TP HCM xúc tiến triển khai Khu thương mại tự do Cái Mép Hạ

Việc “mới, khó”, nhưng giữ vai trò rất quan trọng

Thông tin trên được Bí thư Thành ủy TP HCM Trần Lưu Quang công bố tại Hội nghị Ban Chấp hành Đảng bộ TP lần thứ 2 diễn ra mới đây. Theo Bí thư Thành ủy, việc xúc tiến lập FTZ Cái Mép Hạ là bước cụ thể hóa Nghị quyết sửa đổi Nghị quyết 98 vừa được Quốc hội thông qua, về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TP HCM. Đây được xác định là một trong những “phần việc mới, khó”, nhưng giữ vai trò then chốt trong việc tạo động lực tăng trưởng mới về thu hút đầu tư và gia tăng nguồn thu cho TP.

Điểm nổi bật của FTZ Cái Mép Hạ là khả năng kết nối trực tiếp, thông suốt với thị trường toàn cầu thông qua đường biển. Dự án tận dụng lợi thế cụm cảng nước sâu Cái Mép - Thị Vải, nơi có thể tiếp nhận tàu trọng tải lớn đi thẳng châu Âu, châu Mỹ mà không cần trung chuyển; là lợi thế cạnh tranh đặc biệt mà không nhiều trung tâm logistics trong khu vực có được.

Theo thông lệ quốc tế, FTZ là khu vực địa lý được chỉ định đặc biệt, cho phép miễn thuế xuất nhập khẩu, đơn giản hóa thủ tục hải quan và lưu trữ, xử lý hàng hóa. Mô hình này được nhiều quốc gia sử dụng như một công cụ chính sách quan trọng nhằm giảm thiểu rào cản thương mại; đồng thời là “thỏi nam châm” thu hút dòng vốn đầu tư quốc tế quy mô lớn.

Vị trí chiến lược của Cái Mép Hạ cũng được xem là lợi thế đặc biệt khi nằm sát cụm cảng nước sâu và kết nối trực tiếp với các tuyến giao thông huyết mạch như QL51, cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu, cầu Phước An, đường liên cảng… tạo nên mạng lưới kết nối hoàn chỉnh.

Theo quy hoạch, FTZ Cái Mép Hạ dự kiến đặt tại phường Tân Phước với tổng diện tích gần 3.800ha, được chia thành ba phân khu chức năng, tạo nền tảng cho phát triển đa ngành, đa lĩnh vực. Việc phân khu hợp lý là yếu tố then chốt bảo đảm hiệu quả khai thác lâu dài. Trong đó, khu đầu mối giao thông vận tải hơn 1.735ha, gồm hệ thống cảng biển hiện hữu, bến cảng container Cái Mép Hạ thượng và hạ lưu. Khu vực này còn tích hợp cảng bến thủy nội địa và ga Cái Mép Hạ thuộc tuyến đường sắt Biên Hòa - Vũng Tàu. Đây sẽ là “trái tim” kết nối logistics đường biển, đường sắt, đường bộ của toàn khu.

Phân khu chức năng thứ hai là kho bãi logistics và công nghiệp hơn 1.178ha, gồm khu Nam Khu công nghiệp Cái Mép và Trung tâm logistics Cái Mép Hạ, đóng vai trò trung chuyển, phân phối hàng hóa quy mô lớn. Đây còn là không gian để phát triển các dịch vụ logistics giá trị gia tăng, đáp ứng nhu cầu của các tập đoàn đa quốc gia.

Phân khu thứ ba là Công nghiệp công nghệ cao, đô thị, dịch vụ hơn 850ha. Quy hoạch còn dành quỹ đất cho khu dự trữ xanh và phát triển tín chỉ carbon rừng, hướng tới mục tiêu tăng trưởng bền vững.

Phường Tân Phước kiến nghị TP sớm có cơ chế phối hợp triển khai dự án

Để thu hút đầu tư, tài chính, thương mại, nguồn nhân lực chất lượng cao, TP dự kiến áp dụng hàng loạt cơ chế, chính sách vượt trội theo Nghị quyết sửa đổi Nghị quyết 98 cho FTZ Cái Mép Hạ.

Về thuế, DN đầu tư mới được hưởng mức thuế thu nhập DN ưu đãi, chuyên gia và lao động trình độ cao được giảm 50% thuế thu nhập cá nhân trong 10 năm. Bên cạnh đó, TP được trao quyền tự chủ lớn về đất đai, có thể cho phép giao đất, cho thuê đất không qua đấu giá, đấu thầu với các dự án trong FTZ, trừ nhà ở thương mại. Các thủ tục chuyên ngành được đơn giản hóa mạnh mẽ, hàng hóa trong khu phi thuế quan được miễn kiểm tra chuyên ngành theo chuẩn quốc tế. Việc cho phép giao dịch và thanh toán bằng ngoại tệ trong FTZ cũng được kỳ vọng sẽ tạo môi trường đầu tư cạnh tranh toàn cầu.

FTZ Cái Mép Hạ gắn với cảng nước sâu được kỳ vọng tạo “cú hích” phát triển đột phá cho TP HCM và vùng Đông Nam Bộ. Mô hình “cảng - TP dịch vụ” đang được định hình, với các trụ cột logistics, thương mại miễn thuế, du lịch, giải trí…

Bí thư Thành ủy Trần Lưu Quang phát biểu tại Hội nghị. (Ảnh: Quốc Toàn)

Tại Hội nghị Ban Chấp hành Đảng bộ TP HCM lần thứ 2, Bí thư Đảng ủy phường Tân Phước Dương Ngọc Châu đã kiến nghị TP sớm có cơ chế phối hợp liên thông trong triển khai dự án. Đồng thời, cần đẩy nhanh tiến độ các dự án giao thông liên vùng như cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu, cầu Phước An. Việc sớm nghiên cứu tuyến đường sắt kết nối cảng được cho là yếu tố then chốt để tối đa hóa hiệu quả FTZ.

Ông Châu cho biết, để chuẩn bị cho việc triển khai FTZ Cái Mép Hạ, địa phương đã xác định bốn nhiệm vụ trọng tâm. Trong đó, tạo sự đồng thuận trong Nhân dân được đặt lên hàng đầu nhằm bảo đảm ổn định xã hội. Cùng với đó là quản lý chặt chẽ đất đai, giải phóng mặt bằng, chuẩn bị nguồn nhân lực tại chỗ và chủ động quy hoạch đô thị theo hướng bền vững.

Hình thành FTZ gắn với cảng biển tại Cái Mép Hạ được đánh giá là động lực chiến lược, góp phần nâng tầm vị thế kinh tế biển và logistics của TP HCM.

Tiến Dũng - Quốc Toàn