Thích ứng thay đổi để xây dựng nông thôn hiện đại

Thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới, nhiều tuyến đường ở miền núi, vùng cao của Thái Nguyên đã được đầu tư cứng hóa, mở rộng.

Bộ tiêu chí nông thôn mới (NTM) giai đoạn 2026-2030 được xây dựng dựa trên đề xuất của các bộ, ngành, địa phương từ cuối năm 2024. Theo lộ trình, hồ sơ dự thảo được hoàn thiện, gửi Bộ Tư pháp thẩm định trong tháng 11 này và Thủ tướng Chính phủ ban hành vào tháng 12-2025.

Theo dự thảo Bộ tiêu chí NTM giai đoạn mới, các tiêu chí về xây dựng NTM có nhiều thay đổi. Không chỉ cập nhật nội dung, Bộ tiêu chí này còn hướng đến tăng quyền chủ động cho các địa phương trong triển khai Chương trình.

Trên thực tế, sau khi sắp xếp lại tổ chức bộ máy hành chính và những thay đổi trong điều kiện phát triển của khu vực nông thôn thì việc rà soát, điều chỉnh các tiêu chí là cần thiết nhằm bảo đảm tính khả thi, sát với thực tế.

Đặc biệt là thực hiện được mục tiêu hướng tới sự chuyển biến mạnh mẽ về chất lượng; đòi hỏi các địa phương sau khi đạt chuẩn NTM, NTM nâng cao phải tiếp tục nâng cao hơn nữa chất lượng tiêu chí, xây dựng NTM hiện đại, phù hợp với bối cảnh đất nước bước vào kỷ nguyên mới.

Điểm mới đáng chú ý trong dự thảo Bộ tiêu chí NTM giai đoạn 2026-2030 là việc phân chia các xã thành 3 nhóm, căn cứ vào điều kiện phát triển kinh tế - xã hội, địa hình và định hướng quy hoạch.

Trong đó, Nhóm 1 là các xã nghèo, xã thuộc khu vực II, III, đặc biệt là vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi. Nhóm 2 là xã có tỷ lệ đất nông nghiệp chiếm từ 70% trở lên trong tổng diện tích tự nhiên. Nhóm 3 gồm những xã đang đô thị hóa, tiếp giáp phường, có mật độ dân số đông từ 1.000 người/km² trở lên hoặc tỷ trọng nông nghiệp trong cơ cấu kinh tế dưới 10%.

Nhiều làng quê trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên đang đổi thay từng ngày với cảnh quan nông thôn khang trang, đường làng sạch đẹp, đời sống người dân ngày càng được nâng cao.

Việc phân chia nhóm giúp bảo đảm mỗi địa phương được áp dụng hệ thống tiêu chí phù hợp thay vì theo một khuôn mẫu áp dụng chung. Từ đó, các xã có lộ trình và sự chủ động hơn trong quá trình triển khai Chương trình.

Ông Nguyễn Đình Phúc, xóm Guộc, xã Tân Cương, nói: Qua các phương tiện thông tin đại chúng, tôi được biết Bộ tiêu chí NTM giai đoạn 2026-2030 sắp được ban hành. Chúng tôi đã sẵn sàng tham gia thực hiện các tiêu chí theo những nội dung mới.

Với những thay đổi nêu trên, Thái Nguyên vẫn có nhiều điều kiện thuận lợi để bắt tay vào triển khai Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM giai đoạn 2026-2030 khi trước sáp nhập, cả hai tỉnh Thái Nguyên và Bắc Kạn đã cơ bản hoàn thành các mục tiêu, nhiệm vụ Chương trình giai đoạn 2021-2025, nhiều chỉ tiêu vượt kế hoạch.

Nhận thức của cả hệ thống chính trị và người dân đều đã thay đổi tích cực. Đặc biệt, người dân - chủ thể của Chương trình, luôn tích cực đóng góp đối ứng kinh phí, hiến đất, tài sản trên đất để xây dựng kết cấu hạ tầng nông thôn, chủ động phát triển kinh tế gia đình.

Ông Nguyễn Thanh Nam, Chi cục trưởng Chi cục Kinh tế hợp tác và Phát triển nông thôn tỉnh, cho biết: Những thành quả đạt được trong giai đoạn 2021-2025 chính là “bàn đạp” để Thái Nguyên tiếp tục thực hiện tốt Chương trình xây dựng NTM trong giai đoạn mới.

Mặc dù vậy, với việc trở về “vạch xuất phát” sau khi sáp nhập, lộ trình triển khai thực hiện Chương trình trong 5 năm tới đang được tỉnh đặc biệt quan tâm. Nhất là khi ở một số xã phía Bắc, kết cấu hạ tầng nông thôn còn khiêm tốn, đời sống người dân còn nhiều khó khăn.

Do đó, để đạt kết quả cao nhất, ngay từ lúc này, việc tuyên truyền về ý nghĩa của Chương trình trong giai đoạn mới tại các địa phương cần tiếp tục được các cấp, ngành chức năng đẩy mạnh.

Ngoài ra, ngay sau khi Bộ tiêu chí NTM giai đoạn 2026-2030 chính thức được ban hành, việc thông tin về yêu cầu đạt chuẩn các tiêu chí cũng cần được triển khai tại cơ sở để các cấp ủy đảng, chính quyền địa phương và nhân dân nắm được và chung tay thực hiện. Công tác rà soát các nội dung theo tiêu chí mới cũng nên thực hiện chặt chẽ, tránh tính hình thức nhằm bảo đảm tính hiệu quả, lâu dài của Chương trình trong 5 năm tới.

Tùng Lâm