Thí điểm truy xuất nguồn gốc sầu riêng, hướng tới minh bạch chuỗi cung ứng

Theo kế hoạch, giai đoạn thí điểm sẽ được triển khai từ ngày 1/1/2026 đến 30/6/2026, tập trung xây dựng và vận hành Hệ thống truy xuất nguồn gốc sầu riêng theo hướng thống nhất, hiện đại và kết nối xuyên suốt toàn bộ chuỗi giá trị. Đây được xem là bước đi quan trọng nhằm từng bước hoàn thiện hệ thống và quy trình truy xuất nguồn gốc đối với các sản phẩm nông, lâm, thủy sản chủ lực.

Trong giai đoạn đầu, Bộ Nông nghiệp và Môi trường sẽ xây dựng mô hình chuỗi cung ứng sầu riêng đáp ứng đầy đủ các yêu cầu về truy xuất nguồn gốc, chất lượng và an toàn thực phẩm. Song song đó, hệ thống truy xuất nguồn gốc sẽ được thiết lập và vận hành thử nghiệm, hướng tới hoàn thiện nền tảng trực tuyến và cơ sở dữ liệu quản lý theo thời gian thực.

Hệ thống được thiết kế với sự tham gia xác thực của các cơ quan quản lý nhà nước thuộc Bộ Nông nghiệp và Môi trường cùng chính quyền địa phương. Thông tin sẽ được ghi nhận và quản lý tại tất cả các khâu, từ vùng trồng, cơ sở trồng, thu mua, sơ chế - đóng gói, vận chuyển đến phân phối. Người tiêu dùng và cơ quan quản lý có thể truy xuất đầy đủ thông tin sản phẩm thông qua mã QR hoặc các công nghệ xác thực điện tử được tích hợp trên tem nhãn gắn trực tiếp trên từng quả hoặc từng lô sầu riêng.

Ảnh minh họa

Bên cạnh đó, Bộ Nông nghiệp và Môi trường sẽ xây dựng kho dữ liệu truy xuất nguồn gốc sầu riêng, trên cơ sở tích hợp các cơ sở dữ liệu chuyên ngành và dữ liệu được ký số của các doanh nghiệp tham gia thí điểm. Dự kiến sẽ có tối thiểu 5 doanh nghiệp hoạt động ở các khâu sản xuất, thu mua, sơ chế - đóng gói, vận chuyển và phân phối được lựa chọn tham gia, đồng thời tổ chức cấp và gắn tem xác thực điện tử cho các lô sầu riêng đủ điều kiện lưu thông và xuất khẩu.

Việc in ấn, quản lý và cấp phát tem xác thực điện tử sẽ do Trung tâm Tem và Vật liệu chống giả - In Ba Đình (Cục Công nghiệp an ninh, Bộ Công an) thực hiện. Tem xác thực do Bộ Công an phát hành, tích hợp các công nghệ như QR code, NFC hoặc RFID, nhằm bảo đảm tính chính xác, chống làm giả và tăng độ tin cậy của thông tin truy xuất.

Theo Bộ Nông nghiệp và Môi trường, hệ thống truy xuất nguồn gốc không chỉ giúp người tiêu dùng dễ dàng kiểm tra xuất xứ, chất lượng và độ an toàn của sản phẩm, mà còn hỗ trợ nông hộ, hợp tác xã và doanh nghiệp quản lý hiệu quả chuỗi cung ứng, nâng cao giá trị thương mại và uy tín của sầu riêng Việt Nam trên thị trường trong nước và quốc tế. Đồng thời, cơ quan quản lý có thêm công cụ để giám sát chất lượng, truy vết nhanh sản phẩm và xử lý vi phạm khi cần thiết.

Kết thúc giai đoạn thí điểm, các cơ quan chức năng sẽ tiến hành đánh giá toàn diện hiệu quả của hệ thống, từ tính chính xác của dữ liệu, mức độ thuận tiện cho người sử dụng đến chi phí và lợi ích mang lại. Trên cơ sở đó, Bộ Nông nghiệp và Môi trường sẽ xem xét hoàn thiện mô hình và nhân rộng truy xuất nguồn gốc cho các mặt hàng nông sản chủ lực khác, hướng tới triển khai chính thức trên phạm vi toàn quốc trong thời gian tới.

Văn Tùng