TP.HCM lên kế hoạch triển khai 7 tuyến metro theo nghị quyết đặc thù thế nào?

Sở Giao thông công chánh TP.HCM vừa trình UBND TP.HCM dự thảo kế hoạch triển khai Nghị quyết 188 của Quốc hội thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù, đặc biệt để phát triển hệ thống mạng lưới đường sắt đô thị (metro) tại TP Hà Nội, TP.HCM theo Nghị quyết 188/2025.

TP.HCM đã có kế hoạch triển khai 7 tuyến metro trong 10 năm tới. Ảnh: Mỹ Quỳnh.

Theo kế hoạch của Sở Giao thông Công chánh TP.HCM, sơ bộ tổng mức đầu tư giai đoạn 2025-2035 làm metro tại TP.HCM khoảng 40,2 tỷ USD. Trong năm 2025, khối lượng công việc dự kiến thực hiện rất lớn, bao gồm việc lựa chọn nhà thầu để khởi công trước tuyến metro số 2.

Cụ thể, TP.HCM sẽ thành lập Ban Chỉ đạo phát triển hệ thống mạng lưới đường sắt đô thị TP.HCM; ban hành quy chế hoạt động Ban Chỉ đạo trong tháng 3/2025. Song song đó là thành lập Hội đồng cố vấn giúp việc cho UBND TP.HCM triển khai phát triển hệ thống mạng lưới đường sắt đô thị TP.HCM.

Tháng 5/2025, Sở Giao thông Công chánh phối hợp với các sở ngành, Bộ Xây dựng để xây dựng Nghị định quy định chi tiết nội dung, yêu cầu của thiết kế kỹ thuật tổng thể (thiết kế FEED) và các bước thiết kế triển khai sau thiết kế FEED. Bao gồm: Hướng dẫn về nghĩa vụ, quyền hạn của các bên tham gia thực hiện hợp đồng theo hình thức hợp đồng EPC (chủ đầu tư, nhà thầu/tổng thầu EPC, tư vấn giám sát...).

Tuyến metro số 1 khi đưa vào khai thác nhận được sự hưởng ứng tích cực từ người dân. Ảnh: Mỹ Quỳnh.

Đồng thời, ban hành quy định trình tự, thủ tục lập, thẩm định, phê duyệt phương án tuyến công trình, vị trí công trình trên tuyến đường sắt đô thị, quy hoạch khu vực TOD; phối hợp với Bộ Xây dựng và TP Hà Nội xây dựng bộ khung quy chuẩn, tiêu chuẩn cho các dự án metro...

Bên cạnh đó là quy định chi tiết, hướng dẫn về quy hoạch, điều chỉnh quy hoạch phân khu, quy hoạch chi tiết vùng phụ cận ga; các cơ chế, chính sách thuộc thẩm quyền của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ.

Đồng thời, phối hợp với Bộ Xây dựng để xây dựng Thông tư hướng dẫn về lập và quản lý chi phí đối với dự án gồm hướng dẫn về lập tổng mức đầu tư; lập, phê duyệt dự toán xây dựng công trình, dự toán gói thầu…

Đối với các nhóm công việc chuẩn bị đầu tư, Sở Giao thông công chánh đề xuất rà soát quy hoạch định hướng các tuyến đường sắt đô thị, khu vực TOD cập nhật kịp thời vào Đồ án điều chỉnh Quy hoạch chung TP đến năm 2040, tầm nhìn đến năm 2060. Giao chủ đầu tư các dự án đường sắt đô thị kèm theo danh mục dự kiến tại Nghị quyết 188.

Tuyến metro số 2 đang di dời hạ tầng kỹ thuật, dự kiến hoàn thành trong quý III/2025. Ảnh: Mỹ Quỳnh.

Xây dựng Nghị quyết của HĐND TP.HCM hướng dẫn chi tiết phương án tuyến công trình, vị trí công trình trên tuyến đường sắt đô thị, quy hoạch khu vực TOD để xác định vị trí, ranh giới, diện tích đất thu hồi theo quy định.

Xây dựng phương án huy động vốn đầu tư để thực hiện dự án đường sắt đô thị giai đoạn trung hạn 2026-2030, 2031-2035 và nguồn vốn hàng năm. Trong đó xác định rõ nhu cầu vốn, kế hoạch vốn, các loại nguồn vốn (ngân sách nhà nước, Trái phiếu Chính phủ, ODA, nguồn thu từ đất đai, xã hội hóa ...) để có phương án, bố trí kế hoạch vốn phù hợp.

Đặc biệt, từ tháng 4 đến tháng 12/2025, TP.HCM hoàn thiện các thủ tục để khởi công tuyến metro số 2 (Bến Thành - Tham Lương), thẩm định báo cáo nghiên cứu tiền khả thi, phê duyệt báo cáo nghiên cứu khả thi, lựa chọn nhà thầu, khởi công công trình.

Trong giai đoạn 2025-2026, TP.HCM sẽ tổ chức lập, thẩm định, phê duyệt báo cáo nghiên cứu khả thi từ 6 tuyến đường sắt đô thị còn lại theo Nghị quyết 188. Trong đó, dự kiến bồi thường, hỗ trợ, tái định cư và bàn giao mặt bằng để triển khai thi công từ năm 2025-2027; tổ chức lựa chọn nhà thầu và khởi công công trình và hoàn thành từ 2027-2035.

Ngoài các nhiệm vụ trên, trong quý II/2025, dự kiến TP sẽ kiện toàn bộ máy tổ chức Ban Quản lý đường sắt đô thị và xây dựng kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng phát triển nguồn nhân lực cho ngành này (gồm đào tạo trong nước và nước ngoài). Đồng thời, TP cũng sẽ xây dựng phương án phát triển công nghiệp đường sắt Ban Quản lý đường sắt đô thị.

Mỹ Quỳnh