Thanh Hóa tìm giải pháp giúp doanh nghiệp xuất khẩu thích ứng FTA thế hệ mới

Ông Trần Duy Bình, Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ Thanh Hóa, phát biểu tại hội thảo khoa học.

Chiều 22/9, Sở Công Thương Thanh Hóa phối hợp với Sở Khoa học và Công nghệ cùng Đại học Kinh tế Quốc dân tổ chức hội thảo khoa học “Giải pháp nâng cao khả năng đáp ứng các biện pháp phi thuế quan của doanh nghiệp xuất khẩu Thanh Hóa trong điều kiện thực thi các hiệp định thương mại tự do thế hệ mới đến năm 2030” và lớp tập huấn “Hướng dẫn thực thi các biện pháp phi thuế quan trong Hiệp định thương mại tự do thế hệ mới cho doanh nghiệp xuất khẩu Thanh Hóa”.

Toàn cảnh hội thảo

Đây là sự kiện nằm trong khuôn khổ đề tài khoa học và công nghệ cấp tỉnh về nghiên cứu giải pháp nâng cao năng lực của doanh nghiệp địa phương trong đáp ứng biện pháp phi thuế quan (NTMs) – một trong những yếu tố then chốt quyết định khả năng thâm nhập và mở rộng thị trường quốc tế.

Trong quá trình hội nhập sâu rộng, Việt Nam đã ký kết và thực thi nhiều hiệp định thương mại tự do thế hệ mới (FTA thế hệ mới) với tiêu chuẩn cao. Điều này mở ra cơ hội vàng cho doanh nghiệp tiếp cận thị trường lớn, hưởng ưu đãi về thuế quan và thúc đẩy xuất khẩu. Tuy nhiên, bên cạnh ưu đãi thuế, các quốc gia nhập khẩu ngày càng gia tăng áp dụng biện pháp phi thuế quan như: quy định kỹ thuật, an toàn thực phẩm, kiểm dịch, chống bán phá giá, chống trợ cấp...

Phát biểu tại hội thảo, ông Nguyễn Đức Toàn, Phó trưởng phòng Quản lý Xuất nhập khẩu – Sở Công Thương Thanh Hóa, chỉ rõ: “Những vụ kiện phòng vệ thương mại, rào cản kỹ thuật đang trở thành thách thức lớn với doanh nghiệp xuất khẩu. Nếu không trang bị kiến thức, kỹ năng để ứng phó, doanh nghiệp dễ rơi vào thế bị động, ảnh hưởng trực tiếp đến sản lượng và uy tín khi thâm nhập thị trường”.

Ông Nguyễn Đức Toàn, Phó trưởng phòng Quản lý Xuất nhập khẩu, Sở Công Thương Thanh Hóa, phát biểu tại sự kiện

Theo ông Toàn, để đối phó hiệu quả, doanh nghiệp không chỉ cần nắm chắc quy tắc, quy trình quốc tế mà còn phải chủ động xây dựng chiến lược kinh doanh an toàn, tuân thủ chuẩn mực chất lượng, minh bạch thông tin và tăng cường liên kết với hiệp hội ngành hàng.

Hội thảo và lớp tập huấn lần này đặt ra ba mục tiêu trọng tâm: Cập nhật kiến thức chuyên sâu về công cụ phòng vệ thương mại để doanh nghiệp chủ động ứng phó. Cung cấp phương pháp và công cụ hỗ trợ giúp doanh nghiệp tìm kiếm thông tin, tiếp cận thị trường mới. Tạo diễn đàn trao đổi giữa cơ quan quản lý, chuyên gia và doanh nghiệp nhằm tháo gỡ vướng mắc và nâng cao năng lực tuân thủ các NTMs.

Sự kiện còn nằm trong khuôn khổ đề tài nghiên cứu do Đại học Kinh tế Quốc dân chủ trì từ tháng 3/2023 đến 9/2025. Nhóm nghiên cứu đã xây dựng khung lý thuyết đánh giá khả năng đáp ứng NTMs của doanh nghiệp xuất khẩu; Khảo sát, phân tích thực trạng ba ngành chủ lực của Thanh Hóa: dệt may, thủy sản, nông sản; Dự báo xu hướng điều chỉnh NTMs từ các nước đối tác trong FTA thế hệ mới, từ đó đề xuất giải pháp cụ thể.

Các chuyên đề được trình bày tại hội thảo đi sâu vào từng khía cạnh: nhận diện biện pháp phi thuế quan với nhóm hàng nông sản; quy trình tiếp cận thị trường và nghiệp vụ xuất khẩu; định hướng tiếp cận các thị trường tiềm năng như Ấn Độ, Tây Nam Á... Đây đều là những lĩnh vực đang đặt ra yêu cầu cao về chất lượng và quy định kỹ thuật đối với hàng hóa nhập khẩu.

Thanh Hóa đặt mục tiêu đến năm 2030, GRDP bình quân đầu người đạt 8.990 USD và kim ngạch xuất khẩu đạt 15 tỷ USD. Để hiện thực hóa, việc hỗ trợ doanh nghiệp nâng cao khả năng đáp ứng NTMs được coi là “điểm nút” khơi thông hàng hóa, đặc biệt khi các thị trường lớn đều siết chặt yêu cầu về chất lượng, môi trường và nguồn gốc sản phẩm.

Đại diện các hiệp hội doanh nghiệp cho rằng ngoài sự chủ động từ phía doanh nghiệp, cần có cơ chế hỗ trợ thông tin thường xuyên, đào tạo nhân lực chuyên sâu về luật thương mại quốc tế và các công cụ kỹ thuật. Đồng thời, tăng cường kết nối với các tổ chức quốc tế, trung tâm xúc tiến thương mại để doanh nghiệp Thanh Hóa không bị bỏ lỡ cơ hội từ FTA thế hệ mới.

Nguyễn Thuấn