Thủy điện xả lũ không đúng quy trình làm lũ chồng lũ, nhà dân ngập lụt

Như CAO đã thông tin, năm 2020, 62 hộ dân ở lòng hồ thủy điện Đăk Psi 5 (xã Đăk Pxi, H.Hà, Kon Tum) bị ngập lụt. Số hộ dân này yêu cầu thủy điện phải có trách nhiệm đền bù cho những thiệt hại của việc xả lũ.

Tuy nhiên đến nay việc này chưa được giải quyết. Nguyên nhân là do các nhà máy thủy điện nằm trên dòng sông Đăk Psi vẫn chưa ai nhận trách nhiệm về việc xả lũ gây ảnh hưởng cho người dân.

Nhiều diện tích của 62 hộ dân ở xã Đăk Pxi bị ngập lụt rất nặng

Phía Sở Công thương tỉnh Kon Tum cho rằng, Công ty cổ phần Đức Thành Gia Lai (gọi tắt Công ty Đức Thành - chủ đầu tư thủy điện Đăk Psi 5) chịu trách nhiệm đối với 62 hộ dân bị ngập lụt trong lòng hồ thủy điện của mình. Ngoài ra, Công ty Đức Thành phải phối hợp với chính quyền địa phương và các hộ dân bị ảnh hưởng kiểm tra, rà soát, thống kê thiệt hại để bồi thường, hỗ trợ.

Trong khi đó Công ty Đức Thành có văn bản gửi Bí thư Tỉnh ủy Kon Tum, UBND tỉnh Kon Tum cho rằng, việc xả lũ của các thủy điện phía trên mới là nguyên nhân trực tiếp gây ngập lụt cho 62 hộ dân ở xã Đăk Pxi. Công ty này cũng mong muốn cơ quan chức năng "giải quyết theo hướng thấu tình đạt lý, không gây oan cho công ty".

Trước sự chây ỳ của các thủy điện trong việc đền bù cho 62 hộ dân ở xã Đăk Pxi bị thiệt hại, Sở Công thương và UBND tỉnh Kon Tum nhiều lần có văn bản hối thúc thực hiện đền bù, nếu không sẽ bị đề nghị ngừng mua điện.

3 năm nay nhưng những người dân bị thiệt chưa được đền bù (Trong ảnh: Người dân chỉ vết ngập nước vẫn còn in hằn trên tường nhà)

Mới đây, Đoàn liên ngành tỉnh Kon Tum do Sở Công thương chủ trì đã có buổi làm việc với Công ty Đức Thành và Công ty cổ phần thủy điện Đức Nhân Đăk Psi (gọi tắt Công ty Đức Nhân - chủ đầu tư thủy điện Đăk Psi bậc 1 và thủy điện Đăk Psi bậc 2) để làm rõ quy trình xả lũ của 3 thủy điện này.

Sau khi làm việc với các chủ đầu tư thủy điện Đăk Psi bậc 1, thủy điện Đăk Psi bậc 2, thủy điện Đăk Psi 5, Đoàn liên ngành Kon Tum đưa ra kết luận: Do lũ về quá nhanh, tức thời, Công ty Đức Nhân thực hiện phương thức vận hành mở van xả lũ thủy điện Đăk Psi bậc 1 và thủy điện Đăk Si bậc 2 vượt giới hạn cho phép, và chưa đúng quy trình vận hành hồ chứa được Bộ Công thương phê duyệt. Còn Công ty Đức Thành không thường xuyên bảo trì, nạo vét hồ chứa, ảnh hưởng đến khả năng thoát lũ của hồ thủy điện Đăk Psi 5.

Với các lý do trên, trong cơn bão số 9 năm 2020, đã gây ảnh hưởng đến đất sản xuất 62 hộ dân trong lòng hồ thủy điện Đăk Psi 5. Đoàn liên ngành nhấn mạnh, về trách nhiệm bồi thường, hỗ trợ cho 62 hộ dân thuộc trách nhiệm của Công ty Đức Nhân và Công ty Đức Thành. Hai công ty này phải phải thống nhất chia sẽ bồi thường cho 62 hộ dân và báo cáo về Sở Công thương Kon Tum trước ngày 26-6-2022 để tổng hợp báo cáo UBND tỉnh.

Thủy điện Đăk Psi bậc 2

Sau khi có kết luận của Đoàn liên ngành, Công ty Đức Thành cho rằng, việc xả lũ 2 thủy điện Đăk Psi bậc 1 và bậc 2 không đúng quy trình mới là nguyên nhân gây ngập lụt cho 62 hộ dân, không thuộc trách nhiệm của đơn vị. Tuy nhiên để giải quyết khó khăn cho người dân, Công ty Đức Thành sẽ đền bù chia theo công suất nhà máy: thủy điện Đăk Psi bậc 1 (12 MW), thủy điện Đăk Psi bậc 2 (6 MW), thủy điện Đăk Psi 5 (10 MW).

Công ty Đức Nhân không thừa nhận việc ngập lụt của các hộ dân là do thủy điện của mình gây nên. Theo đó, hồ Đăk Psi bậc 1 đã chủ động tham gia mở cửa van đón lũ. Lưu lượng xả lũ nhỏ hơn lưu lượng về hồ nên ngập lụt ở hồ Đăk Psi 5 không phải do 2 thủy điện của đơn vị. Công ty Đức nhân không thống nhất việc chia sẻ, bồi thường cho 62 hộ dân như kết luận Đoàn liên ngành.

Ngày 17-6, Sở Công thương Kon Tum đã có báo cáo gửi UBND tỉnh, trong đó tiếp tục nhấn mạnh, việc vận hành không đúng quy trình hồ chứa thủy điện Đăk Psi bậc 1 và thủy điện Đăk Psi bậc 2 dẫn đến lũ chồng lũ ở hạ du; việc không thường xuyên bảo trì, nạo vét lòng hồ ảnh hưởng đến khả năng thoát lũ của thủy điện Đăk Psi 5 kết hợp cơn bão số 9 năm 2020 đã ảnh hưởng đến 62 hộ dân.

Chí Dũng