Tháo gỡ vướng mắc trong thi hành Luật Đất đai: Cần cơ chế linh hoạt, thực tiễn và rút ngắn thủ tục

Tham gia góp ý vào dự thảo nghị quyết, đại biểu Trần Chí Cường, Đoàn đại biểu Quốc hội thành phố Đà Nẵng tập trung vào ba nhóm vấn đề lớn: trình tự quyết định giao đất, cho thuê đất; phương pháp xác định giá đất; công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư.

Rút ngắn thời gian giao đất: Không nên bắt buộc ghi giá đất ngay trong quyết định hành chính

Theo đại biểu Trần Chí Cường, tại khoản 4, Điều 5 của dự thảo nghị quyết quy định: “Cơ quan, người có thẩm quyền phải ghi giá đất và chi phí xây dựng hạ tầng (nếu có) trong quyết định giao đất, cho thuê đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất, gia hạn sử dụng đất, điều chỉnh thời hạn sử dụng đất, chuyển hình thức sử dụng đất”. Quy định này đang là nguyên nhân kéo dài thời gian giao đất cho nhà đầu tư. Trong thực tiễn, giá đất phải trải qua quy trình thẩm định nhiều vòng, có trường hợp phải xin ý kiến liên ngành hoặc rà soát lại dữ liệu giá đất. Không ít dự án vì vậy bị chậm hàng tháng, thậm chí hàng quý, chỉ để hoàn tất bước xác định giá đất trước khi có thể ra quyết định giao đất.

Quang cảnh phiên họp chiều 1-12

Theo phân tích của đại biểu, mục tiêu lớn nhất của Luật Đất đai và nghị quyết lần này là đẩy nhanh tiến độ đưa đất vào sử dụng, rút ngắn giai đoạn chuẩn bị đầu tư và tạo điều kiện cho nhà đầu tư sớm triển khai các thủ tục tiếp theo như xây dựng, môi trường, phòng cháy, chữa cháy, huy động vốn…

Vì vậy, đại biểu đề xuất điều chỉnh theo hướng linh hoạt hơn, đó là: ban hành quyết định giao đất, cho thuê đất trước, không bắt buộc ghi ngay giá đất và chi phí hạ tầng; nghĩa vụ tài chính, bao gồm xác định giá đất và chi phí hạ tầng, được thực hiện song song sau khi đã có quyết định giao đất; nhà đầu tư chỉ được nộp tiền và nhận bàn giao đất thực địa sau khi cơ quan thẩm quyền xác định xong nghĩa vụ tài chính.

Cách tiếp cận này được đánh giá vừa bảo đảm chặt chẽ về ngân sách, vừa rút ngắn đáng kể thủ tục hành chính, tạo môi trường đầu tư thông thoáng nhưng không phát sinh rủi ro pháp lý.

Gỡ nút thắt xác định giá đất: Cho phép áp dụng bảng giá và hệ số điều chỉnh

Một trong những vướng mắc lớn nhất nhiều năm qua chính là việc xác định giá đất cụ thể theo khoản 2, Điều 257 Luật Đất đai.

Đây đều là các trường hợp tồn đọng kéo dài qua nhiều giai đoạn pháp luật mà đến nay vẫn chưa xác định được giá đất do thiếu dữ liệu thị trường, thiếu tài sản so sánh, và nhiều yếu tố quy hoạch như hệ số sử dụng đất, mật độ, chiều cao… thường không được thể hiện trong quyết định phê duyệt quy hoạch.

Hiện nay, việc định giá đất phải tuân thủ các phương pháp của Nghị định số 71/2024/NĐ-CP. Tuy nhiên, quá trình thu thập thông tin gặp nhiều khó khăn, khiến hàng loạt dự án bị chậm tiến độ.

Đại biểu Trần Chí Cường phát biểu.

Để tháo gỡ tận gốc, đại biểu Trần Chí Cường đề nghị cho phép áp dụng bảng giá đất và hệ số điều chỉnh giá đất tại thời điểm định giá thay cho việc buộc phải xác định giá đất cụ thể. Quy định về hệ số điều chỉnh đã từng được áp dụng trong Luật Đất đai 2013 và chứng minh hiệu quả trong thực tiễn. Trường hợp địa phương chưa ban hành hệ số điều chỉnh giá đất, có thể giao Sở Nông nghiệp và Môi trường thuê đơn vị tư vấn xác định hệ số để làm căn cứ áp dụng.

Giải pháp này được đánh giá là phù hợp thực tiễn, giúp khai thông những điểm nghẽn trong nhiều năm; đồng thời thống nhất trong hệ thống pháp luật và rút ngắn thời gian triển khai dự án.

Bồi thường, hỗ trợ khi thu hồi đất: Đảm bảo quyền lợi người dân

Đối với quy định tại khoản 7, Điều 3 dự thảo nghị quyết về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất để gỡ vướng cho dự án, đại biểu Trần Chí Cường cho rằng, việc thu hồi nhằm bảo đảm tiến độ dự án và tránh tác động tiêu cực đến phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.

Tuy nhiên, Nhà nước chỉ hỗ trợ công tác thu hồi, quyền lợi hợp pháp của người dân vẫn phải được bảo đảm đầy đủ. Vì vậy, đại biểu đề nghị chọn phương án 2 theo dự thảo phương án được đánh giá là hợp lý hơn, hài hòa giữa yêu cầu xử lý vướng mắc dự án và bảo đảm quyền lợi chính đáng của người dân.

Hồng Châu