5 loại thực phẩm - 'kẻ thù' của da

Làn da là cơ quan lớn nhất của cơ thể, như "tấm gương" phản chiếu trực tiếp sức khỏe bên trong. Duy trì làn da rạng rỡ, trẻ trung và khỏe mạnh không chỉ cần một thói quen chăm sóc da tốt, mà còn liên quan chặt chẽ đến những gì chúng ta ăn vào cơ thể. Bởi vậy, việc lựa chọn thực phẩm và cách chăm sóc da từ trong ra ngoài là điều cần thiết.

1. Mối liên hệ giữa chế độ ăn uống và sức khỏe làn da

Một số tình trạng da phổ biến có liên quan đến chế độ ăn uống kém như:

- Mụn trứng cá:Chế độ ăn nhiều đường tinh luyện, sữa và thực phẩm chế biến có thể dẫn đến mất cân bằng nội tiết tố, gây ra mụn trứng cá.

- Bệnh chàm và bệnh vẩy nến:Thiếu axit béo thiết yếu và chất chống oxy hóa có thể dẫn đến da khô, da bị kích ứng và viêm, làm cho các tình trạng này trở nên trầm trọng hơn.

- Lão hóa:Chế độ ăn ít chất chống oxy hóa và nhiều thực phẩm chế biến sẽ đẩy nhanh quá trình lão hóa da bằng cách thúc đẩy sự phân hủy collagen và elastin.

Làn da phản ánh chế độ ăn uống của cá nhân và việc lựa chọn thực phẩm một cách sáng suốt có thể giúp làn da sáng và khỏe mạnh hơn.

2. Một số thực phẩm tác động tiêu cực tới da nên hạn chế/tránh dùng

2.1 Carbs tinh chế/Thực phẩm có chỉ số đường huyết cao

Một số carbohydrate rất cần thiết cho chế độ ăn uống lành mạnh, cân bằng, nhưng không phải tất cả các loại carbohydrate đều được tạo ra như nhau.

Carbohydrate tinh chế thường là thực phẩm chế biến có chứa đường và ngũ cốc tinh chế, nhưng về cơ bản đã loại bỏ các chất dinh dưỡng, cám và chất xơ; có chỉ số đường huyết (GI) cao. GI là một công cụ được sử dụng để biểu thị cách carbohydrate có thể làm tăng lượng đường trong máu và tăng đột biến sản xuất insulin.

Lượng đường tăng đột biến có thể gây viêm trong cơ thể, ảnh hưởng đến quá trình sản xuất bã nhờn (dầu) trên da. Trong khi đó, lượng insulin tăng đột biến sau khi ăn những loại carbohydrate tinh chế này có liên quan đến mức độ hormone androgen tăng cao. Tăng androgen hơn sẽ đẩy nhanh quá trình tái tạo tế bào da tự nhiên của da, sau đó dẫn đến tình trạng bong tróc các tế bào da cũ. Nếu không chăm sóc da phù hợp, sự kết hợp giữa việc tăng sản xuất dầu và bong tróc các tế bào da cũ sẽ dẫn đến tắc nghẽn lỗ chân lông và nổi mụn. Trên thực tế, chế độ ăn uống ưa chuộng thực phẩm có chỉ số đường huyết cao đã được chứng minh là làm tăng nguy cơ nổi mụn lên 30%.

Ngoài ra, tình trạng viêm do thực phẩm có chỉ số GI cao và carbohydrate tinh chế có liên quan đến nguy cơ phát triển cellulite tăng cao. Đây là tình trạng phổ biến được hình thành khi mô mỡ dưới da phình ra và tạo sự không bằng phẳng trên bề mặt da. Viêm mạn tính khiến các tế bào mỡ to ra, giữ lại chất lỏng và độc tố, khi chúng tích tụ, có thể cản trở lưu thông máu.

