Thúc đẩy tăng trưởng kinh tế cần chính sách thuế thuận lợi hỗ trợ doanh nghiệp và kích cầu tiêu dùng

Từ đầu tháng 3/2025, sau khi tinh gọn bộ máy, các cơ quan, đơn vị mới chính thức đi vào hoạt động sau thời gian khẩn trương sắp góp phần tạo động lực phát triển trong thời gian tới. Tất cả đảm bảo hoạt động ổn định, giải quyết kịp thời, thông suốt các thủ tục hành chính của người dân và doanh nghiệp.

Tiếp tục khoan thư sức dân, doanh nghiệp

Tại Hội nghị Tổng kết công tác tài chính - ngân sách nhà nước năm 2024, triển khai nhiệm vụ năm 2025, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng cho biết, Bộ Tài chính tiếp tục triển khai hiệu quả, thực chất chính sách đã ban hành như: giảm 2% thuế suất giá trị gia tăng, giảm 50% thuế bảo vệ môi trường đối với xăng dầu, mỡ nhờn, hỗ trợ doanh nghiệp vượt qua khó khăn, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.

Bộ Tài chính cũng cho biết, cùng với hỗ trợ về thuế để “nuôi dưỡng nguồn thu”, “khoan thư sức dân” thì phải tập trung hoàn thiện chính sách pháp luật, giải phóng nguồn lực, tháo gỡ khó khăn về vốn, thị trường, pháp lý… cho doanh nghiệp phát triển và là nền tảng vững bền cho phát triển bền vững.

Bộ Tài chính tiếp tục nghiên cứu, đề xuất các chính sách (chẳng hạn đề xuất giảm tiền thuê đất năm 2025 với mức giảm 30%) trong thời gian tới để hỗ trợ người dân, doanh nghiệp, thúc đẩy hoạt động sản xuất kinh doanh, du lịch, tiêu dùng trong nước trong năm 2025.

Tiêu dùng là một trong ba động lực chính của tăng trưởng kinh tế. Việc “khoan thư sức dân” sẽ có hiệu quả ngay trong việc thúc đẩy tiêu dùng trong nước, một trong những động lực quan trọng cho tăng trưởng kinh tế. Mặc dù năm 2024 cũng ghi nhận sự hồi phục nhất định trên số liệu Tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng đạt khoảng 6,4 triệu tỉ đồng, tăng 9% so với năm 2023. Tuy nhiên, đối với một số ngành như ngành đồ uống, những tháng cuối năm 2024 và đầu năm 2025, đặc biệt là dịp Tết, ngành đồ uống đã ghi nhận sự sụt giảm do nhu cầu giảm mạnh, người dân thắt chặt chi tiêu do lo lắng mất việc việc làm đang lan rộng từ khối hành chính công, ngành công nghệ, ngân hàng, bán lẻ, sản xuất,…

Theo Báo cáo xu hướng sản xuất kinh doanh ngành công nghiệp chế biến, chế tạo và xây dựng quý IV năm 2024 và dự báo quý I năm 2025, khảo sát các doanh nghiệp cho thấy 62% lo ngại về “Nhu cầu thị trường trong nước thấp”. Xét về khía cạnh “nuôi dưỡng nguồn thu”, các chính sách thuế cũng cần phải lưu ý tới thực trạng khó khăn, đóng góp của từng đối tượng chịu thuế,...

Cần nghiên cứu kỹ mức độ tăng tỷ lệ thuế suất

Dự thảo Luật thuế Tiêu thụ đặc biệt (sửa đổi) (Dự thảo thuế TTĐB) dự kiến sẽ được Quốc hội khóa XV thông qua tại Kỳ họp thứ 9 sắp tới. Dự thảo thuế TTĐB sẽ điều chỉnh tăng cao thuế suất mặt hàng rượu, bia lên tới 100%, trong 5 năm liên tục và bổ sung mặt hàng nước giải khát có đường theo Tiêu chuẩn Việt Nam với với hàm lượng đường trên 5mg/l vào đối tượng chịu thuế TTĐB với thuế suất 10%.

Tại Kỳ họp thứ 8 Quốc hội khóa XV năm 2024 vừa qua, một số Đại biểu Quốc hội chia sẻ quan ngại như báo chí đã đưa tin như: Các đánh giá tác động của Chính phủ liên quan về quy định thuế TTĐB chưa định lượng, chưa đánh giá đầy đủ, toàn diện về những chi phí và những vấn đề khi áp dụng chính sách mới tác động đến nền kinh tế, an sinh xã hội và các đối tượng bị ảnh hưởng;…

Theo Báo cáo nghiên cứu đánh giá tác động định lượng của đề xuất tăng thuế tiêu thụ đặc biệt đã được công bố được thực hiện bởi Viện Nghiên cứu Chiến lược, Chính sách Công Thương (Bộ Công Thương), Viện Nghiên cứu Đồ uống Việt Nam phối hợp với nhóm chuyên gia của Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương (CIEM) và Tổng cục Thống kê, VCCI và VBA đều có cùng đánh giá, xét về tác động kinh tế vĩ mô, cả hai phương án trong Dự thảo Luật đều có nguy cơ làm giảm giá trị gia tăng của ngành và tác động tiêu cực đến GDP, dù trong ngắn hạn, thu ngân sách có thể tăng, nhưng về trung và dài hạn sẽ giảm. Các chính sách trong bối cảnh hiện nay cần đồng thuận, đồng chiều để thúc đẩy tăng trưởng.

Để các giải pháp, hỗ trợ của Chính phủ, bộ ngành tới các doanh nghiệp, người dân đi vào thực chất đồng thời tối ưu các giải pháp giúp thúc đẩy các động lực tăng trưởng từ các thể chế, trong đó có chính sách thuế TTĐB, trong công văn kiến nghị về dự thảo Luật thuế TTĐB (sửa đổi) gần đây.

Trong Công văn số 0302/LĐTM-PC ngày 04/3/2025 về việc góp ý Dự thảo Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt (sửa đổi) của Liên đoàn Thương mại và công nghiệp Việt Nam (VCCI), VCCI đề xuất “lùi lộ trình tăng thuế TTĐB từ năm 2028, với mức tăng hợp lý 5% mỗi hai năm, nhằm giúp doanh nghiệp có thời gian thích ứng, đảm bảo tính khả thi của chính sách và hạn chế tác động tiêu cực đến thị trường”. Trong Công văn số 11/HTVT- VP tham gia ý kiến về Dự thảo Luật thuế TTDB (sửa đổi), Hội Tư vấn Thuế Việt Nam ngày 3/3/2025, cũng nêu rõ “cần nghiên cứu kỹ mức độ tăng tỷ lệ thuế suất cũng như lộ trình tăng hợp lý để đảm đảm duy trì hoạt động sản xuất kinh doanh”.

T.Mai