'Thực tế đang diễn ra tình trạng mua bán bào thai để mua bán trẻ'
Để bảo đảm phòng ngừa, ngăn chặn từ sớm, dự thảo Phòng, chống mua bán người (sửa đổi) bổ sung quy định các hành vi bị nghiêm cấm là 'mua bán bào thai; thỏa thuận mua bán người từ khi còn đang là bào thai'.
Đây là một trong những nội dung lớn trong dự thảo được Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến tại phiên họp chuyên đề pháp luật, sáng 13/8. Dự án luật đã được cho ý kiến tại kỳ họp 7 vào tháng 5, dự kiến sẽ được thông qua tại kỳ họp 8 vào tháng 10 tới.
Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Lê Thị Nga
Theo Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Lê Thị Nga, một số ý kiến đại biểu Quốc hội đề nghị bổ sung hành vi mua bán bào thai vào khái niệm mua bán người của dự thảo luật để làm cơ sở đấu tranh phòng, chống hiệu quả thực trạng thỏa thuận mua bán người khi còn đang là bào thai.
Tuy nhiên, Ủy ban Tư pháp Quốc hội cho rằng, bào thai chưa được xác định là con người nên việc quy định mua bán bào thai trong khái niệm mua bán người là không phù hợp.
Dù vậy, cơ quan thẩm tra cũng cho rằng, thực tế đang diễn ra tình trạng mua bán bào thai nhằm mục đích mua bán đứa trẻ sau khi được sinh ra và việc thỏa thuận mua bán này là tiền đề của hành vi mua bán người. Vì vậy, để bảo đảm phòng ngừa, ngăn chặn từ sớm, dự thảo luật bổ sung quy định các hành vi bị nghiêm cấm là “mua bán bào thai; thỏa thuận mua bán người từ khi còn đang là bào thai”.
Góp ý về vấn đề này, Tổng thư ký Quốc hội Bùi Văn Cường bày tỏ tán thành bổ sung quy định cấm hành vi mua bán bào thai và thỏa thuận mua bán người từ khi còn đang là bào thai. Bởi, về mặt sinh học, bào thai đến một giai đoạn nhất định có thể coi là con người, có khác là môi trường tồn tại là trong bụng mẹ.
Tuy nhiên, ông Bùi Văn Cường đề nghị thay vì cấm mua bán bào thai thì nên quy định là cấm “hành vi mua bán người thành thai”.
Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương cho rằng, quy định như dự thảo được tiếp thu chỉnh lý là rõ. Theo ông, thỏa thuận mua bán người từ khi còn là bào thai nghĩa là vì mục đích mua bán người.
“Tôi cho rằng cần nghiên cứu quy định sao cho cụ thể, rõ, dễ hiểu, chứ không cần giải thích nhiều, rồi giải thích xong thì không hiểu gì nữa”, ông Trần Quang Phương lưu ý.
Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương
Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội Nguyễn Thúy Anh cho biết, vấn đề bào thai khi nào được gọi là người cũng là vấn đề được tranh cãi trên thế giới. Cá nhân bà tán thành với tiếp thu, chỉnh lý của dự thảo.
Bà cũng lưu ý, cầm cấm hành vi mua bán bào thai, song không thể quy định bào thai là người, vì nếu như vậy thì việc nạo, phá thai sẽ được coi là giết người. Do đó, hướng quy định xử lý như báo cáo của Ủy ban Tư pháp là phù hợp.
Phó Viện trưởng Viện KSND tối cao Nguyễn Quang Dũng cũng cho rằng, nếu xác định mua bán bào thai là mua bán người sẽ rất khó cho cơ quan chức năng, khi khái niệm bào thai có phải là người không thì cũng đang tranh cãi.
"Tôi đồng ý thỏa thuận mua bán người từ khi là bào thai thuộc phạm vi mua bán người nhưng đưa cả mua bán bào thai vào thì rất khó để thực hiện", ông Dũng nói.
Tiếp thu ý kiến của đại biểu Quốc hội, dự thảo luật được bổ sung 1 khoản quy định đối tượng được bảo vệ là: “Cá nhân tham gia phòng, chống mua bán người và hỗ trợ nạn nhân” để bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp và khuyến khích họ tham gia công tác phòng, chống mua bán người.
Dự thảo cũng bổ sung 1 khoản quy định về phạm vi bảo vệ đối với người thân thích của nạn nhân, người đang trong quá trình xác định là nạn nhân và cá nhân tham gia phòng, chống mua bán người và hỗ trợ nạn nhân.
