'Tốc độ tiến hóa' của UAV Geran-2 khiến phương Tây lo ngại

Tờ Forbes của Mỹ trích dẫn dữ liệu được thu thập bởi nhà nghiên cứu Shahed Tracker từ thông tin tình báo nguồn mở (OSINT) cho biết, người Nga đang điều chỉnh UAV tấn công tự sát tầm xa Geran-2/3, để chúng ít bị bắn hạ trước hỏa lực mặt đất của Ukraine.

Cuối năm 2023, “phiên bản tàng hình” Geran-2 mới xuất hiện với lớp phủ tối màu, vừa để giúp hấp thụ sóng vô tuyến và còn khiến máy bay không người lái trở nên “tàng hình” hơn vào ban đêm, Forbes viết.

Đồng thời qua việc Quân đội Ukraine mổ sẻ những chiếc UAV Geran-2 bị bắn rơi gần đây cho thấy, nó đã được trang bị thêm tính năng tự xác định vị trí bằng modem di động 4G, kết nối với hệ thống thông tin di động của Ukraine, giúp người điều khiển UAV theo dõi chúng trong chuyến bay và xác định xem chúng đã đến được mục tiêu hay bị bắn hạ ở đâu.

Sự hiện diện của modem di động 4G của nhà mạng Ukraine trên UAV Geran-2 cũng cho thấy, UAV Geran-2 có thể được lập trình lại đường bay theo tọa độ mới trong chuyến bay, để tránh các trận địa phòng không Ukraine.

Forbes phân tích, có khả năng modem cũng cho phép điều hướng UAV Geran-2, bằng cách sử dụng sóng 4G để xác định đường bay. Đây có thể là một biện pháp đối phó với hệ thống tác chiến điện tử Pokrova của Ukraine, khi hệ thống này tạo ra tín hiệu vệ tinh giả, có thể làm UAV Geran-2 bay chệch hướng.

Tờ Kyiv Independent vào tháng 3/2024 có bài viết cho biết, một số chiếc UAV Geran-2 bị bắn rơi đã được tìm thấy được trang bị máy ảnh và modem, cho phép chúng truyền hình ảnh. Có lẽ, các nhà sản xuất UAV của Nga đã có được những thông tin hữu ích trong quá trình vận hành loại UAV này.

Theo các nhà quan sát, những đổi mới trên UAV Geran-2 có thể xuất hiện để trinh sát hoặc xác định tác động của các cuộc tấn công trước đó, nhưng trong bóng tối thì điều này là đáng nghi ngờ. Tuy nhiên việc trốn tránh các hệ thống phòng không có thể là một nhiệm vụ thực sự.

Hiện các đơn vị phòng không cơ động của Lực lượng Vũ trang Ukraine thường sử dụng đạn vạch đường trong việc bắn hạ loại UAV Geran-2. Loại đạn này có đặc điểm là để lại dấu vết rõ rệt trên bầu trời, nhằm đánh dấu đường đạn; ngoài ra phòng không Iskander sử dụng đèn pha công suất lớn, nhằm phát hiện UAV bay trên bầu trời đêm.

Những cải tiến này trên UAV Geran-2 đáng quan tâm ở chỗ chúng đều sử dụng công nghệ thương mại có sẵn, chi phí thấp và có thể nhanh chóng đưa vào sử dụng. Quá trình phát triển, thử nghiệm, đánh giá trên UAV Geran-2 đã được đơn giản hóa đến tốc độ được tính theo thời gian bằng tháng hay bằng tuần.

Các thông tin của Ukraine cũng chỉ ra là, trọng lượng đầu đạn của UAV Geran-2 đã tăng gần gấp đôi so với nguyên bản UAV Shahed-136 (50kg lên 90kg); đồng thời các loại đầu đạn mới được Nga trang bị như đầu đạn nhiệt áp, đầu đạn cháy, thay vì chỉ có đầu đạn nổ phá như ban đầu.

Tờ Forbes cũng cho biết, lực lượng phòng không Ukraine cũng đã bắn hạ một số phiên bản UAV Geran-3; đây là phiên bản UAV Geran mới, được trang bị động cơ phản lực. Quân đội Ukraine cho biết, tốc độc của UAV Geran-3 có tốc độ hơn 500 km/h, nên các loại súng pháo phòng không khó đánh chặn hơn.

Tuy nhiên chuyên gia Shahed Tracker từ OSINT lại cho rằng, chi phí và độ phức tạp của động cơ phản lực, sẽ khiến việc sản xuất hàng loạt UAV Geran-3 trở nên khó khăn. Phiên bản xuất khẩu của Geran-3 của Iran có giá 1,4 triệu USD, nên UAV Geran-3 sẽ được sản xuất với số lượng ít.

Tuy nhiên, hiện tại UAV Shahed-136 của Iran đã được Nga tiếp thu toàn bộ công nghệ và được sản xuất hàng loạt với tên gọi Geran-2/3 và trở thành vũ khí tấn công tầm xa quan trọng của Nga trong cuộc xung đột với Ukraine.

Hiện Nga vẫn tiếp tục cải tiến, đưa những công nghệ mới vào UAV Geran-2/3 nhằm giúp UAV này có thể vượt qua các biện pháp phòng thủ chống lại chúng. Con số bắn rơi hay sản xuất UAV Geran-2/3 có thể không quan trọng bằng ai thắng trong cuộc đua công nghệ UAV và chống UAV; Forbes kết luận. (Nguồn ảnh: Forbes, Topwar, Kyiv Independent).

Tiến Minh (Theo Topwar, Forbes)