Thắng lợi 'kép' từ cây vụ Đông

Nông dân xã Nam Minh (tỉnh Ninh Bình) chăm sóc cây cà chua.

Vụ đông được mùa, được giá

Những ngày cuối năm, cánh đồng Nam Dương, xã Nam Minh hiện lên như một bức tranh sắc màu. Từng vạt cải xanh mơn mởn, xen kẽ những luống dưa chuột, cà chua đang trổ hoa vàng và những ô ruộng khoai tây đang vươn lá đón nắng sớm. Trên những thửa su hào, súp lơ tươi tốt bà con nông dân đang tất bật thu hoạch. Tiếng nói cười hòa vào hơi gió lạnh, tạo nên khung cảnh nhộn nhịp, tràn đầy sức sống.

Thoăn thoắt đôi tay thu hoạch su hào để kịp giờ đại lý thu mua, lão nông Ngô Danh Châu, thôn Bái Dương, xã Nam Minh vui mừng chia sẻ, lâu lắm rồi bà con mới có một vụ Đông thắng lợi như năm nay. Các loại rau được mùa, được giá, thị trường sôi động khiến người dân rất phấn khởi.

Ông Châu cho biết, vụ Đông năm nay thời tiết rất thuận lợi. Từ khoảng tháng 10, khi bà con xuống giống các loại rau ngắn ngày, trời mát mẻ xen kẽ những ngày se lạnh, độ ẩm vừa phải và không có sương muối. Đặc biệt, năm nay sâu bệnh ít nên không phải chăm sóc và đầu tư nhiều, các loại rau sinh trưởng, phát triển nhanh khiến chất lượng và sản lượng đều cao hơn mọi năm.

Gia đình ông Châu trồng 10 sào (3.600 m2) rau màu vụ Đông, chủ yếu là su hào và khoai tây, hiện gia đình đã thu hoạch xong diện tích trồng su hào. Ông Châu tính toán, trên 1 sào ruộng (360 m2) trồng khoảng 2.000 cây su hào. Bình thường mọi năm, mỗi sào su hào cho thu hoạch khoảng 1.600 củ nhưng năm nay mỗi sào cho thu được khoảng 1.800 củ. Giá su hào dao động từ 4.000 - 7.000 đồng/củ, cao gấp đôi so với mọi năm.

Ông Vũ Văn Giống, xóm 1, xã Nam Minh cho hay, gia đình ông trồng 10 sào rau vụ Đông; trong đó, có 3 sào su hào đã thu hoạch xong, 7 sào súp lơ bắt đầu cho thu hoạch. Năm nay, mỗi sào súp lơ cho thu hoạch khoảng 1.200 cây. Giá súp lơ bán tại ruộng thời điểm này ở mức 11.000 đồng/cây. Trừ chi phí vốn giống, mỗi sào rau cho bà con thu nhập khoảng 10 triệu đồng.

Xã Nam Minh (tỉnh Ninh Bình) có khoảng 164 ha diện tích canh tác rau màu vụ đông mang lại hiệu quả kinh tế cao.

Xã Nam Minh là một trong những địa phương có truyền thống trồng cây vụ Đông của tỉnh tập trung ở các vùng Nam Dương, Nam Hùng với diện tích sản xuất trên 164 ha. Ngay từ đầu vụ Đông 2025, xã đã hướng dẫn bà con gieo trồng xen kẽ các loại rau ngắn ngày và dài ngày nhằm tối ưu hóa quỹ đất, rút ngắn thời gian quay vòng sản xuất và nâng cao giá trị trên cùng diện tích canh tác. Trên các chân ruộng màu, bà con ưu tiên canh tác những loại rau ngắn ngày như: các loại cải, su hào, súp lơ, ở những diện tích đất hai lúa ưu tiên trồng khoai tây, cà chua, dưa chuột.

Hợp tác xã Sản xuất, kinh doanh dịch vụ nông nghiệp Nam Dương đang sản xuất trên diện tích 200 ha cây vụ Đông với chủ lực là cây khoai tây. Từ đầu vụ, hợp tác xã đã đứng ra làm đầu mối nhập 15 tấn khoai tây giống về cung cấp cho bà con.

Theo ông Vũ Văn Nghĩa, Chủ tịch Hợp tác xã Sản xuất, kinh doanh dịch vụ nông nghiệp Nam Dương, những năm qua, hợp tác xã đã liên kết với các đơn vị cung cấp giống, vật tư nông nghiệp cũng như phối hợp với Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh đánh giá lại chất lượng đất canh tác để có hướng xử lý, cải tạo đất đáp ứng việc đưa các giống cây trồng có năng suất và chất lượng cao vào sản xuất.

Từ kinh nghiệm sản xuất của bà con cũng như việc đưa các giống khoai tây có năng suất cao vào sản xuất, mỗi sào khoai tây cho thu hoạch 800 kg/sào, thu nhập bình quân từ cây vụ Đông trên địa bàn xã đạt khoảng 15 triệu đồng/sào/vụ.

Sản xuất theo hướng hàng hóa

Nông dân Nam Minh (tỉnh Ninh Bình) đóng gói su hào xuất bán cho các đại lý thu mua trong xã.

Xác định, vụ Đông mang lại giá trị, hiệu quả kinh tế cao, góp phần nâng cao thu nhập cho nông dân, tỉnh Ninh Bình phát triển vụ đông theo hướng gắn sản xuất với liên kết và tiêu thụ sản phẩm trên cơ sở phát huy tối đa tiềm năng, lợi thế của các vùng.

