Trải 'thảm đỏ' mời doanh nghiệp đầu tư cảng biển

Bộ trưởng GTVT Nguyễn Văn Thể phát biểu ý kiến chỉ đạo tại lễ công bố quy hoạch cảng biển.

Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể cho biết, Quốc hội đã ban hành Luật Quy hoạch số 21/2017/QH14, Bộ GTVT là đơn vị đi tiên phong trong triển khai quy hoạch, trong lịch sử ngành giao thông, chưa có giai đoạn nào làm tốt quy hoạch và đồng thời như thời gian vừa qua. Hiện đã có 5 quy hoạch chuyên ngành (hàng hải, đường bộ, đường sắt, đường thủy nội địa và hàng không) được Hội đồng thẩm định Quốc gia đồng ý trình Chính phủ, trong đó, Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt 2 quy hoạch về đường bộ và hàng hải (cảng biển).

Quy hoạch tổng thể phát triển hệ thống cảng biển Việt Nam thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 1579/QĐ-TTg ngày 22/9 vừa qua. Đây là văn bản có ý nghĩa rất quan trọng, cụ thể hóa các chiến lược phát triển kinh tế - xã hội, chiến lược phát triển kinh tế biển vào cuộc sống, góp phần đáp ứng nhu cầu phát triển đất nước thời kỳ 2021-2030.

Đặc biệt, nguồn lực cho phát triển cảng biển thời kỳ này chủ yếu được huy động từ nguồn ngoài ngân sách, ước tính chiếm tới 95% trong tổng số 313 nghìn tỷ đồng nhu cầu vốn đầu tư cảng biển. Vốn ngân sách chỉ tập trung cho hạ tầng công cộng, khu vực trọng điểm, có ý nghĩa “vốn mồi”, tạo sức lan tỏa và thu hút đầu tư.

Người đứng đầu ngành giao thông cũng khẳng định, sẽ đề xuất Thủ tướng Chính phủ ban hành những cơ chế đặc thù để nhà đầu tư tiếp cận, tạo “sân chơi” cho nguồn vốn xã hội hóa đầu tư phát triển hạ tầng cảng biển, tạo tiền đề phát triển kinh tế - xã hội cho đất nước.

“Quy hoạch cảng biển là cơ sở quan trọng, mang tính định hướng nhưng không phải bất biến mà vẫn có thể điều chỉnh, cho nên Bộ sẽ tiếp tục phối hợp các địa phương rà soát, xây dựng phát triển cảng biển, giúp tạo ra đột phá về kinh tế - xã hội đồng thời kêu gọi trải “thảm đỏ” các nhà đầu tư. Trong quá trình thực hiện, địa phương nào có vướng mắc cần phối hợp Bộ để xử lý, giải quyết triệt để, giúp hệ thống hạ tầng cảng biển hoàn thành tốt nhất”, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể nhấn mạnh.

Theo Thứ trưởng GTVT Nguyễn Xuân Sang, quá trình lập quy hoạch, Bộ GTVT đã phối hợp chặt chẽ và lấy ý kiến các bộ, ngành, địa phương cùng các chuyên gia, nhà khoa học để bảo đảm đồng bộ giữa quy hoạch cảng biển với các quy hoạch ngành quốc gia có liên quan.

Quy hoạch đã xác định cảng biển là bộ phận quan trọng của kết cấu hạ tầng hàng hải, kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội, là một trong ba khâu đột phá chiến lược, cần ưu tiên đầu tư phát triển đồng bộ, hiện đại, phát huy lợi thế là phương thức chủ đạo vận tải hàng hóa khối lượng lớn, đóng vai trò quan trọng trong vận tải hàng hóa quốc tế.

Trong 5 loại hình kết cấu hạ tầng giao thông, cảng biển được ưu tiên lựa chọn vị trí, các loại hình khác sẽ được kết nối đồng bộ liên hoàn dựa trên những ưu thế của từng phương thức trong từng hành lang vận tải.

Quy hoạch cũng ưu tiên xây dựng các cảng biển cửa ngõ quốc tế, cảng biển quy mô lớn phục vụ phát triển kinh tế - xã hội của cả nước hoặc liên vùng; các bến cảng khách quốc tế gắn với các vùng động lực phát triển du lịch; các bến cảng quy mô lớn phục vụ các khu kinh tế, khu công nghiệp,…

Theo Quy hoạch tổng thể phát triển hệ thống cảng biển Việt Nam, mục tiêu đến năm 2030 phát triển hệ thống cảng biển đồng bộ, hiện đại, dịch vụ chất lượng cao, góp phần đưa Việt Nam cơ bản trở thành nước đang phát triển có công nghiệp hiện đại, thu nhập trung bình cao vào năm 2030.

Về năng lực, đáp ứng nhu cầu xuất, nhập khẩu hàng hóa, giao thương giữa các vùng, miền trong cả nước và hàng trung chuyển, quá cảnh cho các nước trong khu vực cũng như nhu cầu vận tải hành khách nội địa và quốc tế. Hệ thống cảng biển đáp ứng thông qua lượng hàng hóa từ 1.140 đến 1.423 triệu tấn (trong đó hàng container từ 38 đến 47 triệu TEUs); hành khách từ 10,1 đến 10,3 triệu lượt khách.

Về kết cấu hạ tầng, ưu tiên phát triển các khu bến cảng cửa ngõ quốc tế Lạch Huyện (Hải Phòng), Cái Mép (Bà Rịa - Vũng Tàu). Nghiên cứu cơ chế, chính sách phù hợp phát triển từng bước cảng trung chuyển quốc tế tại Vân Phong (Khánh Hòa) để khai thác tiềm năng về điều kiện tự nhiên và vị trí địa lý.

Theo quy mô, chức năng, hệ thống cảng biển Việt Nam gồm 2 cảng biển đặc biệt là cảng biển Hải Phòng và Bà Rịa - Vũng Tàu; 15 cảng biển loại một; trong đó, các cảng biển Thanh Hóa, Đà Nẵng, Khánh Hòa được quy hoạch tiềm năng thành cảng biển đặc biệt; 6 cảng biển loại hai và 13 cảng biển loại ba; trong đó, cảng biển Sóc Trăng quy hoạch tiềm năng thành cảng biển đặc biệt.

Về định hướng hạ tầng giao thông kết nối, phát triển các tuyến đường sắt kết nối với cảng biển loại đặc biệt và cảng biển loại một trên hành lang bắc - nam; hình thành các bến cho phương tiện thủy nội địa trong vùng nước cảng biển; hệ thống đường bộ cao tốc kết nối với các cảng biển loại đặc biệt, hệ thống quốc lộ, đường địa phương kết nối trực tiếp đến hệ thống cảng biển,…