'Thương ngàn' - cuốn tiểu thuyết tiếp nối thành công của Vĩnh Quyền

"Thương ngàn" "buộc" người đọc phải đi hết hành trình

Vĩnh Quyền (nguyên Trưởng Văn phòng Miền Trung và Tây Nguyên báo Lao Động) sinh năm 1951 tại Huế. Lần đầu tiên ở Việt Nam có một nhà văn là cha đẻ của bộ ba tiểu thuyết (gồm: Debris of Debrids, Inside Infinity và Heart for Forests) viết bằng Anh ngữ. Chính vì vậy mà Vĩnh Quyền đã được độc giả nước ngoài đón nhận. Mới đây nhất, Vĩnh Quyền là một trong 10 tác giả có sách nổi bật được Bộ Văn hóa vinh danh ở các thể loại thơ, văn xuôi, tiểu thuyết, truyện ngắn, ký được xuất bản trong năm 2023. Anh cũng là tác giả đoạt Giải thưởng văn học ASEAN năm 2021 với tiểu thuyết "Trong vô tận".

"Thương ngàn" do Nhà xuất bản Trẻ xuất bản năm 2023 là một tiểu thuyết mới của Vĩnh Quyền. Đây là một hành trình trải nghiệm mang vẻ đẹp hấp dẫn và khám phá của nhân vật (tôi) với những suy ngẫm sâu sắc, những hiểu biết về thế giới tự nhiên, về rừng và về những con người mà nhân vật gặp gỡ, trò chuyện, thấu hiểu...

Tiểu thuyết "Thương ngàn" của Vĩnh Quyền.

Câu chuyện có nhiều chi tiết, những cái tên lạ của nhân vật, những địa danh vừa có âm hưởng "Tây Nguyên" lại vừa chứa nhiều yếu tố hư cấu từ "kho" tài nguyên quý được tác giả "tích trữ". Những cái tên như Tr'hy, Katu, Bhoo, Kooog, Glang, Ali, Tomi, rồi Kiki... nghe vừa quen vừa lạ, vừa hiếm gặp lại vừa đáng yêu, lôi cuốn. Trong thế giới của "Thương ngàn", những sự kiện, không gian và thời gian càng trở nên lung linh, huyền ảo và kỳ bí do trí tưởng tượng phong phú và kiến thức sâu rộng của tác giả đã đưa người đọc "quyết tâm" đi hết hành trình dài mà tác giả vạch ra với nhiều tình huống bất ngờ và thú vị.

"Thương ngàn" là tiểu thuyết thành công tiếp nối của tác giả

"Thương ngàn" từ mở đầu tới kết thúc là nhiều câu chuyện đan xen lẫn nhau. Nhân vật "tôi" đã có một hành trình khám phá, trải nghiệm cùng với những kỷ niệm của 10 năm sống cùng rừng, từ Tây Nguyên đến miền Trung.

Trong cuốn tiểu thuyết xen lẫn những tình huống, câu chuyện lịch sử được hư cấu khá khéo léo, tương đồng với các yếu tố lịch sử có thật. Chính tác giả cũng đã từng khuyến cáo người đọc ở ngay đầu trang sách: Nếu bắt gặp "bất cứ một sự tương đồng nào với đời thực, quá khứ cũng như hiện tai, chỉ là ngẫu nhiên". Điều này khiến người đọc càng bị lôi cuốn. Với trí tưởng tượng phong phú đến mức gần "chính xác" của người viết, khi đi qua những sự vật, sự việc, tình huống hư cấu của chuyện diễn ra đã giúp người đọc như đang trực tiếp sống ở trong cuộc đời thật.

Tác phẩm "Thương ngàn" được giới thiệu trong danh sách những cuốn sách nổi bật tới công chúng.

Vĩnh Quyền được đánh giá là tiểu thuyết gia tài năng. Qua câu chuyện của "Thương ngàn", càng thấy rõ sự đánh giá đó là hợp lý. Đó là một quá trình làm mới nghệ thuật tự sự bằng cách diễn đạt sâu sắc, tinh gọn, nhiều điểm mới trong tư duy, cảm xúc và hành động.

Tác giả đã có cách dẫn dắt bạn đọc một cách mới lạ để kể câu chuyện của mình (và cũng là của mọi người). Câu chuyện trong rừng sâu được sống động qua những hệ ngôn từ mạnh mẽ, hấp dẫn và đầy cảm xúc.

Cách kể chuyện phong phú, có lúc là lời kể của nhân vật trung tâm, có lúc là lời triết lý bi tráng của nhân vật "tôi". Từ những trải nghiệm vừa hấp dẫn vừa phảng phất tính triết luận của nhân vật "tôi", bạn đọc có thể rút ra được những bài học bổ ích.

Qua "Thương ngàn", người ta còn cảm nhận được sự thú vị bởi những điệu hát lý, trích dẫn danh ngôn, bản chúc thư, những đoạn Anh ngữ nguyên gốc được trích từ sách..., như những "đoạn nghỉ" vừa táo bạo, vừa đủ để nghỉ ngơi, suy ngẫm sâu xa trên hành trình vừa mờ ảo, vừa hiện thực...

Dù đã sắp xếp những câu chuyện kể theo thứ tự từ "một" đến "mười một" nhưng trong "Thương ngàn" thời điểm, thời gian càng nhân lên khi tác giả dùng thủ pháp đồng hiện, chồng lấn, giao thoa. Không những vậy, sự chồng lấn, đồng hiện, giao thoa thế giới thực, thế giới quá khứ và thế giới tương lai, giúp người đọc cần phải hiểu rằng rừng không phải là nơi người ta tàn phá hay rút chạy, mà là phải bảo vệ nó như bảo vệ chính cuộc sống.

"Thương ngàn" - hai chữ mang nghĩa đơn giản là "thương rừng", tác giả thổi vào mỗi câu chuyện biến hóa trong thế giới rất "mơ" nhưng cũng rất thực của người viết tình thương yêu lúc thô nháp như cây rừng, lúc dung dị như lá cây, lúc huyền hoặc như đại ngàn...Tất cả chỉ để nói về nỗi lòng mong mỏi, một dấu hỏi mở rất lớn cho mỗi người về cuộc đời, về cuộc sống, về cách ta đối đãi với thiên nhiên và với ...chính mình.

"Thương Ngàn" có thể nói là một tiểu thuyết tiếp nối thành công của tác giả Vĩnh Quyền. Câu chuyện cuộc sống liên quan đến rừng, nếu đọc nghiêm túc thì người đọc sẽ hiểu rằng rừng như con người, cũng có trí tuệ, xúc cảm, rung động, suy tư...

Tiểu thuyết "Thương Ngàn" còn mang đến cho bạn đọc thấy rõ phong cách rất ...Vĩnh Quyền: Khiêm tốn nhưng cũng đầy ngạo nghễ, im lặng nhưng tiềm ẩn đầy giông bão, có lúc khoa trương về ngôn ngữ đến mức nhiều lời nhưng lại lấp lánh những triết luận của một người từng trải...

Tuyết Trinh