Tiếp thêm niềm tin cho doanh nghiệp vừa và nhỏ
'Tham nhũng chính sách làm méo mó môi trường kinh doanh. Do vậy, chúng tôi hoàn toàn đồng tình với yêu cầu 'tuyệt đối không để xảy ra tham nhũng chính sách' của Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ trong bài phát biểu bế mạc Kỳ họp thứ Năm. Làm tốt điều này sẽ giúp doanh nghiệp yên tâm hơn về môi trường kinh doanh và tự tin vào quyết định của mình' - TS. TÔ HOÀI NAM, Phó Chủ tịch Thường trực kiêm Tổng Thư ký Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam (VINASME) chia sẻ.
Lắng nghe doanh nghiệp nhỏ và vừa nhiều hơn
- Kỳ họp thứ Năm, Quốc hội Khóa XV đã “thành công tốt đẹp” - theo đánh giá của Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ trong phát biểu bế mạc. Với ông, điều gì khiến ông ấn tượng với kỳ họp này?
- Cộng đồng doanh nghiệp, đặc biệt là doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNNVV) chiếm trên 97% tổng số doanh nghiệp đang hoạt động ở nước ta, đã và đang bị bào mòn bởi những khó khăn từ tình hình thế giới cũng như từ nội tại trong nước vì nhiều quy định, thủ tục không phù hợp. Do vậy, tôi cũng như rất nhiều doanh nghiệp quan tâm đặc biệt tới Kỳ họp thứ Năm cũng như những thông điệp, yêu cầu mà Chủ tịch Quốc hội đặt ra trong việc tháo gỡ khó khăn cho hoạt động sản xuất, kinh doanh.
Đúng như Chủ tịch Quốc hội đánh giá, Kỳ họp đã thành công tốt đẹp, thể hiện trước hết ở việc Quốc hội đã hoàn thành khối lượng công việc rất lớn với việc thông qua 8 luật và 17 nghị quyết, đồng thời cho ý kiến lần đầu vào 8 dự thảo luật và cho ý kiến lần hai với dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi). Tổng cộng có 20 văn bản quy phạm pháp luật đã được đặt lên bàn nghị sự của Quốc hội là một con số kỷ lục.
Trong số 8 luật thông qua, có những luật gắn liền với chính sách phát triển kinh tế như Luật Đấu thầu, Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, Luật Giao dịch điện tử, Luật Hợp tác xã… Điều đó thể hiện sự quan tâm rất lớn của Quốc hội với “mặt trận kinh tế”. Việc thông qua các luật mới này sẽ góp phần mở đường cho quá trình phát triển đất nước.
Cùng với đó, Quốc hội cũng đã thông qua nhiều quyết sách quan trọng như tiếp tục thực hiện giảm 2% thuế VAT đến hết năm nay; cho phép phân bổ hơn 100.000 tỷ đồng còn lại của kế hoạch đầu tư công trung hạn vốn ngân sách trung ương giai đoạn 2021 - 2025, Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội và các Chương trình mục tiêu quốc gia cho các bộ, địa phương để bổ sung vốn cho nền kinh tế…
Cá nhân tôi đặc biệt ấn tượng với hai yêu cầu Chủ tịch Quốc hội đặt ra trong bài phát biểu bế mạc. Đó là phải tiếp tục hoàn thiện đồng bộ thể chế phát triển, đáp ứng yêu cầu phục hồi, phát triển kinh tế - xã hội; đồng thời tiếp tục siết chặt kỷ luật, kỷ cương, tăng cường phòng, chống tham nhũng, tiêu cực trong công tác xây dựng pháp luật; tuyệt đối không để xảy ra “tham nhũng chính sách”, lồng ghép “lợi ích nhóm”, lợi ích cục bộ của cơ quan quản lý trong văn bản quy phạm pháp luật hoặc chỉ thiên về tạo thuận lợi cho cơ quan quản lý mà chưa xem xét thỏa đáng các quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của người dân, doanh nghiệp.
- Vì sao ông ấn tượng với hai yêu cầu này?
- Tham nhũng chính sách, cài cắm “lợi ích nhóm” trực tiếp làm méo mó, hủy hoại môi trường kinh doanh và là điều khiến các doanh nghiệp đặc biệt lo sợ. Thực tế, nhiều doanh nghiệp đã phá sản vì những chính sách như thế. Hơn nữa, DNNVV có mối quan hệ xã hội hạn chế hơn các tập đoàn lớn. Nếu không chống được “tham nhũng chính sách”, “lợi ích nhóm” sẽ không thể tạo ra sự công bằng, bình đẳng cho các doanh nghiệp này tồn tại và phát triển.
