Huế: Giữ hồn Tết xưa với cây nêu tại Quốc tự Diệu Đế
Hình ảnh cây nêu được chư Tăng, Phật tử chùa Diệu Đế (TP.Huế), một ngôi quốc tự thời Nguyễn ở kinh đô, dựng lên để đón năm mới Ất Tỵ, không chỉ mang theo mong ước bình an mà còn tái hiện lại hồn Tết xưa của người Việt.
Đây là hoạt động mà chư Tăng, Phật tử ngôi quốc tự này tổ chức đều đặn vào ngày cuối năm. Được biết, cây nêu được chọn từ cây tre già, cao nhất trong chùa. Nó được dựng lên trước sân với một giỏ tre và chiếc đèn lồng được treo cùng với tấm vải điều màu đỏ chứa câu đối bằng chữ Hán, với ý nghĩa mong muốn năm mới mưa thuận gió hòa, đất nước được thái bình.
Theo quan niệm truyền thống dân gian, dựng nêu ngày Tết là phong tục lâu đời của dân tộc Việt Nam. Cây nêu trong quốc tự Diệu Đế góp phần gìn giữ nét đẹp mà ông cha ta từ xưa đã tạo dựng cũng như gợi sự gửi gắm tâm tư, niềm hy vọng của con người xứ Huế về một năm mới tốt lành.
Theo quan niệm dân gian, cây nêu mang ý nghĩa chính là để xua đuổi ma quỷ và những điều bất hạnh của năm cũ, cầu mong năm mới tốt lành. Trong “Sự tích cây nêu ngày Tết” đại ý kể rằng do quỷ chèn ép người, hàng năm đều thu hết hoa lợi do con người trồng cấy, Phật thấy vậy bèn giúp người trừ quỷ.
Phật bảo người trồng cây nêu (dùng một cây tre thật cao), Phật treo chiếc áo cà sa lên đầu ngọn cây và thỏa thuận với quỷ rằng bóng áo phủ đến đâu sẽ là đất do con người quản lý và thu hoạch hoa lợi, phần còn lại thuộc về quỷ. Quỷ đồng ý, Phật dùng thần thông cho bóng chiếc áo phủ khắp mặt đất khiến quỷ không còn chỗ trú thân và bị đuổi ra biển Đông.
Tuy nhiên, hàng năm chúng vẫn quay về đất liền để tìm tổ tiên và kiếm ăn. Để tránh bị chúng quấy nhiễu, con người bèn dựng cây nêu trên ngọn treo miếng vải, sau đổi thành lá bùa và chiếc khánh bằng đất nung khi gió rung tạo ra tiếng động để xua đuôi quỷ.