'Thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng chưa được định nghĩa trong luật hiện hành'

Đại biểu Trần Thị Thanh Lam (Bến Tre) cho rằng, thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng chưa được thừa nhận ở Việt Nam nhưng lại được bán tràn lan trên thị trường, nhất là qua môi trường không gian mạng, đến mức đáng báo động, gây ảnh hưởng đến sức khỏe của người dân, nhất là giới trẻ. Như vậy, có thể khẳng định rằng các sản phẩm thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng trên thị trường hiện nay là hàng nhập lậu chưa rõ nguồn gốc, xuất xứ.

Đại biểu đề nghị Bộ trưởng cho biết trách nhiệm quản lý nhà nước trong quản lý thị trường và cam kết của Bộ trưởng về vấn đề này.

Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên.

Về vấn đề này, Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên nêu rõ, kinh doanh thuốc lá là ngành nghề kinh doanh có điều kiện và được điều chỉnh bởi Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá và Nghị định 67 hướng dẫn thực hiện luật này.

“Sản phẩm thuốc lá thế hệ mới bao gồm cả thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng thì chưa được định nghĩa cụ thể trong luật hiện hành, do vậy thời gian vừa qua có thể nói là chúng ta đang tồn tại một khoảng trống pháp lý trong công tác quản lý nhà nước đối với loại hình sản phẩm này”, Bộ trưởng thừa nhận.

Tuy nhiên, Bộ trưởng cho biết, trên thực tế, mặc dù chưa có chính sách quản lý nhưng Bộ Công Thương chưa cấp phép kinh doanh và đăng ký cho website thương mại điện tử kinh doanh thuốc lá thế hệ mới cho bất kể doanh nghiệp nào. Đồng thời Bộ cũng đã chỉ đạo lực lượng quản lý thị trường địa phương tăng cường kiểm tra, đấu tranh, xử lý rất nhiều vụ việc vi phạm với số lượng rất lớn trong thời gian vừa qua, như là quản lý thị trường Hà Nam thu giữ trên 108.000 sản phẩm hay quản lý thị trường Bắc Ninh thu giữ 103.000 sản phẩm, tại Hà Nội cũng thu giữ hơn 11.000 sản phẩm. Điều đó chứng tỏ rằng tình trạng vi phạm rất nghiêm trọng.

Theo Bộ trưởng, để khắc phục tình trạng trên, Bộ Công Thương đề xuất cùng các bộ, ngành hữu quan do Bộ Y tế chủ trì thì sẽ tham mưu các cơ quan có thẩm quyền ban hành chính sách quản lý chặt chẽ, rõ ràng đối với thuốc lá điện tử để khắc phục tình trạng có khoảng trống về pháp lý trong lĩnh vực này, tạo cơ sở để các ban, ngành, địa phương thực hiện một cách đồng bộ, có căn cứ pháp luật. Đồng thời, cũng tham mưu cho cấp ủy, chính quyền địa phương dành nguồn lực thỏa đáng để thực hiện hiệu quả Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá nói chung và thuốc lá điện tử nói riêng.

Bộ Công Thương tiếp tục chỉ đạo lực lượng quản lý thị trường phối hợp với cơ quan chức năng địa phương tăng cường kiểm tra, xử lý nghiêm các tổ chức, cá nhân vi phạm. Phối hợp chặt chẽ các lực lượng như là Ban Chỉ đạo 389, hải quan và biên phòng, chính quyền các địa phương thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng tại Công điện số 47 ngày 13/5/2024 để quản lý tốt thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng đang lan tràn trên nhiều nơi.

Ngoài ra, theo Bộ trưởng, cần lưu ý là các vi phạm đối với thuốc lá truyền thống hay thuốc lá thế hệ mới hiện nay thì chủ yếu là do nhập lậu. Do vậy, lực lượng chức năng của chúng ta cần ngăn chặn ngay từ biên giới chứ còn khi vào đất liền rồi thì rõ ràng việc quản lý là cả một câu chuyện khó khăn.

Cùng với đó, Bộ trưởng cho rằng cần phối hợp chặt chẽ Bộ Y tế, Bộ Giáo dục và Đào tạo, Bộ Thông tin và Truyền thông tăng cường công tác thông tin giáo dục truyền thông về tác hại của thuốc lá điện tử, đặc biệt là đối với đối tượng yếu thế, đối tượng là trẻ em, học sinh.

Bộ trưởng đề xuất có thể xem xét đưa vào chương trình giảng dạy trong nhà trường về tác hại của thuốc lá nói chung và thuốc lá thế hệ mới nói riêng, những quy định cấm của pháp luật và những chế tài xử lý. Đặc biệt cần phải huy động được sự tham gia của các lực lượng xã hội như đoàn thanh niên, đội thiếu niên, gia đình, nhà trường, cộng đồng dân cư trong việc tuyên truyền, giáo dục về tác hại thuốc lá và quản lý con em mình.

Ngoài ra, Bộ trưởng nêu rõ, vẫn phải đề cao trách nhiệm của chính quyền địa phương trong quản lý nhà nước trên địa bàn lãnh thổ, bởi vì có lẽ không có gì là chính quyền cơ sở không nắm được, không biết được và không có trách nhiệm trong việc quản lý.

Bảo An