Tinh gọn mạng lưới đào tạo, gắn với nhu cầu nhân lực của Hà Tĩnh

Báo cáo của Sở GD và ĐT cho thấy, tỉnh đang triển khai lộ trình cụ thể theo hướng tinh gọn đầu mối, nâng cao hiệu quả hoạt động, đồng thời bảo đảm phù hợp với quy hoạch phát triển nguồn nhân lực, phục vụ mục tiêu tăng trưởng kinh tế – xã hội bền vững trong giai đoạn mới.

Sắp xếp có lộ trình, giữ ổn định các cơ sở tự chủ

Việc sắp xếp, tổ chức lại mạng lưới các cơ sở giáo dục nghề nghiệp của Hà Tĩnh được đặt trong tổng thể chủ trương lớn của Trung ương về đổi mới tổ chức bộ máy hệ thống chính trị theo Nghị quyết số 18-NQ/TW và các văn bản chỉ đạo có liên quan.

Theo định hướng tại Văn bản số 59-CV/BCĐ ngày 12/9/2025 của Ban Chỉ đạo Trung ương về tổng kết Nghị quyết 18-NQ/TW, hệ thống giáo dục nghề nghiệp sẽ được sắp xếp theo hướng tinh gọn, giảm đầu mối, nâng cao chất lượng hoạt động và hiệu quả cung ứng dịch vụ công.

Hoạt động đào tạo, thực hành nghề tại một cơ sở giáo dục nghề nghiệp trên địa bàn tỉnh Hà Tĩnh.

Trong đó, Trung ương xác định hai định hướng lớn: Hợp nhất các trung tâm giáo dục nghề nghiệp, giáo dục thường xuyên để tiến tới hình thành mô hình trung học nghề tương đương cấp THPT; đồng thời, mỗi tỉnh, thành phố chỉ duy trì tối đa không quá 3 trường dạy nghề công lập (không tính các cơ sở tự bảo đảm chi thường xuyên trở lên), nhằm đào tạo lực lượng lao động lành nghề, đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế – xã hội và thu hút đầu tư tại địa phương.

Bám sát chủ trương này, Hà Tĩnh đã và đang triển khai lộ trình sắp xếp mạng lưới giáo dục nghề nghiệp một cách bài bản, thận trọng, bảo đảm tính ổn định của hệ thống và quyền lợi chính đáng của người học.

Đối với hệ thống trung tâm giáo dục nghề nghiệp – giáo dục thường xuyên (GDNN – GDTX), tỉnh Hà Tĩnh đã thực hiện việc sắp xếp từ sớm. Trên cơ sở Nghị quyết số 18-NQ/TW và Thông tư liên tịch số 39/2015/TTLT-BLĐTBXH-BGDĐT-BNV, tỉnh đã hoàn thành việc sáp nhập các trung tâm dạy nghề, trung tâm giáo dục thường xuyên, trung tâm kỹ thuật tổng hợp – hướng nghiệp cấp huyện thành các trung tâm GDNN – GDTX.

Cùng với đó, tỉnh đã sáp nhập Trung tâm GDNN – GDTX Lộc Hà vào Trung tâm GDNN – GDTX Thạch Hà và giải thể Trung tâm GDNN – GDTX Vũ Quang. Đến nay, trên địa bàn toàn tỉnh còn 8 trung tâm GDNN – GDTX phân bố theo các khu vực địa lý (phía Bắc, phía Nam, phía Tây và khu vực Thạch Hà) và 1 Trung tâm Giáo dục thường xuyên tỉnh tại phường Thành Sen.

Theo đánh giá của Sở GD và ĐT, việc sắp xếp này cơ bản phù hợp với chỉ đạo của Trung ương và điều kiện thực tế của địa phương, bảo đảm mạng lưới tinh gọn nhưng vẫn đáp ứng nhu cầu học tập thường xuyên, học nghề của người dân. Trong thời gian tới, tỉnh tiếp tục định hướng nâng cấp các trung tâm GDNN – GDTX thành mô hình trường trung học nghề... Tuy nhiên, do Bộ GD và ĐT hiện chưa ban hành quy định cụ thể về mô hình này, Hà Tĩnh dự kiến chờ hướng dẫn chính thức trong năm 2026 để tổ chức sắp xếp, chuyển đổi theo đúng quy định, tránh xáo trộn và lãng phí nguồn lực.

Đối với các trường cao đẳng, trung cấp công lập, báo cáo của Sở GD và ĐT cho biết: Hiện, toàn tỉnh có 7 cơ sở giáo dục nghề nghiệp công lập, gồm 4 trường cao đẳng và 3 trường trung cấp. Trong số này, có 6 trường đã tự bảo đảm 100% chi thường xuyên và 1 trường tự chủ 70% chi thường xuyên.

