Tiêm kích Su-57M Megapolis bất khả chiến bại khi được tích hợp hệ thống điều khiển AI

Phi công thử nghiệm nổi tiếng của Nga Sergei Bogdan trong một bài thuyết trình tại Moskva đã nhấn mạnh đặc tính kỹ chiến thuật ưu việt của tiêm kích Su-57M Megapolis, được thiết kế để thực hiện vai trò chiếm ưu thế trên không, tấn công mục tiêu mặt đất và mặt biển.

Theo ông Bogdan, nhờ hệ thống điều khiển tích hợp trí tuệ nhân tạo (AI), kiến trúc tàng hình nâng cao và radar tầm xa, Su-57M hướng đến mục tiêu định nghĩa lại chuẩn mực công nghệ của tiêm kích hiện đại.

Su-57M ra đời cho thấy nỗ lực của Nga trong việc nâng cao năng lực tác chiến của lực lượng Hàng không Vũ trụ (VKS), đồng thời cạnh tranh với các tiêm kích thế hệ thứ năm như F-22 Raptor và F-35 Lightning II do Mỹ sản xuất.

Tiêm kích Su-57M Megapolis là phiên bản cải tiến của Su-57 Felon - kết quả của dự án PAK FA được khởi xướng vào năm 1999 nhằm phát triển chiến đấu cơ tàng hình với mục đích thay thế MiG-29 và Su-27.

Chiếc Su-57M được phát triển theo dự án Megapolis nhằm khắc phục những điểm yếu đã phát lộ trên chiếc Felon nhờ hệ thống điều khiển được nâng cấp, độ tin cậy cải thiện và động cơ mới mạnh mẽ hơn.

Đặc điểm quan trọng của Su-57M là khung thân được thiết kế lại để có hiệu suất khí động học vượt trội. Máy bay có thân rộng hơn với chiều dài 14,8 mét, sải cánh 9,8 mét, chiều cao 4,6 mét.

Cấu hình này tăng cường lực nâng và độ ổn định ở tốc độ siêu âm, cho phép duy trì tốc độ hành trình ở mức Mach 1.6 mà không cần bật tăng lực, đây là đặc điểm giúp phân biệt máy bay chiến đấu thế hệ thứ năm thực sự, điều mà phiên bản Su-57 Felon chưa làm được.

Khung thân Su-57M Megapolis được chế tạo bằng vật liệu composite bao gồm polyme, sợi thủy tinh, hợp kim nhôm... với trọng lượng rỗng 18.500 kg và lên tới 35.000 kg khi mang đầy tải.

Những vật liệu này, kết hợp với hình dạng được tối ưu hóa để tàng hình, giúp giảm tiết diện phản xạ radar (RCS) của máy bay xuống còn 0,1 m2 từ phía trước, tuy vậy mức độ tàng hình ở phía sau bị nhận xét vẫn kém tinh vi hơn so với các đối thủ phương Tây.

Hệ thống đẩy của Su-57M Megapolis rất đáng chú ý với 2 động cơ NPO Saturn AL-51F-1 (Izdeliye 30), mỗi chiếc có lực đẩy khô 11 tấn (107,9 kN) và lên tới 17 tấn (167 kN) ở chế độ bật tăng lực.

AL-51F-1 là bản nâng cấp từ AL-41F-1 được sử dụng trong các mẫu Su-57 trước đó, có thiết kế kết hợp cánh dẫn hướng bằng nhựa sợi thủy tinh và vòi phun răng cưa nhằm mục đích bộc lộ tín hiệu radar và hồng ngoại.

Động cơ AL-51F-1 cải thiện 15% hiệu suất nhiên liệu và tăng 20% tỷ lệ lực đẩy trên trọng lượng so với loại AL-41F-1, cho tốc độ tối đa Mach 2.0 và tầm bay 3.500 km ở chế độ vận hành tối ưu.

Vào cuối năm 2024, UAC đã thông tin về việc thử nghiệm vòi phun phẳng không đối xứng trục thay thế, giúp giảm thêm bộc lộ hồng ngoại mà không cần phải sửa đổi đáng kể khung thân.

Những cải tiến liên tục như trên nhấn mạnh sự chú trọng của Nga vào việc nâng cao năng lực tác chiến của tiêm kích Su-57M Megapolis để không bị tụt hậu so với phương Tây, hay trước đối thủ cạnh tranh mới là Trung Quốc.

