Trách nhiệm pháp lý của người nổi tiếng
Thời gian gần đây, dư luận đặc biệt quan tâm trước việc một loạt nhân vật nổi tiếng trên mạng xã hội (KOL) bị bắt do vi phạm trong hoạt động kinh doanh, quảng cáo và lừa đảo khách hàng. Những vụ việc này không chỉ là sai phạm của cá nhân, mà còn đặt ra vấn đề đáng suy ngẫm về trách nhiệm xã hội và chuẩn mực ứng xử của những người có sức ảnh hưởng - các KOL nói chung.
KOL là viết tắt của “Key Opinion Leader”, có nghĩa là “người có ảnh hưởng chính”. Họ là những chuyên gia, người nổi tiếng hoặc người có kiến thức chuyên môn sâu trong một lĩnh vực cụ thể, có khả năng tác động lớn đến nhận thức, thái độ và hành vi mua sắm của người tiêu dùng.
Các thương hiệu thường hợp tác với KOL để quảng bá sản phẩm và xây dựng uy tín thương hiệu. Quyền lực của họ không đến từ chức vụ, mà từ niềm tin mà hàng triệu người hâm mộ và theo dõi trao gửi. Khi một KOL quảng cáo sản phẩm, lời nói của họ được mặc định là một sự bảo chứng. Người tiêu dùng mua hàng không chỉ vì sản phẩm, mà vì lời cam đoan vô hình từ người mà họ tin tưởng.
Thế nhưng, chính cái quyền lực từ niềm tin này lại đang bị lạm dụng một cách đáng báo động. Nhiều KOL, vì lợi nhuận khổng lồ, đã sẵn sàng đánh đổi uy tín của mình, trở thành những “công cụ” quảng cáo bất chấp đạo đức và pháp luật.
Họ biến sự nổi tiếng thành công cụ kiếm tiền bằng mọi giá, kể cả việc tiếp tay cho hàng giả, hàng kém chất lượng, hay những dịch vụ lừa đảo. Khi những vi phạm bị phanh phui, điều mất đi không chỉ là danh tiếng của một cá nhân, mà là sự “mất thiêng” của cả một nhóm đối tượng. Niềm tin của công chúng vào bất kỳ nội dung quảng cáo nào trên mạng xã hội đều bị xói mòn nghiêm trọng.
Có một thực tế là sự bùng nổ của mạng xã hội đã, đang tạo ra một “vùng xám” trong quản lý KOL. Các quy định về quảng cáo, kinh doanh, và bảo vệ người tiêu dùng dường như chưa theo kịp tốc độ phát triển và sự tinh vi của các hoạt động thương mại qua KOL. Bởi thế, trách nhiệm pháp lý của KOL cần được xác định rõ ràng hơn.
Khi một KOL nhận tiền để quảng cáo, họ đã trở thành một bên liên quan trong giao dịch thương mại. Họ phải chịu trách nhiệm, không chỉ về mặt đạo đức mà cả về mặt pháp luật, đối với những thông tin mà họ truyền tải và hậu quả mà thông tin sai lệch đó gây ra cho người tiêu dùng.
Đã đến lúc không chỉ cơ quan chức năng cần hành động, mà chính cộng đồng KOL, các nhãn hàng và công chúng cần nhìn nhận lại. Đối với KOL, hãy nhớ rằng, giá trị cốt lõi là sự tin cậy. Nếu đánh mất sự tin cậy, KOL sẽ trở về con số 0, dù có hàng triệu người theo dõi.
Công chúng cần tỉnh táo hơn và học cách tiêu dùng thông minh, không nên dễ dàng trao niềm tin mù quáng chỉ vì một gương mặt nổi tiếng. Đây là lúc phải chấn chỉnh lại trật tự, để KOL thực sự là “người dẫn dắt”, chứ không phải là “kẻ lợi dụng” công chúng.
