Thị trường xe điện năm 2023: Sản lượng sẽ tăng dù doanh số không cao
Sản lượng ô tô điện trên toàn cầu trong hai năm tới được dự báo sẽ tăng mạnh. Tuy nhiên, doanh số bán xe lại không mấy khả quan trước tác động của nhiều yếu tố khách quan.
Trong suốt năm 2022, các nhà đầu tư đã đổ rất nhiều tiền vào những công ty xe điện, với hy vọng giành lấy lợi thế trong lĩnh vực mới nổi của ngành công nghiệp ôtô toàn cầu.
Mặc dù vậy, giữa bối cảnh lãi suất tăng nhanh còn thị trường tài chính liên tục chao đảo, cổ phiếu của nhiều công ty khởi nghiệp ô tô điện cũng vì thế mà sụt giảm mạnh. Trong năm vừa qua, Rivian Automotive đã mất đến hơn 70% giá trị, còn nhà sản xuất xe điện Arrival dự báo tình trạng cạn kiệt tiền mặt sẽ đến trong vòng một năm tới.
Startup xe điện Lucid Group Inc được hỗ trợ bởi quỹ của Ả Rập Xê Út, đã phải duy trì chế tạo những chiếc Lucid Air sang trọng của mình trong hoàn cảnh khó khăn. Một ví dụ khác là đối thủ của Tesla tại Trung Quốc, Xpeng Inc đã mất hơn 80% giá trị cổ phiếu trong năm nay.
Ngành công nghiệp ô tô đã và đang đổ hơn 1 nghìn tỷ USD vào một cuộc cách mạng chuyển đổi từ động cơ đốt trong sang xe điện. Các nhà sản xuất ô tô và các nhà hoạch định chính sách của chính phủ đã hoàn toàn chấp nhận xe điện như một phương tiện giao thông sạch hơn, an toàn hơn. Các quốc gia châu Âu và bang California (Mỹ) đã ấn định năm 2035 là thời hạn kết thúc việc bán các loại xe chở khách sử dụng động cơ đốt trong.
Tesla là công ty đầu tiên vươn lên trở thành nhà sản xuất ô tô có giá trị nhất thế giới - đạt mức định giá 1 nghìn tỷ USD vào năm ngoái. Trong khi đó, các thương hiệu lâu đời như Toyota và Volkswagen cũng dần tham gia vào xu hướng điện khí hóa.
Bắt đầu từ năm tới, một làn sóng chuyển dịch sang xe điện mới, từ xe bán tải đến SUV và sedan với mức giá phải chăng, sẽ lan tỏa tới các thị trường lớn trên toàn thế giới. Tuy nhiên, các chuyên gia phân tích tỏ ra không mấy lạc quan về việc xe điện có thể chiếm lĩnh một nửa thị trường ô tô toàn cầu chứ chưa nói đến toàn bộ ngành công nghiệp ô tô.
Tại Trung Quốc, thị trường ô tô lớn nhất thế giới, xe điện chạy bằng pin đã chiếm khoảng 21% thị trường. Ở châu Âu, xe điện chiếm khoảng 12% tổng doanh số bán xe chở khách. Trong khi đó, tại Hoa Kỳ, thị phần xe điện khí hóa chỉ chiếm khoảng 6%.
Các nhà phân tích cho rằng, các rào cản đối với việc áp dụng xe điện là thiếu cơ sở hạ tầng sạc nhanh công cộng và chi phí pin xe điện tăng cao do thiếu các nguyên liệu chính. Ngoài ra, người tiêu dùng còn e dè vì sự không chắc chắn của các khoản trợ cấp chính phủ đã thúc đẩy việc mua xe điện ở các thị trường lớn bao gồm Hoa Kỳ, Trung Quốc và châu Âu.
Theo công ty tư vấn AutoForecast Solutions, đến năm 2029, xe điện có thể chiếm 1/3 thị trường Bắc Mỹ và khoảng 26% số xe được sản xuất trên toàn thế giới.
Chủ tịch AFS Joe McCabe cho biết doanh số bán xe điện có thể sẽ không tăng trưởng một cách ổn định. Ông nêu quan điểm rằng nếu có một cuộc suy thoái vào năm tới như nhiều nhà kinh tế dự đoán thì quá trình áp dụng xe điện trên toàn cầu sẽ chậm lại.
Một công ty nghiên cứu khác là Wards Intelligence dự báo rằng xe chạy động cơ đốt trong sẽ chỉ chiếm dưới 80% doanh số bán hàng ở Bắc Mỹ vào năm 2027.
Trong suốt năm 2022, các nhà sản xuất ô tô lâu đời như Mercedes, Ford và General Motors đã ra mắt hàng chục mẫu xe điện mới để thách thức Tesla và những hãng xe mới nổi khác.
McCabe cho biết đến năm 2025, có thể có 74 mẫu xe điện khác nhau được bán ở Bắc Mỹ. Tuy nhiên, người đứng đầu AutoForecast Solutions cũng dự đoán có không quá 20% số ôtô điện nói trên sẽ đạt thành tích doanh số trên 50.000 xe mỗi năm. Đối với thị trường châu Âu và Trung Quốc, tình trạng khủng hoảng kinh tế đang có những ảnh hưởng chung tác động tới nhu cầu mua xe điện của người tiêu dùng.
