Tiêm kích tàng hình thế hệ sáu PAK DP (hay còn gọi bằng cái tên MiG-41) được Nga thiết kế nhằm thay thế chiếc MiG-31 Foxhound đã quá cao tuổi và sắp phải ngừng bay hoàn toàn.
MiG-31 Foxhound là tiêm kích đánh chặn nổi tiếng của Lực lượng Hàng không Vũ trụ Nga, nhưng phương tiện này đã rất cao tuổi, vậy Moskva muốn duy trì vô thời hạn hay tìm cách phát triển một sự thay thế cho nó?
Phòng thiết kế Mikoyan - Gurevich hứa hẹn rằng họ sẽ nhanh chóng phát triển phiên bản kế nhiệm cho MiG-31, tuy vậy những trở ngại đáng kể vẫn tồn tại trên con đường đạt được mục tiêu này.
Theo thông báo hồi tháng 1/2021 của Tập đoàn công nghệ nhà nước Rostec, phiên bản kế nhiệm của MiG-31 tạm được biết đến với tên viết tắt PAK DP hiện đang trong quá trình phát triển. Bản thân từ viết tắt PAK DP có nghĩa là Tổ hợp đánh chặn tầm xa.
Tuyên bố năm 2021 này mâu thuẫn với một mốc thời gian trước kia, chứa đựng tham vọng lớn lao hơn nhiều so với ý tưởng được mô tả vào năm 2015 bởi người đứng đầu Lực lượng Hàng không Vũ trụ Nga khi đó.
Moskva từng hy vọng quá trình phát triển PAK DP bắt đầu vào năm 2019, với ngày hoàn thành là năm 2028, trong khi người đứng đầu Phòng thiết kế Mikoyan - Gurevich tuyên bố rằng vào năm 2018, PAK DP sẽ bước vào giai đoạn phát triển ban đầu.
Hiện tại, nhiều chiếc Foxhound của Nga đang là đối tượng của một dự án hiện đại hóa quan trọng để đưa lên cấu hình MiG-31BM, điều này sẽ cho phép chúng tăng thời gian phục vụ trong khi chờ đợi PAK DP hoàn thành.
Hiện tại rất ít thông tin về dự án PAK DP của Nga được cung cấp cho người ngoài, do thực tế là máy bay này dường như đang trong giai đoạn phát triển rất sớm, nếu thực sự là như vậy.
PAK DP - hay còn gọi một cách không chính thức bằng cái tên MiG-41, có thể được phân loại là máy bay chiến đấu thế hệ thứ năm, hoặc thậm chí thứ sáu tiên tiến, nếu báo chí tin những gì truyền thông nhà nước Nga nói.
Theo một số thông tin ít ỏi được tiết lộ, PAK DP sẽ đạt tốc độ tối đa từ Mach 4 đến 5. Chiếc tiêm kích cũng được cho là ứng dụng công nghệ tàng hình tiên tiến, đạt trần bay 30 km và không cần người điều khiển.
Nhưng thực tế là không có bằng chứng cụ thể nào về sự tiến bộ của tiêm kích đánh chặn MiG-41 được giới quan sát quốc tế (hoặc được phép đưa ra) ghi nhận, các vấn đề với cơ cấu ngành công nghiệp quốc phòng Nga đương nhiên sẽ thách thức sự phát triển của PAK DP.
Mặc dù dự án máy bay chiến đấu đa năng thế hệ thứ 5 Su-57 của Nga còn tiến xa hơn nhiều so với MiG-41, với một vài chiếc thuộc lô sản xuất hàng loạt đã bàn giao cho Không quân Nga, nhưng việc nghiên cứu và phát triển của nó bị vướng rào cản đáng kể.
PAK DP được phát triển bởi phòng thiết kế Sukhoi - một công ty con của Tập đoàn chế tạo máy bay thống nhất (UAC, cũng thuộc sở hữu của Rostec), cùng sự kết hợp với Mikoyan - Gurevich, theo giới phân tích, hiệu quả tổ chức kém đã dẫn đến sự chậm trễ không đáng có.
Trong khi hai văn phòng thiết kế được thông báo chính thức là hợp nhất vào ngày 1/6, các vấn đề về tổ chức đã gây khó khăn cho Mikoyan - Gurevich nói riêng, cũng như sẽ đe dọa sự phát triển của PAK DP.
Mikoyan - Gurevich đang phải nỗ lực vật lộn để đảm bảo có những hợp đồng mua máy bay của mình. Ban lãnh đạo vì vậy xem chiếc MiG-41 là cơ hội để xoay chuyển vận may của thương hiệu MiG.
Mặc dù về mặt kỹ thuật, các kỹ sư Nga có thể chứng minh rằng nhiều nhà quan sát nước ngoài đã sai, khi họ đáp ứng thời hạn cực kỳ chặt chẽ được áp đặt cho dự án PAK DP, nhưng MiG-41 nhiều khả năng sẽ vẫn là một chương trình vũ khí khó nắm bắt nhất trong tương lai gần.
Với việc hứng chịu các lệnh trừng phạt khắc nghiệt, những ngành công nghệ cao của Nga như hàng không khó có thể vượt qua khi họ thậm chí còn đang phải đi nhập từng con chip.
Vẫn chưa rõ liệu nỗ lực nghiên cứu và phát triển của Nga có đủ khả năng để sản xuất một loại máy bay tiên tiến như PAK DP hay không, nhưng các mốc thời gian rõ ràng bất lợi cho họ.
Bạch Dương