Tiếp tục khai quật khảo cổ di chỉ Thác Hai

Ngày 14/4, Thứ trưởng Bộ VHTT&DL Hoàng Đạo Cương đã ký Quyết định số 1019/QĐ-BVHTTDL cấp phép khai quật khảo cổ di chỉ Thác Hai.

Theo đó, Bộ VHTT&DL cho phép Bảo tàng tỉnh Đắk Lắk khai quật khảo cổ lần thứ tư tại Di chỉ Thác Hai, tỉnh Đắk Lắk. Thời gian khai quật từ ngày 5/5/2025 đến ngày 26/6/2025; diện tích khai quật 50m2, gồm 2 hố, diện tích 25m2/hố. Chủ trì khai quật là ông Trần Quang Năm - Bảo tàng Đắk Lắk.

Một hố khai quật tại di chỉ Thác Hai. Ảnh: Bảo tàng Đắk Lắk

Bộ VHTT&DL yêu cầu, trong thời gian khai quật khảo cổ, cơ quan được cấp giấy phép cần chú ý bảo vệ địa tầng của di tích; có trách nhiệm tuyên truyền về việc bảo vệ di sản văn hóa ở địa phương, không công bố kết luận chính thức khi chưa có sự thỏa thuận của cơ quan chủ quản và Cục Di sản văn hóa.

Những hiện vật thu thập được trong quá trình khai quật khảo cổ, Bảo tàng Đắk Lắk, Sở VHTT&DL tỉnh Đắk Lắk có trách nhiệm giữ gìn, bảo quản tránh để hiện vật bị hư hỏng, thất lạc và báo cáo Bộ trưởng Bộ VHTT&DL phương án bảo vệ và phát huy giá trị hiện vật.

Di chỉ khảo cổ học Thác Hai nằm trên địa bàn thôn 6, xã Ia Jlơi, huyện Ea Súp, tỉnh Đắk Lắk. Di chỉ này được phát hiện đầu năm 2020.

Trong các năm 2021 và 2022, Bảo tàng Đắk Lắk phối hợp với Bảo tàng Lịch sử Quốc gia đã tiến hành hai đợt khai quật khảo cổ, thu được nhiều di vật, hiện vật quý, độc đáo. Trong đó, bộ sưu tập mũi khoan đá Thác Hai đã được công nhận là bảo vật quốc gia đầu tiên của tỉnh Đắk Lắk.

Lần khai quật thứ ba vào tháng 7/2024, đoàn khai quật đã xác định được tầng văn hóa dày khoảng 2m, bên trong chứa các di tích như mộ táng, cùng nhiều di vật: bàn mài, rìu, bôn…

Đặc biệt, qua sàng đãi, thu được hơn 1.000 hạt chuỗi bằng chất liệu thủy tinh, gần 3.000 mũi khoan và phác vật bằng các loại đá opal, jasper,silic, phtanite… cùng hàng vạn vảy tước.

Một số hiện vật khai quật được tại di chỉ Thác Hai. Ảnh: Bảo tàng Đắk Lắk

Đặc điểm nổi bật của mũi khoan được mài trau chuốt và hầu hết chưa qua sử dụng; đồ gốm khá phong phú về chủng loại gồm có các loại hình bình, nồi, chum, vò, bát bồng… với nhiều kích cỡ khác nhau.

Các nhà khoa học đánh giá, Thác Hai là di chỉ khảo cổ học có tầng văn hóa dày nhất ở Đắk Lắk nói riêng và Tây Nguyên nói chung, thể hiện sự cư trú lâu dài và liên tục trong khoảng thời gian hơn 1.000 năm. Đây cũng được xem là công xưởng chế tác mũi khoan bằng đá duy nhất ở Tây Nguyên cho đến thời điểm hiện tại.

T.Toàn