Bởi vậy chúng tôi hoàn toàn đồng tình và ủng hộ yêu cầu của Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ rằng “tuyệt đối không để xảy ra tình trạng tham nhũng chính sách”, không để “lợi ích nhóm” cài cắm trong các quy định. Nếu làm tốt sẽ giúp doanh nghiệp yên tâm hơn vào môi trường kinh doanh, tự tin vào chính quyết định của mình.
- Vậy theo ông, cách nào để chống “tham nhũng chính sách”, “lợi ích nhóm” trong xây dựng chính sách?
- Chúng ta đã và đang quyết liệt công tác này. Có nhiều giải pháp để cụ thể hóa yêu cầu của Chủ tịch Quốc hội, trong đó, tôi cho rằng cần phát huy vai trò của cộng đồng doanh nghiệp, đặc biệt là DNNVV.
Lâu nay, các bộ, ngành, địa phương trước khi ban hành văn bản pháp luật nào đó đều tổ chức lấy ý kiến rộng rãi. Tuy nhiên, tới đây, công tác lấy ý kiến này cần thực chất hơn; lắng nghe cộng đồng doanh nghiệp nhiều hơn, nhất là DNNVV; đồng thời phải huy động đội ngũ chuyên gia trong xây dựng, góp ý các văn bản pháp luật. Nói thì dễ, làm mới khó và thực tế cho thấy hiện không phải cơ quan nào cũng cầu thị trong tiếp thu ý kiến xây dựng các văn bản.
Rõ trách nhiệm để thực thi hiệu quả
- Cũng trong bài phát biểu bế mạc Kỳ họp, Chủ tịch Quốc hội nêu ra một loạt yêu cầu cụ thể như: kịp thời giải quyết các hồ sơ hoàn thuế giá trị gia tăng cho người dân, doanh nghiệp; tháo gỡ kịp thời khó khăn, vướng mắc về quy định phòng cháy chữa cháy; bảo đảm ổn định nguồn điện cho sản xuất kinh doanh… Điều này có ý nghĩa như thế nào với cộng đồng doanh nghiệp, thưa ông?
- Lắng nghe toàn văn bài phát biểu bế mạc sẽ thấy Chủ tịch Quốc hội không chỉ nêu những vấn đề mang tính định hướng mà đề cập những vấn đề hết sức cụ thể phải thực hiện sau Kỳ họp. Đó đều là những việc rất cần kíp, trực tiếp ảnh hưởng đến sự sống còn của doanh nghiệp, cần phải làm ngay. Điều này cho thấy lãnh đạo Quốc hội cũng như Quốc hội rất sát sao, quyết liệt với việc tháo gỡ khó khăn, tạo điều kiện cho doanh nghiệp phát triển. Sự đồng hành với người dân, doanh nghiệp của Quốc hội thể hiện cũng chính bởi những quyết sách như thế!
- Theo kế hoạch, trong quý III.2023, Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ phối hợp Chính phủ, Tòa án Nhân dân Tối cao, Viện Kiểm sát Nhân dân Tối cao và các cơ quan hữu quan tổ chức Hội nghị toàn quốc để quán triệt và triển khai các luật, nghị quyết được Quốc hội thông qua tại Kỳ họp thứ Năm. Ông kỳ vọng gì vào hội nghị này?
- Về cơ bản, các chính sách của chúng ta đã bám sát yêu cầu thực tiễn, song thực thi lại là khâu yếu. Chưa kể, có những văn bản luật được ban hành nhưng nhiều tháng sau, thậm chí hàng năm sau mới có hướng dẫn thi hành. Do vậy, việc tổ chức hội nghị này với sự tham gia của nhiều bên thể hiện quyết tâm “gắn kết chặt chẽ giữa xây dựng pháp luật với thực hiện pháp luật, bảo đảm pháp luật được thực hiện công bằng, nghiêm minh, nhất quán, kịp thời, hiệu lực, hiệu quả” như Chủ tịch Quốc hội đã nói. Tôi cũng như rất nhiều doanh nghiệp trông đợi vào hội nghị này, để những quyết sách Quốc hội đã ban hành sẽ nhanh chóng được triển khai, chấm dứt tình trạng chậm ban hành văn bản hướng dẫn.
Đặc biệt, tôi cũng trông đợi sau hội nghị, Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ có một nghị quyết, nêu rõ không hình sự hóa quan hệ kinh tế; đồng thời, làm rõ vấn đề trách nhiệm trong thực thi các văn bản pháp luật. Chỉ khi làm được điều đó, chúng ta sẽ khắc phục được tình trạng cán bộ sợ sai, ngại trách nhiệm nên không dám làm, không muốn làm.
- Xin cảm ơn ông!