Thái Nguyên phát triển nội lực cho hợp tác xã vùng đồng bào dân tộc thiểu số

Sự thành công của các mô hình không chỉ giúp phát triển kinh tế mà còn giữ gìn và phát huy giá trị văn hóa truyền thống, tạo sinh kế bền vững cho người dân đồng bào thiểu số tại tỉnh Thái Nguyên.

Nhiều tấm gương điển hình là đồng bào dân tộc thiểu số

Là người dân tộc Sán Dìu, ông Lê Văn Sinh - Chủ tịch HĐQT Hợp tác xã Nông nghiệp Liên Sơn (xã Sơn Cẩm, TP. Thái Nguyên) được nhiều người biết đến với vai trò một trong những người đi đầu phát triển kinh tế tại địa phương. HTX do ông điều hành hoạt động đa lĩnh vực như phân bón, vật tư nông nghiệp..., với tổng số vốn đầu tư lên tới hơn 50 tỷ đồng.

Cách đây 2 năm, ông Sinh tiếp tục mở rộng sản xuất bằng việc xây dựng xưởng chế biến chè Liên Sơn trên diện tích 450 m2. Trung bình mỗi năm, HTX cung ứng ra thị trường khoảng 7 tấn chè búp khô, với doanh thu gần 4 tỷ đồng. Tổng doanh thu của HTX nhiệm kỳ 2021 - 2025 đạt 19,452 tỷ, lãi đạt 805,98 triệu, chia cho thành viên HTX đạt 267,4 triệu đồng.

Cùng với đó, chị Lý Thị Hương, người dân tộc Nùng, hiện là Giám đốc HTX chè Hương Huệ tại xóm Cây Xanh, xã Quyết Thắng cũng là 1 tấm gương tiêu biểu với tinh thần nỗ lực vươn lên và khát vọng làm giàu trên chính mảnh đất quê hương. HTX chè Hương Huệ được thành lập năm 2018, đến nay có 8 thành viên, canh tác trên diện tích 8,5 ha chè theo quy trình VietGAP. Sản phẩm của HTX đã đạt chuẩn OCOP với hai sản phẩm được công nhận 3 sao và 4 sao. Trung bình mỗi năm, HTX tiêu thụ khoảng 70 tấn chè búp khô, đạt doanh thu khoảng 2 tỷ đồng.

Nhằm tiếp tục khuyến khích và hỗ trợ đồng bào dân tộc thiểu số tích cực chuyển đổi mô hình sản xuất, vươn lên làm giàu, Thái Nguyên đã đặc biệt chú trọng việc thực hiện hiệu quả các chính sách, chương trình phát triển vùng dân tộc thiểu số do Nhà nước ban hành.

Phát huy vai trò của Liên minh hợp tác xã

Theo ông Nguyễn Văn Dũng - Chủ tịch liên minh HTX tỉnh Thái Nguyên, trong những năm qua, liên minh HTX đã phát huy vai trò là người đồng hành, kết hợp chặt chẽ với chính quyền các huyện miền núi, tích cực tuyên truyền, tư vấn thành lập HTX, tập trung vào các mô hình sản xuất nông nghiệp đặc thù, mang đậm bản sắc địa phương.

Ông Nguyễn Văn Dũng - Chủ tịch LMHTX Thái Nguyên cùng các đ/c Chủ tịch LMHTX các tỉnh tham gia Hội chợ do VCA tổ chức

Không chỉ dừng lại ở khâu tổ chức, Liên minh còn đặc biệt chú trọng đến việc đào tạo, nâng cao năng lực quản trị, giúp các HTX hoạt động bài bản hơn. Song song đó, việc kết nối chính sách, tiếp cận vốn ưu đãi, ứng dụng khoa học kỹ thuật, thúc đẩy chuyển đổi số và mở rộng thị trường tiêu thụ cũng được triển khai một cách hệ thống.

Thực tế cho thấy nhiều HTX vùng DTTS hiện vẫn loay hoay với bài toán thị trường, vốn và nhân lực. Ông Dũng cho rằng, điểm nghẽn cốt lõi không chỉ đến từ điều kiện địa lý hay kinh tế, mà còn là hạn chế về năng lực quản trị, tư duy thị trường và thiếu kết nối chuỗi giá trị. Ngoài ra, khó khăn trong tiếp cận chính sách tín dụng ưu đãi, đất đai, hạ tầng sản xuất và thông tin thị trường cũng là những rào cản lớn khiến nhiều HTX dù có tiềm năng nhưng không thể phát triển bền vững.

Liên minh HTX tỉnh Thái Nguyên thường xuyên tổ chức tập huấn, hướng dẫn kỹ năng bán hàng trực tuyến cho các HTX.

Trước thực trạng đó, Liên minh HTX đã triển khai các giải pháp đột phá như: Phát triển mô hình HTX gắn với chuỗi giá trị, liên kết chặt chẽ giữa HTX - doanh nghiệp - nhà khoa học - ngân hàng - chính quyền; Đào tạo cán bộ quản lý HTX là người dân tộc thiểu số, ưu tiên tiếp cận chuyển đổi số; Xây dựng và nhân rộng các mô hình HTX kiểu mới gắn với OCOP, du lịch cộng đồng, nông nghiệp sinh thái, thích ứng với biến đổi khí hậu phù hợp với đặc thù văn hóa - xã hội địa phương; Kết nối với các tổ chức tài chính vi mô, quỹ tín dụng nhân dân, các ngân hàng chính sách, thúc đẩy cơ chế tín dụng đặc thù cho HTX dân tộc thiểu số; đồng thời, Liên minh HTX các cấp trực tiếp làm “bà đỡ” trong xây dựng hồ sơ vay vốn, phương án sản xuất kinh doanh khả thi; Tham mưu đề xuất chính sách đặc thù cho vùng DTTS và miền núi, trong đó có chính sách hỗ trợ dài hạn cho HTX như miễn/giảm thuế, hỗ trợ thuê đất, bảo lãnh tín dụng, đầu tư hạ tầng dùng chung.

“Có thể nói, thay vì giải cứu ngắn hạn, Liên minh HTX đang chuyển hướng sang phát triển nền tảng nội lực cho HTX vùng DTTS và miền núi. Đây mới là giải pháp mang tính chiến lược, lâu dài và bền vững”, ông Nguyễn Văn Dũng khẳng định.

Minh Huế