Bộ thiết bị điện tử hàng không của tiêm kích Su-57M cũng ấn tượng không kém khi được tích hợp các phần tử do hệ thống trí tuệ nhân tạo điều khiển, giúp hợp lý hóa hoạt động tác chiến.

Phi công thử nghiệm Sergei Bogdan nhấn mạnh, các tổ hợp trên Su-57M có thể được khởi tạo chỉ bằng một nút bấm, giúp giảm thời gian kiểm tra trước khi bay từ vài phút xuống còn vài giây.

Trí tuệ nhân tạo hỗ trợ việc điều hướng, thu thập mục tiêu và chẩn đoán hệ thống, giảm khối lượng công việc của phi công và cho phép tập trung vào việc ra quyết định chiến thuật.

Trọng tâm của hệ thống điện tử hàng không là hệ thống điện tử vô tuyến tích hợp đa chức năng Sh121, với radar mảng quét điện tử chủ động (AESA) N036 Byelka gắn trên mũi, được bổ sung bởi 2 radar AESA bố trí hai bên hông máy bay.

Cấu hình này cung cấp khả năng nhận thức tình huống 360 độ, cung cấp phạm vi phát hiện lên đến 400 km đối với các mục tiêu trên không, theo dõi 60 đối tượng và tấn công 8 mục tiêu cùng lúc.

Su-57M có 2 khoang vũ khí chính, mỗi khoang dài 4,4 mét và rộng 0,9 mét, đi kèm 2 khoang phụ nhỏ hơn gần gốc cánh, có thể chứa tối đa 4 tên lửa không đối không K-77M trên mỗi khoang chính, được thiết kế cho các cuộc không chiến ngoài tầm nhìn với phạm vi 200 km.

Các khoang bên hông thường mang tên lửa tầm ngắn R-74M để chiến đấu gần. Khi tấn công mặt đất, máy bay có thể triển khai bom dẫn đường chính xác KAB-250 hoặc KAB-500 và tên lửa không đối đất Kh-38.

Các mấu cứng bên ngoài được sử dụng khi tàng hình không phải là ưu tiên hàng đầu, sẽ tăng tải trọng vũ khí lên 7.400 kg, có thể bao gồm cả tên lửa siêu thanh Kinzhal tầm bắn 2.000 km và tốc độ Mach 10.

Việc tích hợp vũ khí siêu thanh phù hợp với chiến lược rộng lớn hơn của Nga nhằm chống lại các hệ thống phòng không tiên tiến, mặc dù chưa có bằng chứng nào cho thấy khung thân của Su-57M chịu được trọng lượng của Kinzhal.

Khả năng tác chiến điện tử (EW) là một yếu tố quan trọng trong khả năng sống sót của Su-57M, đặc biệt trong môi trường hiện đại ngày nay, khi vũ khí công nghệ cao lên ngôi.

Chiếc Megapolis được trang bị tổ hợp EW L402 Himalaya, bao gồm bộ thu cảnh báo radar, hệ thống cảnh báo tên lửa tiếp cận và khí tài gây nhiễu chủ động, cho phép Su-57M hoạt động trong môi trường nguy cơ cao, chống lại cả tên lửa dẫn đường bằng radar và hồng ngoại.

Su-57M còn được trang bị hệ thống tìm kiếm và theo dõi hồng ngoại (IRST) 101KS Atoll, có thể phát hiện mục tiêu thụ động ở phạm vi lên đến 100 km, tăng cường hơn nữa khả năng tấn công các đối thủ tàng hình mà không cần dựa vào phát xạ radar.

Sự kết hợp của các hệ thống EW và IRST giúp định vị tiêm kích Su-57M Megapolis như một nền tảng chiến đấu đa năng, có khả năng thích ứng với nhiều tình huống đe dọa khác nhau.

Kiến trúc mở của Su-57M cho phép nâng cấp liên tục, đảm bảo duy trì khả năng chiến đấu cao trong suốt vòng đời dự kiến lên tới 40 - 50 năm.

Điều này thể hiện rõ trong kế hoạch tích hợp hoạt động với máy bay không người lái, khi tiêm kích Su-57M Megapolis có khả năng điều khiển UAV hạng nặng S-70 Okhotnik, cả hai đều có chung lớp phủ tàng hình và động cơ AL-51F-1, sẽ tạo ra một cặp bài trùng cực kỳ đáng sợ.

Việt Dũng

Theo Bulgarian Military