Tổng Giám đốc Việt Á Phan Quốc Việt bị tuyên phạt 25 năm tù

Sau 4 ngày xét xử sơ thẩm và nghị án, chiều 29/12, Tòa án Quân sự Thủ đô Hà Nội đã ra phán quyết đối với Tổng Giám đốc Công ty Việt Á, Phó Tổng Giám đốc Công ty Việt Á, cựu Phó Vụ trưởng Vụ Khoa học và Công nghệ các ngành kinh tế - kỹ thuật, Bộ Khoa học và Công nghệ cùng 4 cựu sĩ quan quân đội bị truy tố về hai tội: “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ” và “Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng”.

Trong ba ngày thẩm vấn và tranh luận trước đó, 7 bị cáo đều thừa nhận hành vi phạm tội như cáo trạng của Viện Kiểm sát Quân sự Trung ương đã truy tố. Các bị cáo chỉ đề nghị Hội đồng xét xử xem xét đến hoàn cảnh dịch COVID -19 đang căng thẳng nên vì áp lực mà các bị cáo đã phạm tội trong tình thế cấp thiết. Nói lời sau cùng trước khi nghị án, các bị cáo đều đề nghị Hội đồng xét xử xem xét, giảm nhẹ hình phạt khi lượng hình để các bị cáo sớm trở về với gia đình, xã hội.

Bị cáo Phan Quốc Việt.

Khi tuyên án, chủ tọa phiên tòa đã chỉ rõ những sai phạm của các bị cáo, trong đó nhấn mạnh đến hành vi gian dối của các bị cáo vì động cơ, mục đích vụ lợi cá nhân.

Chủ tọa phiên tòa nêu rõ, thời điểm dịch COVID -19 gây ra nhiều thiệt hại ở Việt Nam và thế giới, trong khi toàn Đảng, toàn dân và toàn quân phải ra sức chống đỡ, nhưng các bị cáo lại có hành vi gian dối, lợi dụng dịch bệnh để phạm tội, gây thiệt hại cho Nhà nước. Hành vi của các bị cao xâm phạm quyền quản lý, làm giảm hiệu lực quản lý của Nhà nước, gây giảm uy tín của cơ quan Nhà nước nói chung và Học viện Quân y nói riêng…

Vì thế, các bị cáo phải bị tuyên phạt bằng những bản án nghiêm khắc mới tương xứng với tính chất, mức độ và hành vi phạm tội. Tuy nhiên khi lượng hình, Hội đồng xét xử ghi nhận các tình tiết giảm nhẹ cho các bị cáo như: Thành khẩn khai báo, có thành tích trong công tác, nộp tiền khắc phục hậu quả, gia đình có liệt sĩ. Ngoài ra, Học viện Quân y cũng có văn bản xin giảm nhẹ hình phạt cho 4 bị cáo là cựu sĩ quan trong Học viện Quân y.

Bị cáo Trịnh Thanh Hùng.

Sau khi phân tích, đánh giá hành vi phạm tội của các bị cáo, cũng như áp dụng các tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự, Hội đồng xét xử tuyên phạt 2 bị cáo phạm tội “Lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ” là Trịnh Thanh Hùng (cựu Phó Vụ trưởng Vụ Khoa học và Công nghệ các ngành kinh tế - kỹ thuật, Bộ Khoa học và Công nghệ) 15 năm tù; Hồ Anh Sơn (cựu Thượng tá, cựu Phó Giám đốc Viện nghiên cứu Y dược học quân sự, Học viện Quân y) 12 năm tù.

Đối với nhóm bị cáo phạm tội “Vi phạm quy định đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng”, Hội đồng xét xử tuyên phạt Nguyễn Văn Hiệu (cựu Đại tá, cựu Trưởng phòng Trang bị vật tư, Học viện Quân y) 7 năm tù; Ngô Anh Tuấn (cựu Thiếu tá, cựu Trưởng phòng Tài chính, Học viện Quân y) 4 năm tù; Lê Trường Minh (cựu Thiếu tá, cựu Trưởng ban Hóa dược, Học viện Quân y) 6 năm tù; Vũ Đình Hiệp (Phó Tổng Giám đốc Công ty Việt Á) 6 năm tù.