Đối với nhiều phụ nữ, mỡ này có xu hướng tích tụ quanh mông, đùi và hông - tất cả các vùng mà cơ thể dễ bị cellulite. Khi lưu thông ở những vùng này giảm, các tế bào da không thể nhận được oxy và chất dinh dưỡng cần thiết để tiếp tục tạo ra đủ lượng collagen và elastin, làm cấu trúc da sẽ dần yếu đi và nhường chỗ cho cellulite.

Những thực phẩm hàng đầu cần tránh là: Bánh mì trắng, gạo trắng, khoai tây trắng, bánh quy giòn, đồ nướng, ngũ cốc, kẹo và đồ uống có đường… Chỉ số đường huyết (GI) cao của những thực phẩm này gây ra sự gia tăng đột biến nồng độ insulin, có thể gây viêm và dẫn đến sản xuất nhiều dầu hơn, cả hai đều có thể dẫn đến mụn trứng cá.

2.2 Đồ ăn nhẹ mặn

Những loại đồ ăn này khiến cơ thể giữ nước, có thể dẫn đến tình trạng da mặt và cơ thể bị phù nề. Theo Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ (AHA), lượng muối tiêu thụ trung bình hiện nay của mọi người thường cao hơn so với lượng khuyến nghị hàng ngày (trung bình 3.400 mg natri mỗi ngày, cao hơn 1.100mg so với lượng khuyến nghị hàng ngày). Mặc dù là gia vị không thể thiếu, nhưng muối có liên quan đến tình trạng mất nước của da, tăng cellulite và tuyến dầu hoạt động quá mức.

Muối thúc đẩy cơ thể giữ lại chất lỏng trong các tế bào mỡ và mô da, dẫn đến tình trạng nhăn nheo và viêm ngày càng tăng, đặc biệt là ở tình trạng da sần vỏ cam và bọng mắt đã có từ trước. Hơn nữa, quá nhiều natri có thể kéo hydrat hóa ra khỏi hàng rào lipid bảo vệ của da, đồng thời kích thích các tuyến dầu cố gắng bù đắp quá mức cho tình trạng da bị mất nước. Điều này dẫn đến tình trạng mụn trứng cá gia tăng.

Hàng rào lipid yếu cũng làm giảm khả năng phòng vệ của da chống lại các gốc tự do, ô nhiễm và tác hại của tia UV, dẫn đến các vấn đề về sắc tố cùng với sự xuất hiện của các nếp nhăn và vết chân chim.

Những thủ phạm hàng đầu cần tránh: Thịt ướp muối, thực phẩm tiện lợi, thức ăn nhanh, thực phẩm đóng hộp, nước sốt mì ống, gia vị và nước sốt trộn salad...

Thực phẩm chế biến thường chứa hàm lượng đường, chất béo và muối bổ sung cao không tốt cho da.

2.3 Thực phẩm chế biến

Thịt chế biến như thịt xông khói, thịt nguội và xúc xích… thường có hàm lượng natri cao, gây mất nước. Thịt chế biến có liên quan đến việc tăng nguy cơ ung thư da và bùng phát bệnh viêm da dị ứng. Mặc dù có sự chồng chéo giữa carbohydrate tinh chế và thực phẩm chế biến, nhưng mối quan tâm chính khi tiêu thụ thực phẩm chế biến là những gì đã được thêm vào chứ không phải những gì đã bị loại bỏ, như trường hợp của carbohydrate tinh chế.

Thực phẩm chế biến thường chứa hàm lượng đường, chất béo và muối bổ sung cao. Các thành phần này vừa bảo quản thực phẩm, vừa tăng hương vị của thực phẩm, nhưng chúng cũng liên quan đến tình trạng viêm, lượng đường trong máu và insulin tăng đột biến; có liên quan đến mụn trứng cá, tình trạng cellulite…

Thực phẩm chế biến được biết là có hàm lượng đường tinh luyện cao và lượng đường dư thừa này có thể thúc đẩy sự thoái hóa collagen và elastin. Khi tiêu thụ một lượng đường lớn, đường sẽ đi vào máu, liên kết với một loại protein tạo ra một sản phẩm phụ (được gọi là sản phẩm cuối cùng của quá trình glycation nâng cao - AGE). AGE có tác động tiêu cực đến hầu hết mọi tế bào và phân tử trong cơ thể, nhưng đối với da nói riêng, chúng có xu hướng gây ra nhiều tổn thương nhất thông qua việc giảm collagen và elastin, dẫn đến da chảy xệ và nhiều nếp nhăn.

