Thuế của Mỹ khiến ngành năng lượng mặt trời chuyển hướng sang Đông Nam Á

Bên trong một nhà máy sản xuất pin mặt trời ở Trung Quốc. Ảnh AFP

Cụ thể, chính quyền Mỹ dự kiến áp mức thuế lên tới 3.521% với các sản phẩm pin mặt trời sản xuất tại Campuchia, Việt Nam, Thái Lan và Malaysia. Quyết định này được đưa ra sau một cuộc điều tra thương mại, kết luận rằng các doanh nghiệp ở các nước này đang được hưởng lợi từ trợ cấp của Trung Quốc – điều gây tổn hại nghiêm trọng đến các nhà khai thác pin mặt trời nội địa Mỹ.

Doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường Mỹ

Hiện tại, Trung Quốc khai thác tới 80% pin mặt trời toàn cầu và chiếm ưu thế trong toàn bộ chuỗi cung ứng. Trước đây, để tránh các rào cản thương mại của Mỹ, nhiều công ty Trung Quốc đã chuyển bớt khai thác sang Đông Nam Á. Tuy nhiên, với mức thuế “khủng” mới, chiến lược này gần như không còn tác dụng.

Ông Putra Adhiguna – Giám đốc tổ chức tư vấn Energy Shift Institute – nhận định: “Việc xuất khẩu pin mặt trời sang Mỹ sẽ gần như không thể thực hiện được nữa”. Nhiều doanh nghiệp, đặc biệt tại Campuchia và Thái Lan, đang đối mặt với chi phí tăng gấp 35 lần do thuế phạt, buộc họ phải tính đường rút khỏi thị trường Mỹ.

Chuyển hướng về thị trường khu vực

Việc đột ngột mất đi một thị trường lớn như Mỹ khiến các nhà khai thác buộc phải tìm hướng đi mới, chủ yếu là quay về phục vụ thị trường nội địa và khu vực Đông Nam Á. Theo ông Ben McCarron, Giám đốc công ty tư vấn Asia Research & Engagement (Singapore), căng thẳng thương mại hiện nay có thể trở thành động lực thúc đẩy quá trình chuyển đổi năng lượng tại khu vực.

Chẳng hạn, ở Malaysia, hơn 80% điện năng trong năm 2024 vẫn phụ thuộc vào nhiên liệu hóa thạch. Chính phủ nước này đặt mục tiêu tăng tỷ lệ năng lượng tái tạo lên 24% vào năm 2030, nhưng tiến độ được đánh giá là còn chậm, đặc biệt trong bối cảnh chi phí năng lượng tái tạo – như điện mặt trời và điện gió – đang giảm mạnh trên toàn cầu.

Chiến lược phát triển dựa vào xuất khẩu đang gặp rủi ro

Theo chuyên gia Muyi Yang từ tổ chức Ember, ngành công nghiệp năng lượng mặt trời ở Đông Nam Á phát triển khá tự phát, phần lớn phục vụ xuất khẩu thay vì nhu cầu trong nước. Việc đánh mất thị trường Mỹ có thể buộc các nước trong khu vực phải tính đến chiến lược phát triển bền vững hơn, dù hiện tại chưa có thị trường nội địa nào đủ sức tiêu thụ quy mô lớn.

Trong khi đó, Ấn Độ và Indonesia đã sớm triển khai các chính sách bảo hộ nhằm khuyến khích khai thác trong nước, hạn chế tình trạng nhập khẩu tràn lan thiết bị năng lượng mặt trời. Trong bối cảnh chính sách giữa các nước Đông Nam Á vẫn còn nhiều khác biệt, các doanh nghiệp buộc phải linh hoạt – vừa tìm cách giải phóng hàng tồn kho, vừa tận dụng các chương trình hỗ trợ từ chính phủ nước sở tại.

Nh.Thạch

AFP