Riêng bị cáo Phan Quốc Việt (Tổng Giám đốc Công ty Việt Á) bị Hội đồng xét xử tuyên phạt 15 năm tù về tội “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ” , 10 năm tù về tội “Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng”, tổng hợp hình phạt cả hai tội là 25 năm tù.

Bị cáo Hồ Anh Sơn.

Về hình phạt bổ sung, Hội đồng xét xử cấm các bị cáo đảm nhận chức vụ lãnh đạo, chỉ huy 2 năm sau khi chấp hành xong án phạt tù. Bị cáo Việt bị cấm 4 năm.

Theo bản án sơ thẩm, trước tình hình dịch bệnh COVID - 19 bùng phát ở nước ngoài và có nguy cơ cao lây lan vào Việt Nam, Ban Giám đốc Học viện Quân y đã chỉ đạo các cơ quan chức năng của học viện xây dựng kế hoạch phòng, chống dịch, trong đó có nhiệm vụ nghiên cứu bộ kít chẩn đoán viên phổi do vi rút corona.

Ngày 21/1/2020, Hồ Anh Sơn trình Phó Giám đốc Học viện Quân y là Thiếu tướng Hoàng Văn Lương ký công văn gửi Bộ Khoa học và Công nghệ về việc đề xuất nhiệm vụ phát triển kít chẩn đoán viêm phổi do vi rút corona.

Sau khi nhận được văn bản của Học viện Quân y, Trịnh Thanh Hùng đã trao đổi, thống nhất với Phan Quốc Việt về việc để Công ty Việt Á tham gia đề tài. Tiếp đó, Trịnh Thanh Hùng yêu cầu Hồ Anh Sơn bổ sung thêm Công ty Việt Á tham gia đề tài và trình Thiếu tướng Hoàng Văn Lương ký...

Các bị cáo tại phiên tòa.

Sau khi được Bộ Khoa học và Công nghệ giao đề tài do Hồ Anh Sơn là chủ nhiệm, Học viện Quân y tổ chức nghiên cứu kit test với kinh phí hơn 18 tỷ đồng.

Kết quả, kit test của Công ty Việt Á do Hồ Thị Thanh Thủy (vợ Phan Quốc Việt) nghiên cứu ra có chất lượng tốt hơn sản phẩm của Học viện Quân y nên được đem đi thử nghiệm và được Bộ Y tế cấp số lưu hành tạm thời vào tháng 3/2020.

Để được cấp lưu hành chính thức, Phan Quốc Việt đã chỉ đạo cấp dưới soạn biên bản thể hiện, Học viện Quân y đồng ý cho Công ty Việt Á được toàn quyền sử dụng kết quả nghiên cứu và được in logo Học viện Quân y lên sản phẩm.

Hội đồng xét xử Tòa án Quân sự Thủ đô Hà Nội.

Bộ Y tế sau đó chấp thuận cho Công ty Việt Á được lưu hành sản phẩm kit test chính thức. Như vậy, sản phẩm nghiên cứu bằng tiền Nhà nước do Bộ Khoa học và Công nghệ làm chủ sở hữu bị chuyển thành sản phẩm của Công ty Việt Á để công ty này bán. Ngay khi được Bộ Y tế cấp phép, Phan Quốc Việt đã “cảm ơn” Trịnh Thanh Hùng 350.000 USD (khoảng 8 tỷ đồng).

Năm 2020, Phan Quốc Việt đề nghị Hồ Anh Sơn đi mua tăm bông và các ống môi trường về bán cho Công ty Việt Á để công ty này bán lại. Hồ Anh Sơn đã chỉ đạo cấp dưới đi tìm mua các ống falcon, tăm bông trên địa bàn Hà Nội rồi đóng gói và chuyển cho Công ty Việt Á. Trên nhiều sản phẩm, Hồ Anh Sơn còn cho đóng logo của Viện nghiên cứu y dược học quân sự, Học viện Quân y.

