Thanh âm nguồn cội

Hành hương về Đền Hùng là niềm tin thiêng liêng trở về với cội nguồn dân tộc

Tháng ba ấm và trời xanh biếc. Hành trình trảy hội xuân những ngày qua cho tôi thêm chiêm nghiệm nhiều điều. Song trong tâm thức luôn hướng về một miền văn hóa. Câu ca “Dù ai đi ngược về xuôi/ Nhớ ngày Giỗ Tổ mồng mười tháng ba” không chỉ là lời nhắc nhớ, mà còn là niềm thôi thúc trở về với nguồn cội mà bất cứ người con dân nước Việt nào cũng bồi hồi nhớ.

Và mỗi năm, hàng triệu người dân, từ trẻ đến già, từ gái đến trai, từ người miền xuôi tới người miền ngược, lại cùng hướng về vùng đất Tổ linh thiêng - Đền Hùng để tưởng nhớ công lao của các vua Hùng có công dựng nước, khơi gợi lòng tự hào dân tộc và hun đúc thêm tình yêu quê hương đất nước. Và tôi lại nhớ những câu thơ của nhà thơ Nguyễn Hữu Quý: “Tôi soi vào cội nguồn trong - Thấy Tiên là mẹ, thấy Rồng là cha”, hay câu ca dao “Con người có tổ, có tông/ Như cây có cội, như sông có nguồn”…

Nước Văn Lang thời các vua Hùng với nền văn minh lúa nước và nền văn minh sông Hồng rực rỡ đã tạo nên bản sắc văn hóa dân tộc phong phú và độc đáo, đặt nền móng cho sự phát triển mạnh mẽ và dài lâu của dân tộc Việt Nam. Đất Phong Châu xưa, nơi các vua Hùng dựng nghiệp đã trở thành miền đất Tổ.

Trải mấy nghìn năm vật đổi sao dời, mỗi tấc đất, ngọn cây dưới chân Nghĩa Lĩnh - Đền Hùng là biểu tượng linh nghiêm quy tụ và gắn bó dân tộc Việt Nam. Hình ảnh chiếc bánh chưng và câu chuyện về chàng Lang Liêu đã in đậm trong ký ức dân tộc.

Đền Hùng được đặt trên núi Nghĩa Lĩnh. Nơi đây tương truyền các vua Hùng cùng các Lạc hầu, Lạc tướng tiến hành các nghi lễ tôn giáo tín ngưỡng phồn thực nông nghiệp của người Việt cổ. Dân tộc Việt Nam kiên trung mãi ghi tạc công lao của các vị vua, từ dạy dân săn bắt, cày cấy lúa, đến chinh phục thiên nhiên, đánh đuổi ngoại xâm.

Bốn nghìn năm sức mạnh Việt Nam còn là những dấu ấn không thể phai mờ của những giá trị văn hóa truyền thống được hun đúc qua nhiều thế hệ. Một trong những nét đẹp đó là tinh thần cố kết cộng đồng.

Ngày giỗ Tổ Hùng Vương là ngày hội chung của toàn dân. Hành hương về Đền Hùng là niềm tin thiêng liêng trở về với cội nguồn dân tộc. Điều đó làm cho chúng ta thêm tự hào về truyền thống và lịch sử văn hóa tổ tiên cha ông để lại, càng phải nghĩ suy đến trách nhiệm tiếp tục giữ gìn và phát huy giá trị văn hóa tín ngưỡng có sức sống mãnh liệt lâu bền không chỉ cho hôm nay mà cả mai sau.

Nghĩ về các bậc tiền nhân, trong tôi lắng sâu hơn, ngẫm sâu hơn về cội nguồn dân tộc, bề dày văn hóa, văn minh, ghi nhớ công ơn tiền nhân đã ra sức chiến đấu, hy sinh để bảo vệ toàn vẹn lãnh thổ, bờ cõi đất nước và có được nền hòa bình như hôm nay. Thế hệ trẻ hôm nay bời bời khát vọng. Ngàn vạn người trẻ với những hành trình tìm về nguồn cội để chiêm nghiệm, học hỏi định hướng tương lai, làm việc, cống hiến, chung tay vì tiến bộ xã hội, vì nền văn hóa truyền thống đậm đà bản sắc.

Tuổi trẻ hôm nay có lợi thế được học hành đầy đủ, thừa hưởng cuộc sống hòa bình, no ấm, công nghệ - khoa học phát triển. Trong khi khó khăn, thách thức vẫn còn, nhiều tấm gương đã gắng gượng khắc phục để thành tài, cống hiến sáng tạo cho đất nước, quảng bá vị thế văn hóa Việt Nam ra thế giới. Tuổi trẻ đã góp mặt vào hầu hết các lĩnh vực của kinh tế, văn hóa, xã hội... Nhiều thanh niên con em dân tộc thiểu số đã nô nức làm giàu trên chính mảnh đất cha ông.

Tinh thần hiếu học, uống nước nhớ nguồn, lòng tự tôn dân tộc nhắc nhở thế hệ trẻ hôm nay biết chớp thời cơ. Công nghệ, khoa học mang đến cho mỗi người những cơ hội và thách thức mới. Đó là sự nỗ lực hoàn thiện mình trên nhiều lĩnh vực, đặc biệt là làm chủ công nghệ, khoa học, hiểu biết thế giới, giỏi ngoại ngữ… để có thêm nhiều công dân toàn cầu - những công dân làm chủ các đô thị thông minh, là thành tố tạo nên cộng đồng thông minh, văn hóa.

Trong tâm thức mỗi người luôn giữ mãi một niềm tin về cuộc sống tươi đẹp. Thời gian sẽ biến ngày hôm nay thành lịch sử. Dòng lịch sử Việt Nam sẽ nối dài mãi, tạo dựng những thanh âm cội nguồn trong lòng người hôm sau và mai sau.

NGUYỄN VĂN HỌC