến nay, toàn tỉnh Thái Nguyên có tổng cộng 277 làng nghề được công nhận, trong đó có 184 làng nghề truyền thống (66%) và 93 làng nghề (34%). Tổng số cơ sở sản xuất kinh doanh trong làng nghề là 14.776 cơ sở (hộ sản xuất, Tổ Hợp tác, Hợp tác xã); số lao động thường xuyên tại các làng nghề trên 42.000 người. Thu nhập bình quân của lao động trong làng nghề đạt trung bình khoảng 5 triệu đồng/người/tháng.

Ngân sách hỗ trợ trên 9 tỷ đồng để trang bị máy móc hiện đại cho các cơ sở sản xuất

Nhằm hiện đại hóa sản xuất và nâng cao năng suất trong các làng nghề, từ nguồn vốn sự nghiệp của tỉnh, Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Thái Nguyên đã chỉ đạo Chi cục Kinh tế hợp tác (Văn phòng Điều phối Nông thôn mới và Chi cục Phát triển nông thôn) hỗ trợ trên 9 tỷ đồng từ ngân sách nhà nước để trang bị máy móc hiện đại cho các cơ sở sản xuất với 21 máy sao chè bằng ga và điện; 100 máy vò chè; 07 máy đóng gói tự động; 03 máy hút chân không; 06 kho lạnh bảo quản;...

Bên cạnh đó, tỉnh cũng đã hỗ trợ chứng nhận VietGAP cho 85 hợp tác xã, trong đó có 79 HTX trồng trọt và 6 HTX chăn nuôi, với tổng kinh phí 4,23 tỷ đồng, góp phần nâng cao chất lượng và độ tin cậy của sản phẩm trên thị trường.

Thông qua các chương trình hỗ trợ, nhiều làng nghề đã chuyển đổi từ phương thức sản xuất thủ công sang ứng dụng máy móc hiện đại, nhờ đó, năng suất và chất lượng sản phẩm được nâng cao, đồng thời giảm thiểu chi phí lao động.

Công tác tập huấn tại các địa phương đặc biệt được quan tâm

Công tác đào tạo nghề cũng được chú trọng với nhiều lớp được tổ chức tại các địa phương, trong đó ưu tiên lao động nông thôn và bà con DTTS đã góp phần giải quyết việc làm và giữ gìn bản sắc làng nghề truyền thống. Trong giai đoạn 2021–2025, Chi cục đã tổ chức 35 lớp tập huấn dành cho các làng nghề và làng nghề truyền thống, thu hút khoảng 1.500 lượt người tham gia. Đồng bào DTTS cũng tích cực tham gia các lớp tập huấn, tuyên truyền trong khuôn khổ các Chương trình mục tiêu quốc gia về phát triển vùng dân tộc thiểu số và miền núi, giảm nghèo bền vững và xây dựng nông thôn mới.

Xúc tiến thương mại - mở rộng thị trường cho sản phẩm làng nghề truyền thống

Cùng với hiện đại hóa trong sản xuất, nhiều hoạt động xúc tiến thương mại, tiêu thụ sản phẩm làng nghề đã được triển khai như: Hội chợ triển lãm “Công Thương - OCOP Thái Nguyên 2025” tại Quảng trường Võ Nguyên Giáp, quy mô 200 gian hàng; Livestream “Chợ phiên OCOP Thái Nguyên 2025” trên TikTok Shop; Phiên Megalive “Tự hào hàng Việt – Thái Nguyên đệ nhất danh trà”;…

HTX Thái Minh tham gia ngày hội Livestream sản phẩm OCOP tỉnh Thái Nguyên

Bên cạnh đó, Sở Nông nghiệp và Môi trường (Chi cục Kinh tế hợp tác và PTNT, Chi cục Quản lý chất lượng nông lâm sản và Thủy sản)đã hỗ trợ cho 60 hợp tác xã, làng nghề đưa sản phẩm nông sản đảm bảo an toàn thực phẩm tham gia trưng bày, giới thiệu sản phẩm tại các hội chợ và các sư kiện xúc tiến thương mại, tìm kiếm thị trường như: Festival nông sản, OCOP, làng nghề Việt Nam; Hội chợ quốc tế AGROVIET; Chương trình “Tinh hoa làng nghề, sản phẩm OCOP Hà Nội; Hội chợ thương mại, du lịch quốc tế Việt - Trung lần thứ 15, 16; phiên chợ vùng cao tỉnh Hòa Bình; phiên chợ Tết tại thành phố Hải Phòng và tỉnh Bắc Ninh; Hội chợ đồng bằng Sông Cửu Long… Thông qua các sự kiện đã góp phần tìm kiếm thị trường, tăng doanh thu và mở rộng liên kết chuỗi giá trị.

Việc kết hợp hài hòa giữa bảo tồn làng nghề truyền thống, ứng dụng cơ giới hóa nông nghiệp và chuyển đổi số đang tạo nên sức sống mới cho các làng nghề ở Thái Nguyên. Với sự quan tâm đúng mức của chính quyền và sự vào cuộc của các tổ chức, doanh nghiệp, hợp tác xã, mô hình này không chỉ giúp nâng cao năng suất, giữ gìn bản sắc văn hóa, mà còn tạo ra hàng chục nghìn việc làm ổn định, nâng cao đời sống cho người dân, đặc biệt là đồng bào dân tộc thiểu số./.

Minh Huế