Thêm một nước cân nhắc 'áp thuế mạnh tay' lên xe điện Trung Quốc

Bộ trưởng Tài chính Canada Chrystia Freeland cho biết lĩnh vực ô tô trong nước phải đối mặt với sự cạnh tranh không lành mạnh từ “chính sách dư thừa công suất do nhà nước chỉ đạo” của Trung Quốc. Ottawa sẽ bắt đầu giai đoạn tham vấn cộng đồng kéo dài 30 ngày vào ngày 2/7 về các phản hồi có thể thực hiện được.

“Các nhà sản xuất Trung Quốc đang cố tình tạo ra tình trạng dư cung toàn cầu, làm suy yếu các nhà sản xuất xe điện trên khắp thế giới, bao gồm cả ở Canada”, bà Freeland nói với các phóng viên ở Vaughan, Ontario, lặp lại những lo ngại của Mỹ và EU.

Phó Thủ tướng kiêm Bộ trưởng Bộ Tài chính Canada Chrystia Freeland (Ảnh: REUTERS/Patrick Doyle/File Photo)

Đề cập tới những chính sách gần đây của Mỹ và EU, bà Freeland cho biết phản ứng có thể bao gồm thuế quan đối với hàng nhập khẩu. Bà từ chối nêu chi tiết những hành động tiềm tàng của Ottawa sẽ là gì hoặc liệu các thành phần xe điện như pin cũng có thể là mục tiêu hay không.

“Chúng tôi không loại trừ bất cứ điều gì và chúng tôi đang sử dụng các công cụ thương mại mạnh nhất của mình”, người đứng đầu ngành tài chính Canada nhận định.

Trung Quốc là đối tác thương mại lớn thứ hai của Canada. Dữ liệu từ cảng lớn nhất Canada ở Vancouver cho thấy nhập khẩu ô tô từ Trung Quốc tại cảng này đã tăng 460% hàng năm vào năm 2023, khi Tesla bắt đầu vận chuyển xe điện do Thượng Hải sản xuất sang Canada.

Ông Ottawa, đang cố gắng định vị Canada là một phần quan trọng của chuỗi cung ứng xe điện toàn cầu, đã phải chịu áp lực trong nước phải hành động chống lại xe điện của Trung Quốc.

Chính quyền Ontario, tỉnh đông dân nhất Canada và là trung tâm sản xuất ô tô chính, tuần trước đã kêu gọi Ottawa áp dụng mức thuế ít nhất 100% đối với phương tiện này.

Canada đã ký các thỏa thuận trị giá hàng tỷ USD để thu hút các công ty tham gia vào tất cả các bộ phận của chuỗi cung ứng xe điện nhằm củng cố trung tâm sản xuất của mình.

Giám đốc điều hành của công ty Canada Northern Graphite, ông Hugues Jacquemin, cho biết bất kỳ hành động tiềm năng nào chỉ giới hạn đối với xe điện sẽ là không đủ và Ottawa cũng nên đưa vào các khoáng chất quan trọng cần thiết cho sản xuất pin.

Trung Quốc “bạo chi” 230 tỷ USD vào ngành công nghiệp xe điện

Theo báo cáo của Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (CSIS), Trung Quốc đã chi ít nhất 230,8 tỷ USD vào ngành công nghiệp xe điện (EV) trong một thập kỷ qua.

EU đã công bố mức thuế cao đối với xe điện của Trung Quốc vào đầu tháng này. (Ảnh: Stringer/Getty)

Theo ông Scott Kennedy, Chủ tịch ủy thác về nghiên cứu Kinh doanh và Kinh tế Trung Quốc tại CSIS, quy mô hỗ trợ của Chính phủ Trung Quốc chiếm 18,8% tổng doanh số bán ô tô điện từ năm 2009 đến năm 2023. Đáng chú ý, tỷ lệ này đã giảm từ hơn 40% trước năm 2017 xuống còn hơn 11% vào năm 2023.

Theo ước tính của CSIS, Trong giai đoạn đầu từ năm 2009 đến năm 2017, Trung Quốc chi trung bình 6,74 tỷ USD mỗi năm. Tuy nhiên, con số đó “gần như tăng gấp ba trong giai đoạn 2018-2020 và sau đó lại tăng mạnh kể từ năm 2021”.

Các biện pháp hỗ trợ chính bao gồm giảm giá cho người mua, miễn thuế VAT, xây dựng trạm sạc, tài trợ R&D, và mua xe điện cho cơ quan nhà nước.

Ngành công nghiệp xe điện của Trung Quốc đã đạt được những tiến bộ đáng kể. Tuy nhiên, ông Kennedy lưu ý rằng sự hỗ trợ của chính phủ và tăng trưởng thị trường chưa hẳn đã mang lại lợi nhuận tương xứng. Ví dụ, lợi nhuận ròng trên mỗi chiếc ô tô của BYD đã giảm xuống còn 739 USD trong 12 tháng qua.

Tổng thống Mỹ Joe Biden tháng trước đã tiết lộ mức tăng thuế mạnh đối với hàng nhập khẩu của Trung Quốc, bao gồm cả xe điện. Ủy ban châu Âu có kế hoạch áp thuế bổ sung lên tới 38,1% đối với các nhà sản xuất Trung Quốc như BYD, Geely và SAIC, cũng như xe Tesla và BMW do Trung Quốc sản xuất.

Trung Quốc bác bỏ cáo buộc về trợ cấp không công bằng hoặc vấn đề thừa công suất, cho rằng sự phát triển của ngành công nghiệp xe điện là kết quả của lợi thế về công nghệ, thị trường và chuỗi cung ứng công nghiệp.

Minh Đăng