Khi nhận hàng từ Hồ Anh Sơn, Công ty Việt Á bán lại cho một số cơ sở y tế Nhà nước hoặc bệnh viện tư nhân, thu tổng số tiền hơn 3,6 tỷ đồng. Trừ các khoản thuế, số tiền còn lại là hơn 3,1 tỷ đồng được Công ty Việt Á chuyển lại cho Hồ Anh Sơn. Trừ các chi phí, Hồ Anh Sơn được hưởng lợi hơn 2,1 tỷ đồng qua việc “bắt tay” với Công ty Việt Á.

Đại diện Viện Kiểm sát Quân sự Thủ đô Hà Nội thực hành quyền công tố tại phiên tòa.

Sai phạm thứ 3 là Học viện Quân y mua kit test của Công ty Việt Á với giá cao trong quá trình chống dịch tại Bắc Ninh, Bắc Giang và TP Hồ Chí Minh. Theo đó, do được giao nhiệm vụ về Bắc Ninh và Bắc Giang chống dịch nên Giám đốc Học viện Quân y khi đó là Trung tướng Đỗ Quyết đã ký văn bản đề nghị và được Bộ Quốc phòng đồng ý cho dùng hơn 7,2 tỷ đồng để mua 220 bộ kit test (loại 96 test một bộ).

Tuy nhiên, Học viện Quân y không đấu thầu theo quy định mà tiến hành mua “chỉ định thầu” từ Công ty Việt Á với giá hơn 9,5 tỷ đồng, cao hơn 2,2 tỷ so với báo cáo gửi Bộ Quốc phòng.

Tháng 7/2021, Học viện Quân y thanh toán hơn 5,1 tỷ đồng cho Công ty Việt Á. Lúc này, Phan Quốc Việt và Vũ Đình Hiệp chi “hoa hồng” cho Hồ Anh Sơn 344 triệu đồng, Ngô Anh Tuấn 148 triệu đồng, Nguyễn Văn Hiệu 492 triệu đồng. Sau đó, Nguyễn Văn Hiệu đưa cho Thiếu tướng Hoàng Văn Lương 50 triệu đồng và nói: “Quà do các công ty bán vật tư y tế bồi dưỡng”.

Cùng trong năm 2021, Học viện Quân y được cử đi chống dịch tại TP Hồ Chí Minh nên đã đề nghị Bộ Quốc phòng cho dùng hơn 17,5 tỷ đồng mua 390 bộ kit (tương ứng 37.440 test xét nghiệm) của Công ty Việt Á. Tuy nhiên, giá trị hợp đồng sau đó được nâng lên 77.280 test tương ứng hơn 32,2 tỷ đồng, cao hơn 14,6 tỷ đồng so với báo cáo gửi Bộ Quốc phòng.

Sau đó, Vũ Đình Hiệp đã mang hơn 3 tỷ đồng tiền “hoa hồng” đưa cho Nguyễn Văn Hiệu và Ngô Anh Tuấn 921 triệu đồng. Nhận tiền từ Công ty Việt Á, Nguyễn Văn Hiệu chia lại cho Hồ Anh Sơn hơn 2 tỷ đồng; Trung tướng Nguyễn Viết Lượng (khi đó là Phó Giám đốc Học viện Quân y) 200 triệu đồng; Thiếu tướng Hoàng Văn Lương 100 triệu đồng và Ngô Anh Tuấn 300 triệu đồng.

Tổng cộng, Vũ Đình Hiệp đã chi hơn 7,1 tỷ đồng “hoa hồng” cho một số sĩ quan có chức vụ tại Học viện Quân y. Khi vụ án được khởi tố, Trung tướng Nguyễn Viết Lượng và Thiếu tướng Hoàng Văn Lương nộp lại số tiền đã nhận.

Nguyễn Hưng