Thành phố Hồ Chí Minh: Nỗ lực đưa tiếng Anh thành ngôn ngữ thứ hai trong trường học

“Học” nhưng thiếu “hành”

Theo cô Nguyễn Thị Ngọc Dung, Hiệu trưởng Trường Tiểu học Trần Quang Cơ (quận 10), trong 4 kỹ năng nghe, nói, đọc, viết tiếng Anh, kỹ năng nói là kỹ năng yếu nhất của học sinh phổ thông hiện nay. Nguyên nhân là các em ít có điều kiện tiếp xúc với môi trường giao tiếp tiếng Anh đạt chuẩn. Nhiều em phát âm không tốt nên ngại giao tiếp với người nước ngoài, trong khi số ít phát âm tốt lại không có môi trường rèn luyện.

Ở góc độ khác, Hiệu trưởng Trường THCS Hoàng Văn Thụ (quận 10) Trần Tuyết Sương bày tỏ, để nâng cao chất lượng dạy học môn tiếng Anh, giải pháp đang được đa số các trường thực hiện là hợp đồng với giáo viên bản ngữ. Tuy nhiên, về lâu dài, để tiếng Anh trở thành ngôn ngữ thứ hai trong trường học, các trường phải sử dụng đội ngũ giáo viên của mình để triển khai ổn định, hiệu quả chương trình giảng dạy.

“Giải pháp thuê giáo viên bản ngữ chỉ bước đầu giúp học sinh và giáo viên trường công lập làm quen với môi trường giao tiếp tiếng Anh đạt chuẩn, đồng thời tạo ra phong trào học tập tiếng Anh sôi nổi trong nhà trường, nhưng không thể kéo dài cách làm đó bởi chi phí cao, nhân lực giảng dạy thiếu ổn định”, Hiệu trưởng Trường THCS Hoàng Văn Thụ nêu ý kiến.

Học sinh Trường Tiểu học Phạm Văn Chí (quận 6, TPHCM) trong giờ học Toán và Khoa học thực nghiệm bằng tiếng Anh. Ảnh: MINH THƯ

Với cách làm khác, cô Phạm Thúy Hà, Hiệu trưởng Trường Tiểu học Đặng Trần Côn (quận 4), cho hay, để tạo ra môi trường giao tiếp tiếng Anh, nhà trường không chỉ dạy ngoại ngữ trong giờ học môn tiếng Anh mà còn lồng ghép vào các hoạt động giáo dục STEM, STEAM, tạo điều kiện cho học sinh ứng dụng ngoại ngữ vào các môn học khác và tình huống giao tiếp trong thực tế.

Tuy nhiên, theo thầy Phạm Trí Thiện, chuyên viên tiếng Anh, Phòng Giáo dục phổ thông (Sở GD-ĐT TPHCM), việc tạo ra môi trường giao tiếp tiếng Anh không nên bó hẹp qua các hoạt động dạy Toán và Khoa học bằng tiếng Anh mà nên mở rộng nhiều hình thức học tập khác, như tổ chức cho học sinh xem phim, kể chuyện, tập hát, thuyết trình… bằng tiếng Anh. Môi trường giao tiếp tiếng Anh cần phù hợp sở thích, tâm lý độ tuổi, khả năng tiếp nhận của học sinh nhằm tạo hứng thú cho việc học, mà không nên cứng nhắc một hoạt động học tập áp dụng chung cho tất cả học sinh.

Nâng cao ứng dụng công nghệ

Bà Trần Ngọc Thiên Anh, người phụ trách chương trình tiếng Anh, Tập đoàn giáo dục Đại Trường Phát, nêu thực tế, một trong những hạn chế của dạy và học ngoại ngữ ở trường phổ thông hiện nay là chưa có đủ công cụ để ứng dụng công nghệ vào giảng dạy.

Bên cạnh việc tăng cường trang bị cơ sở vật chất, thiết bị dạy học hiện đại (như tivi thông minh, phòng học tương tác), trường học cần xây dựng một nền tảng quản lý học tập, trong đó có hệ thống kiểm tra, đánh giá học sinh nhanh chóng, thuận lợi, đi kèm công cụ theo dõi quá trình học, đưa ra các báo cáo tổng hợp giúp giáo viên kịp thời điều chỉnh việc giảng dạy đối với từng học sinh. Song song với dạy học trên lớp, trường học cần đẩy mạnh các hình thức học tập trực tuyến, hoạt động ngoại khóa, sân chơi học thuật và năng khiếu nhằm giúp học sinh có thêm môi trường rèn luyện ngoại ngữ, nâng cao kỹ năng giao tiếp tiếng Anh.

Theo Giám đốc Sở GD-ĐT TPHCM Nguyễn Văn Hiếu, trong 10 năm trở lại đây, năng lực ngoại ngữ, cụ thể là tiếng Anh, đã trở thành thế mạnh của học sinh TPHCM. Đây là một trong những điều kiện quan trọng để giáo dục đẩy mạnh hội nhập quốc tế, phù hợp mục tiêu của Chiến lược phát triển giáo dục và đào tạo TPHCM đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 là đưa giáo dục thành phố đạt trình độ tiên tiến trong khu vực.

Hiện nay, việc giảng dạy tiếng Anh trong trường phổ thông có rất nhiều thuận lợi, từ các chỉ đạo quyết liệt của Trung ương, cơ quan quản lý các cấp đến các đề án của Chính phủ, sự quan tâm đầu tư về cơ sở vật chất, nâng chuẩn trình độ giáo viên…

“Tôi đề nghị hiệu trưởng các trường học lựa chọn, giới thiệu cho phụ huynh các chương trình tiếng Anh đạt chuẩn, đáp ứng được tiêu chuẩn, điều kiện đầu ra, yêu cầu về chuẩn năng lực ngoại ngữ ở từng bậc học. Đặc biệt, ở bậc tiểu học, song song với việc trang bị kiến thức và kỹ năng nền tảng, học sinh cần được rèn năng lực tự học, phát triển đam mê trong học tập và nghiên cứu”, Giám đốc Sở GD-ĐT TPHCM Nguyễn Văn Hiếu nhấn mạnh.

THU TÂM