Tọa đàm ra mắt sách 'Nhật ký trong tù' qua bản dịch của dịch giả, nhà thơ Quách Tấn

Sáng 18/5 tại Hà Nội, Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật phối hợp sàn sách trực tuyến quốc gia book365 tổ chức tọa đàm ra mắt sách “Nhật ký trong tù” qua bản dịch của dịch giả, nhà thơ Quách Tấn.

Tại buổi tọa đàm, PGS.TS Lê Văn Toan đã giải thích vì sao Quách Tấn không để là “dịch” mà lại để là “phỏng dịch” tập thơ “Nhật ký trong tù”. Lý do có thể đến từ sự khiêm tốn vì biết ở Việt Nam có nhiều người am hiểu chữ Hán và đã dịch thành công “Nhật ký trong tù” của Bác Hồ. Hơn nữa, việc để “phỏng dịch” sẽ cho phép người dịch được tung tẩy dịch theo cảm xúc của mình và dịch phần lớn các bài thơ theo thể lục bát chính là một sáng tạo của ông.

Nhà sử học Dương Trung Quốc, PGS.TS Lê Văn Toan tại tọa đàm.

Nhà sử học Dương Trung Quốc cho biết, để bản dịch "Nhật ký trong tù" đến với bạn đọc, điều khó khăn nhất với ông là thuyết phục gia đình dịch giả, nhà thơ Quách Tấn. Bởi sinh thời trong lần gặp gỡ, nhà thơ dặn ông “chỉ xem và không được lan truyền ra ngoài”.

“Tôi đã bàn bạc, thuyết phục nhà văn Quách Giao là con trai của cụ Quách Tấn, bởi tôi nhìn thấy giá trị rất lớn của bản dịch này. Thế hệ trẻ cần thấu hiểu văn chương của Bác Hồ và đọc bản dịch này chính là cách để nhìn nhận rõ hơn về văn chương của Người”, nhà sử học Dương Trung Quốc nhấn mạnh.

Cuốn "Nhật ký trong tù", bản dịch của Quách Tấn vừa được nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật phát hành

Theo các diễn giả, tác phẩm “Nhật ký trong tù” là tập thơ gồm 133 bài, viết bằng chữ Hán, ra đời trong một hoàn cảnh đặc biệt. Tháng 8-1942, Nguyễn Ái Quốc lấy tên Hồ Chí Minh với danh nghĩa là đại biểu của Việt Nam độc lập đồng minh và Phân bộ quốc tế phản xâm lược của Việt Nam sang Trung Quốc công tác. Khi đến Túc Vinh, Quảng Tây, Người bị chính quyền Tưởng Giới Thạch bắt giam vô cớ. Trong những tháng ngày đó (tháng 8-1942 đến tháng 9-1943), Người đã sáng tác tập thơ “Ngục trung nhật ký” (Nhật ký trong tù).

Mỗi bài thơ trong tập nhật ký là tiếng lòng của tác giả, khắc họa sâu sắc tâm hồn, những suy nghĩ, tình cảm của Bác trong thời gian bị giam cầm nơi đất khách. Đó là lòng yêu nước thiết tha, luôn đau đáu hướng về Tổ quốc, mong được trở về hòa mình vào cuộc chiến đấu của đồng chí, đồng bào.

Toàn bộ tập thơ toát lên tinh thần lạc quan cách mạng, niềm tin vào ngày mai tươi sáng, ý chí kiên cường, bền bỉ, lòng quyết tâm sắt đá của Người. Tác phẩm đã trở thành bảo vật quốc gia được bạn bè quốc tế ngợi ca và đã dịch ra nhiều ngôn ngữ trên thế giới.

Nhà thơ Quách Tấn (1910-1992) sinh ra tại tỉnh Bình Định, nhưng cuộc đời và sự nghiệp của ông gắn bó với mảnh đất Nha Trang (Khánh Hòa). Ông bắt đầu làm thơ, viết văn, viết câu đối từ rất sớm. Sau năm 1930, ông thực sự bước vào văn đàn, đồng hành cùng phong trào Thơ mới. Ông chuyên chú làm thơ Đường luật, dịch thơ chữ Hán, viết thi thoại và thi pháp, viết truyện danh nhân, viết địa phương chí, hồi ký... Các tác phẩm của ông thể hiện tình yêu, lòng tự hào về quê hương, đất nước sâu đậm.