Tỉnh khuyến khích bà con ứng dụng khoa học công nghệ, công nghệ cao, quy trình sản xuất theo hướng hữu cơ, đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm và bảo vệ môi trường sinh thái; xây dựng kế hoạch cụ thể cho từng nhóm đối tượng cây trồng phù hợp với từng vùng để nâng cao giá trị sản xuất.

Xã Giao Ninh là địa phương có truyền thống sản xuất cây rau màu, đặc biệt là cây vụ Đông. Với lợi thế đất pha cát, hệ thống tưới tiêu thuận lợi, những năm gần đây, người dân nơi đây đã lựa chọn trồng các giống rau màu chất lượng cao thay cho các giống truyền thống. Tùy theo giống cây, bà con áp dụng phương thức canh tác phù hợp. Cây dưa chuột được các hộ áp dụng phương thức trồng dưa bò đất thay vì phương pháp cắm giàn như trước kia. Sau khi đặt bầu, toàn bộ mặt đất được phủ nilon khống chế cỏ dại, côn trùng gây hại. Cách làm này giúp tiết kiệm chi phí đầu tư, chăm sóc và cho năng suất cao hơn phương pháp truyền thống.

Cùng với đó, việc mạnh dạn chuyển đổi vùng sản xuất muối kém hiệu quả sang trồng rau màu, áp dụng kỹ thuật trồng trọt tiên tiến vào sản xuất, chủ động tưới tiêu, sản xuất theo mô hình nông nghiệp sạch, hướng đến sản xuất hàng hóa theo chuỗi liên kết đã tạo nên các vùng sản xuất rộng lớn, đáp ứng nhu cầu nông sản của thị trường. Từ đây, sản xuất rau màu tại địa phương được xem là một điểm nhấn của kinh tế của xã với giá trị sản xuất hàng năm đạt khoảng 600 triệu đồng/ha.

Vụ đông năm 2025, toàn xã gieo trồng trên 560 ha cây vụ Đông; trong đó, diện tích trồng khoai tây là 340 ha còn lại là rau, hoa các loại. Hiện tại, các loại cây rau ngắn ngày, chủ yếu là củ cải đã cho thu hoạch, năng suất ước đạt 278 tạ/ha.

Ông Doãn Phi Trường, Phó Chủ tịch UBND xã Giao Ninh thông tin, sản xuất vụ Đông có ý nghĩa quan trọng với kinh tế của xã, là vụ sản xuất chính với giá trị, hiệu quả kinh tế cao, góp phần nâng cao thu nhập cho người dân. Nhiều sản phẩm nông nghiệp của Giao Ninh đã tạo được thương hiệu riêng như lạc, củ cải, khai tây được công nhận là sản phẩm OCOP (Chương trình Mỗi xã một sản phẩm). Đây là nền tảng để xã mở rộng quy mô, phát triển sản xuất vụ đông theo hướng hàng hóa, bền vững.

Củ cải được mùa với năng suất 278 tạ/ha, giá củ cải cao gấp đôi mọi năm khiến bà con xã Giao Ninh (tỉnh Ninh Bình) rất phấn khởi.

Vụ đông 2025, tỉnh Ninh Bình phấn đấu gieo trồng khoảng 23.000 ha cây rau màu các loại, trong đó 25% diện tích gieo trồng cây vụ Đông trên đất 2 lúa. Các địa phương có truyền thống sản xuất vụ đông trên địa bàn tỉnh đã rà soát, kiểm tra, xác định diện tích đất bãi, đất lúa mùa thu hoạch sớm, có điều kiện tưới, tiêu chủ động, tổ chức triển khai gieo trồng cây vụ Đông, nhất là các loại cây ưa lạnh, có thị trường tiêu thụ lớn, như khoai tây, cải bắp, su hào, rau ăn lá… Tỉnh chú trọng phát triển sản xuất vụ Đông theo mô hình “Cánh đồng lớn”, được quy hoạch, liên kết sản xuất để nâng cao giá trị và thu nhập cho bà con.

Hiện, toàn tỉnh đã gieo trồng được 20.600 ha cây trồng vụ đông, đạt 90% kế hoạch; trong đó, trên 2.200 ha diện tích cây vụ Đông đã cho thu hoạch chủ yếu là khoai lang, bí xanh, dưa chuột và rau màu các loại.

Để đáp ứng nhu cầu của thị trường, nâng cao giá trị sản xuất nông sản, tỉnh đã tạo điều kiện cho các tổ chức, cá nhân tích tụ ruộng đất, ứng dụng công nghệ cao, hình thành các vùng sản xuất hàng hóa quy mô lớn, đáp ứng nhu cầu về nguyên liệu cho doanh nghiệp chế biến nông sản trên địa bàn tỉnh. Cùng với đó, các đơn vị, sở ngành liên quan hỗ trợ cơ sở sản xuất, kinh doanh nông sản xây dựng thương hiệu, nhãn hiệu, áp dụng quy trình quản lý chất lượng sản phẩm, truy xuất nguồn gốc (VietGap, QR, GlobalGap, ISO…).

Đồng thời, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ trong sản xuất, sơ chế, chế biến, bảo quản nông sản theo hướng tích hợp công nghệ thông tin và tự động hóa nhằm nâng cao năng suất, chất lượng, giá trị gia tăng, tính minh bạch và sức cạnh tranh cho các sản phẩm cây vụ Đông nói riêng, các sản phẩm nông nghiệp của tỉnh nói chung.

Bài và ảnh: Nguyễn Lành (TTXVN)