Thịt bẩn và lo ngại 'biến hóa' thành xúc xích, lạp xưởng, giò chả?

Lượng lớn sản phẩm xúc xích không rõ nguồn gốc bị phát hiện. Ảnh: QLTT.

“Chúng ta đang ăn gì?”

Câu hỏi quen thuộc bỗng trở nên nhức nhối hơn bao giờ hết với tố cáo thương hiệu C.P Việt Nam bán thịt heo bệnh ra thị trường. Không chỉ vậy, người tố cáo còn nêu ra việc một số sản phẩm như xúc xích hết hạn được yêu cầu tháo nhãn, sau đó tái chế thành các món khác như chả chiên.

Ngoài ra, thịt heo bị lỗi còn được "pha lốc" (chia nhỏ) để bán giá rẻ cho người dân làm lạp xưởng, xúc xích. Trên mạng xã hội, nhiều phụ huynh đồng loạt lên tiếng.

“Trẻ con mê xúc xích lắm, nhưng giờ nhìn mấy cái que đỏ bóng nhẫy, tôi thấy sợ”, tài khoản Hằng Đặng viết. Anh Long Việt đặt vấn đề “Vài nghìn đồng một cây xúc xích thì thịt tươi ở đâu ra mà làm? Mình đang ăn cái gì vậy?”.

Cảm giác phẫn nộ không chỉ đến từ sự nghi ngờ về nguyên liệu. Đó còn là sự giận dữ khi những sản phẩm ấy xuất hiện nhan nhản trước cổng trường, tạp hóa gần khu dân cư, phục vụ nhóm đối tượng dễ tổn thương nhất là trẻ em.

Từ cổng trường đến kho hàng thịt bẩn

Công an Hà Nội từng triệt phá đường dây phân phối hơn 10 tấn xúc xích "bẩn" khởi đầu từ một quán ăn nhỏ trước cổng trường học. Xúc xích để ngoài nắng 7 ngày không hỏng, không mùi ôi, nghi ngờ có sử dụng formol để bảo quản.

Chỉ vài tháng sau vụ việc trên, Công an Hà Nội tiếp tục phát hiện và thu giữ hơn 10 tấn thực phẩm bẩn, tại xã Đồng Tháp, huyện Đan Phượng. Tình tiết đáng lo ngại hơn là phần lớn sản phẩm được phân phối đến cửa hàng ăn nhanh, tạp hóa khu vực dân cư, đặc biệt là học sinh, sinh viên. Thực phẩm giá rẻ, chỉ từ 1.000-2.000 đồng/sản phẩm, tiêu thụ rất nhanh nhờ đánh vào tâm lý "tiện - rẻ - ngon" của người mua.

Xúc xích, giò sống, lạp xưởng đều trải qua quá trình xay nhuyễn, tẩm màu, ướp mùi. Khi thành phẩm lên kệ, người tiêu dùng gần như không thể nhận biết nguyên liệu gốc.

Công an TP Hà Nội thu giữ số lượng lớn xúc xích không rõ nguồn gốc. Ảnh: CATP Hà Nội.

“Chúng ta bị đánh lừa bởi màu đỏ óng, mùi thơm nhân tạo, lớp mỡ bóng loáng. Trong khi bên trong là gì thì không ai biết”, bạn đọc Long Việt nhận định. Không chỉ là vấn đề màu sắc, quy trình chế biến công nghiệp đôi khi cũng bị biến tướng.

Theo tìm hiểu, giò chả truyền thống cần xay thịt ở nhiệt độ thấp để giữ độ dẻo và tươi, sau đó hấp chín ở 100°C. Xúc xích công nghiệp được làm từ nhũ tương thịt xay mịn, phối trộn nitrite, phosphate, nhồi vào vỏ, rồi hấp hoặc xông khói. Còn lạp xưởng lại phải phơi nắng hoặc lên men nhẹ để bảo quản tự nhiên.

Tuy nhiên, nếu cắt xén quy trình hoặc lạm dụng hóa chất, sản phẩm vẫn đẹp mắt, dù chất lượng đã biến chất.

Vì sao hàng bẩn vẫn lọt lưới?

Theo PGS.TS Phạm Khánh Phong Lan, Giám đốc Sở An toàn thực phẩm TP.HCM, nếu có sai phạm trong việc sử dụng thịt bẩn để chế biến xúc xích, giò chả, lạp xưởng thì chắc chắn các cơ quan chức năng sẽ xử lý nghiêm minh theo quy định của pháp luật.

PGS Phong Lan cũng chỉ ra rằng, trên thực tế, thị trường thịt heo tại TP.HCM vẫn tồn tại một số kẽ hở. Không phải tất cả lợn đều được giết mổ tại các cơ sở công nghiệp trong thành phố, mà một phần được chuyển sang các tỉnh lân cận để giết mổ thủ công nhằm giảm chi phí.

Đây chính là điểm dễ phát sinh hiện tượng thịt không rõ nguồn gốc bị trà trộn vào thị trường chính ngạch, gây khó khăn cho công tác quản lý an toàn thực phẩm.

Về sản phẩm của C.P, bà khẳng định Sở đã rà soát và thống kê trong thời gian qua gần như không có trường hợp vi phạm nào liên quan đến doanh nghiệp này. Tất cả sản phẩm đưa ra thị trường đều có truy xuất nguồn gốc rõ ràng và được kiểm dịch đầy đủ bởi cơ quan thú y.

Ngoài ra, Sở An toàn thực phẩm TP.HCM khuyến cáo người tiêu dùng cần chủ động lựa chọn thực phẩm an toàn bằng một số nguyên tắc cơ bản

Kiểm tra nguồn gốc: Ưu tiên sản phẩm có giấy chứng nhận, thuộc chuỗi thực phẩm an toàn.
Quan sát cảm quan: Thực phẩm an toàn có màu tự nhiên, mùi đặc trưng, không quá sặc sỡ hay bất thường.
Chọn nơi mua uy tín: Mua ở siêu thị, cửa hàng kiểm soát tốt, tránh hàng trôi nổi không nhãn mác.

Trong bối cảnh hàng bẩn, hàng kém chất lượng trà trộn ngày càng tinh vi, sự tỉnh táo của người tiêu dùng chính là lớp bảo vệ đầu tiên.

Nguyễn Thuận