Trên cơ sở hướng dẫn tại Văn bản số 59-CV/BCĐ và Quyết định số 73/QĐ-TTg ngày 10/02/2023 của Thủ tướng Chính phủ về quy hoạch mạng lưới cơ sở giáo dục nghề nghiệp, Sở GD và ĐT đề xuất trước mắt giữ nguyên các trường đã tự chủ hoàn toàn về tài chính, gồm: Cao đẳng Công nghệ Hà Tĩnh, Cao đẳng Kỹ thuật Việt – Đức Hà Tĩnh, Cao đẳng Y tế Hà Tĩnh, Trung cấp nghề Hà Tĩnh và Trung cấp Kỹ nghệ Hà Tĩnh.

Đối với Trường Cao đẳng Văn hóa Nguyễn Du, Sở GD và ĐT đề xuất chưa thực hiện sáp nhập trong giai đoạn này. Lý do là nhà trường đang trên lộ trình tự chủ 100% chi thường xuyên từ năm 2026 và có lĩnh vực đào tạo đặc thù về văn hóa, nghệ thuật, du lịch... Đây là những lĩnh vực có vai trò quan trọng trong thực hiện Nghị quyết số 18-NQ/TU của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh về xây dựng và phát triển văn hóa, con người Hà Tĩnh trong giai đoạn mới.

Riêng Trường Trung cấp nghề Lý Tự Trọng, Sở GD và ĐT tham mưu phương án bàn giao từ MTTQ tỉnh về Sở quản lý, đồng thời sáp nhập với Trường Trung cấp Kỹ nghệ Hà Tĩnh trong năm 2026. Hai trường có chức năng đào tạo tương đồng, khoảng cách địa lý thuận lợi và đều hoạt động theo cơ chế tự chủ, nên việc sáp nhập được đánh giá là phù hợp, góp phần tinh gọn đầu mối và nâng cao hiệu quả quản lý, sử dụng nguồn lực.

Mở rộng xã hội hóa, gắn đào tạo nghề với thị trường lao động

Bên cạnh việc sắp xếp hệ thống công lập, một nội dung quan trọng khác trong lộ trình tinh gọn mạng lưới giáo dục nghề nghiệp là phát triển khu vực ngoài công lập. Theo báo cáo của Sở GD và ĐT, hiện nay Hà Tĩnh mới có 2 cơ sở giáo dục nghề nghiệp tư thục, trong khi Quy hoạch tỉnh đến năm 2030 xác định toàn tỉnh sẽ có 13 cơ sở tư thục.

Kỳ họp thường lệ cuối năm 2025 của HĐND tỉnh Hà Tĩnh.

Việc thúc đẩy xã hội hóa giáo dục nghề nghiệp phù hợp với các chủ trương lớn của Đảng và Nhà nước, được thể hiện tại Chỉ thị số 21-CT/TW của Ban Bí thư, Nghị quyết số 71-CT/TW của Bộ Chính trị và Quyết định số 73/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ. Theo đó, tỉnh sẽ khuyến khích doanh nghiệp tham gia thành lập cơ sở giáo dục nghề nghiệp, đẩy mạnh hợp tác công – tư, nhất là trong các ngành kỹ thuật – công nghệ cao và những lĩnh vực gắn trực tiếp với nhu cầu của thị trường lao động.

Trên cơ sở Quy hoạch tỉnh hiện hành và việc Sở Tài chính đang triển khai điều chỉnh quy hoạch, Sở GD và ĐT sẽ phối hợp các ngành liên quan rà soát, đánh giá tổng thể phương án phát triển giáo dục nghề nghiệp, bảo đảm phù hợp với yêu cầu phát triển kinh tế – xã hội của tỉnh trong giai đoạn 2025 – 2030.

Từ thực tiễn triển khai và các định hướng nêu trên, Sở GD và ĐT Hà Tĩnh khẳng định: Việc sắp xếp, tổ chức lại hệ thống cơ sở giáo dục nghề nghiệp không đơn thuần là giảm đầu mối, mà hướng tới xây dựng mạng lưới đào tạo tinh gọn, hiệu quả, có khả năng đáp ứng linh hoạt nhu cầu nhân lực của thị trường lao động.

Lộ trình được xác định theo hướng thận trọng, có bước đi phù hợp, bảo đảm ổn định hệ thống, phát huy tối đa năng lực của các cơ sở tự chủ, đồng thời tạo dư địa để khu vực tư nhân tham gia mạnh mẽ hơn vào đào tạo nghề... Đây được xem là nền tảng quan trọng để Hà Tĩnh phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, góp phần thực hiện thắng lợi các mục tiêu phát triển kinh tế – xã hội mà Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XX đã đề ra.

Diệp Anh