Những thủ phạm hàng đầu cần tránh: Thực phẩm tiện lợi như đồ ăn chế biến sẵn hoặc hâm nóng bằng lò vi sóng, pho mát, thịt chế biến (như giăm bông, xúc xích, thịt xông khói…), khoai tây chiên, đồ ngọt, nước sốt, trái cây và rau đóng hộp và các loại hàng hóa đóng gói sẵn khác…

2.4 Thực phẩm chiên

Các thực phẩm chiên như khoai tây chiên, bánh rán… thường có nhiều calo, carbohydrate tinh chế và muối. Thông thường những thực phẩm này cũng ít chất xơ, vitamin, khoáng chất và chất chống oxy hóa… do đó, không tốt cho sức khỏe làn da.

2.5 Rượu

Rượu làm mất nước da và gây viêm. Rượu cũng có thể làm giãn mạch máu, có thể gây đỏ bừng và bùng phát bệnh trứng cá đỏ.

3. Làm gì để có làn da khỏe mạnh?

Thực phẩm có nguồn gốc thực vật, chẳng hạn như rau, trái cây, hạt, hạt giống và đậu… đặc biệt giàu chất dinh dưỡng hỗ trợ sức khỏe làn da. Các nghiên cứu cho thấy rằng, các thực phẩm này giúp cải thiện độ đàn hồi, độ ẩm cho da, thậm chí làm giảm sự xuất hiện của nếp nhăn. Tuy nhiên, cần kết hợp các thực phẩm này vào chế độ ăn uống cân bằng, lành mạnh là điều quan trọng. Thưởng thức chế độ ăn chủ yếu là thực vật, cùng với việc ăn cá có dầu ở mức độ vừa phải, là cách tốt nhất để duy trì làn da khỏe mạnh.

Có chế độ ăn uống cân bằng với các loại thực phẩm có nguồn gốc thực vật bao gồm rau, trái cây, đậu, hạt và hạt giống rất tốt cho sức khỏe làn da. Cá béo như cá hồi là một trong những thực phẩm tốt nhất cho da. Dùng đồ uống cung cấp nước, như nước lọc, trà xanh… cũng rất thân thiện với làn da của bạn. Thêm các loại thực phẩm và đồ uống này vào danh sách hàng ngày có thể giúp tăng cường độ đàn hồi và độ ẩm cho da, bảo vệ da khỏi tác hại của ánh nắng mặt trời, làm giảm sự xuất hiện của nếp nhăn. Những gì tốt cho sức khỏe làn da cũng tốt cho sức khỏe tổng thể.

Bên cạnh đó, cần bảo vệ da dưới ánh nắng mặt trời. Tia nắng mặt trời có thể gây lão hóa da sớm (da lão hóa sớm do tia UV), nếp nhăn, đốm đồi mồi và ung thư da. Do đó, mặc quần áo bảo hộ, bôi kem chống nắng thường xuyên và ở trong bóng râm khi có thể.

Ngoài ra, có thể cải thiện sức khỏe làn da bằng cách:

Tránh xà phòng có chứa chất tẩy rửa mạnh
Không sử dụng nước quá nóng, có thể làm mất nước da
Tránh hút thuốc
Sử dụng kem dưỡng ẩm
Quản lý căng thẳng…

Mời xem thêm video được quan tâm:

Giữ nét trẻ trung nhờ chăm sóc da vùng mắt

Thu Phương